Felieton

Lata temu trwała dyskusja, czy straż miejska w ogóle jest potrzebna, czy może lepiej w policji ustanowić odpowiednie nowe wydziały. Narzekano przy tej okazji, że strażnicy gminni ograniczają się jedynie do blokowania kół źle zaparkowanych samochodów. I nie ma z nich żadnego innego pożytku. Po wymianie maili z poznańskimi urzędnikami wiem jedno: główną, a może też jedyną pożywką Straży Miejskiej w Poznaniu (żeby nie wrzucać wszystkich do jednego garnka) jest biurokracja.

Bawią mnie spory o to, gdzie w Polsce ma powstać pierwsza elektrownia jądrowa. Jak zwykle jest w tym też dużo polityki więc jesteśmy świadkami wzajemnego obrzucania się błotem. Tymczasem przecież ma to znaczenie drugorzędne, o ile w ogóle jakieś ma. Zdecydowanie istotniejsze jest to, kiedy ta budowa będzie mogła ruszyć z miejsca. Eksperci są zgodni: termin 2026 r. z pierwotnej Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. jest nie do dotrzymania. Trzeba więc mocno trzymać kciuki, żeby u nas nie skończyło się tak, jak w Wielkiej Brytanii, gdzie francuskie EDF kolejny raz opóźnia atomową inwestycję i zwiększa przy okazji jej kosztorys.

Już myślałem, że w sprawie stref czystego transportu nasłuchałem się wszystkich bzdur. Że smog z transportu wcale nie dusi i że pewnie dostaję bokiem kasę na konto od klimatycznych lobbystów, żeby takie rozwiązanie w swoich tekstach popierać. Ale po ostatnich obradach krakowskiej Rady Miasta już niczego nie zakładam. Padły tam takie argumenty, że włos się na głowie jeży. Trzeba teraz tylko mocno trzymać kciuki, żeby te informacje jakimś cudem okazały się jednak nieprawdziwe. Inaczej mamy przechlapane.

Osiem lat temu, też za pieniądze podatników, wyciągaliśmy za uszy z finansowej dziury Kompanię Węglową. W tym czasie Bruksela postawiła na neutralność klimatyczną, w czym pomóc ma pakiet regulacji Fit for 55, wyznaczyła też ambitne cele, np. dotyczące redukcji emisji CO2. Jednak Polacy niczego się nie nauczyli. Z powodów tylko politycznych przez lata dzięki zasadzie 10H blokowany był rozwój lądowej energetyki wiatrowej. O rozpoczęciu w terminie budowy pierwszej elektrowni jądrowej już w 2026 r. - jak wskazuje Polityka Energetyczna Polski do 2040 r. - możemy zapomnieć. Eksperci ostrożnie dodają co najmniej 2-3 lata do tego harmonogramu. Ale za to umowę społeczną z górnikami chcemy jak najszybciej notyfikować w Brukseli. I węgla na pewno nam nie zabraknie. 

Jestem tubą propagandową lobbystów lub dzbanem, który nie ma pojęcia o Strefach Czystego Transportu. To tylko niektóre rzeczy, jakie dowiedziałem się o sobie po felietonie, w którym zastanawiam się, czy mieszkańcy Warszawy wolą dłużej jeździć starymi samochodami, czy może przypadkiem dłużej żyć. Ale nerwy na bok, przykład Krakowa wskazuje, że te SCT wcale nie muszą być takie straszne, jak się je maluje. Wystarczy je wykorzystać wyborczo.

Zmiany klimatu i globalne ocieplenie przyspieszają i to solidnie. Nie zmieni tego radosne wycie na śnieg w Polsce tych, którzy uparcie, a może celowo, mylą klimat z pogodą. Tymczasem na kolejnym Szczycie Klimatycznym ONZ COP28 ludzkość zachowuje się tak, jakby tuż przed zderzeniem się ze ścianą zastanawiała się, czy faktycznie warto zapiąć pasy bezpieczeństwa. I swoje wywody kończy konkluzją, że jednak chyba warto i ogłasza wszem wobec, że to zrobi. Ale na razie nawet ręki nie podnosi, wierząc głupio, że ściana sama przed nią zacznie uciekać.

Byłem już na różnych sesjach miasta. Z transparentami i krzykami też. Dlatego obrady w Warszawie poświęcone Strefie Czystego Transportu (SCT) specjalnie mnie nie zdziwiły. Przecież zawsze jakieś przepisy prawa mają swoich zwolenników i przeciwników. Ale potem przeczytałem o ojcu dziecka z autyzmem i ręce mi opadły.

Zmiany w gospodarce, w której funkcjonujemy, odbywają się bez przerwy, ale zwykle są powolne i niedostrzegalne na co dzień gołym okiem. Tylko raz na jakiś czas, może na kilka lat, widać, że następuje wyraźniejszy zwrot. Dotychczasowy trend się kończy i pojawia się nowy, na co wskazują nagle wszystkie dostępne dane i wskaźniki.

Rzecznik małych i średnich przedsiębiorców Adam Abramowicz poinformował, że podjął interwencję w związku z otrzymaniem niepokojących sygnałów wskazujących na bezpodstawne próby ograniczenia wolności działalności gospodarczej przez Rzecznika Praw Pacjenta. Na pierwszy rzut oka rzecznik MŚP robi dokładnie to, co robić powinien, broniąc przedsiębiorców przed opresyjną biurokracją, ale wystarczy przyjrzeć się tej sprawie, by złapać się za głowę. Szkoda, że Adam Abramowicz pomylił swobodę gospodarczą z przyzwoleniem na działalność antynaukowych praktyk na szkodę zdezorientowanych chorych.

Jak tylko usłyszałem, że w Siemianowicach Śląskich powstała głęboka na 40 metrów dziura, tuż przy pięciokondygnacyjnym budynku mieszkalnym, szybko pobiegłem do sklepu, żeby wybrać jak największą paczkę chipsów. Wystartował kolejny sezon jednego z moich najbardziej ulubionych seriali: czyli wielkie zdziwienie, że węglowy Śląsk jest geologicznie podziurawiony jak durszlak. Potem podszedłem do okna w moim domu, żeby wypatrywać długiej kolejki deweloperów, którzy zanim zaczną stawiać swoje budynki na każdym zielonym metrze, wydają sporą kasę na badania gruntu i tego, co pod nim. Do teraz za nimi wyglądam.

Przeciąganie oddania władzy przez Zjednoczoną Prawicę to nie tylko zyskanie czasu na posprzątanie co większych bałaganów w poszczególnych ministerstwach. Te dodatkowe tygodnie to również niezbędne paliwo do budowania nowej legendy, nowego podziału. Wszak główną, jak nie jedyną ostatnio pożywką PiS była polaryzacja. Przecież za chwilę, w kwietniu 2024 r. wybory samorządowe, a w czerwcu – do Parlamentu Europejskiego. Trzeba więc liczyć szable i mobilizować elektorat. A pierwszymi fundamentami pod tę nową opowieść ma być cena energii. Niestety.

Prawica znalazła sobie pretekst, żeby pytać, czy pieniądze z PPK aby na pewno nie zostaną przez nowy rząd ukradzione Polakom? Nieważne, że nie ma powodu, żeby takie pytanie stawiać, ważne, żeby padło, ale lęki Polaków zrobią już resztę roboty.

Doszliśmy w bankowości do takiego rozwoju cywilizacyjnego, w którym jasne jest, że klient nie musi przestrzegać umowy, jeśli zawierała nieuczciwe zapisy. Albo że klient nie musi płacić pełnych kosztów obsługi kredytu, jeśli skorzystał z usługi tylko w części. Ale nie doszliśmy jeszcze do tego, że obciążanie go wyższymi kosztami z powodu niskiego wkładu własnego przy kredycie hipotecznym jest bezsensu, skoro wkład własny tak naprawdę wcale za niski nie jest.

Na celowniku fiskusa może znaleźć się wkrótce kilkaset tysięcy mikrofirm - grzmią przerażeni eksperci, wyjaśniając, że to uderzenie w biznes. Ale jeśli te mikrofilmy to nie są prawdziwe firmy, to prawdziwy biznes nie ucierpi. Odmówicie mi logiki? To doskonała pora na wprowadzenie testu przedsiębiorcy, a bać powinien się ten, kto naprawdę coś tu ściemnia, a nie ten, kto nie może dostać się miesiącami do lekarza.

Bogusław Hutek, przewodniczący Krajowej Sekcji Górnictwa Węgla Kamiennego NSZZ „Solidarność”, w rozmowie z wnp.pl wyraża strach o dalsze losy górnictwa. I martwi go to, co się stanie z umową społeczną, podpisana już ponad dwa lata temu. Czytam te słowa już któryś raz z rzędu i nie potrafię się zdecydować: śmiać się czy płakać? Bo szef górniczej Solidarności przy tej okazji wykazuje się sporą amnezją. Nie pamięta, że ta umowa i tak na razie nie jest ważna, a do tej pory de facto każdy rząd po 1989 r. bronił górników i ich spółek często wbrew logice. Ten strach ma wiec ciut za duże oczy.

Aż podskoczyłem, jak usłyszałem, że Polska - mimo oficjalnie wprowadzonego w życie embarga - dalej sprowadza węgiel z Rosji. No to teraz się zacznie, pomyślałem i już miałem przed oczami palenie opon przez górników na warszawskich ulicach, co zazwyczaj zmusza rząd do działania. Ale potem nagle przyszło otrzeźwienie. Teraz przecież nawet rosyjski węgiel nie zdenerwuje górników. I dlatego związkowcy na razie żadnego alarmu nie wszczynają. Bo już tak mają na kilka tygodni przed wyborami.

Po tym, jak w social mediach zaczęły krążyć zdjęcia ze stacji paliw potwierdzające wprowadzany gdzieniegdzie limit tankowania, wyciągnąłem swój rower z garażu i postanowiłem samemu sprawdzić, jak jest. I co się okazało? Faktycznie, na niektórych stacjach Shell Polska pojawiła się stosowna informacja. A jak u innych? Tam niby żadnych limitów tankowania się nie wprowadza, czasem tylko dystrybutory paliwa masowo się psują. Taki właśnie teraz mamy paliwowy krajobraz.

Ponoć Polaków strach zaczął dławić po tym, jak okazało się, że do kontroli związanych z Centralną Ewidencję Emisyjności Budynków (CEEB) dołączą strażnicy miejscy. Resort spraw wewnętrznych i administracji już pracuje nad poszerzeniem w tym celu ich kompetencji. Mowa jest nawet o mandacie do 5000 zł. Ale ja jakoś żadnego strachu nie odczuwam, raczej w moim gardle zaczyna dudnić się ironiczny śmiech. Czemu? Bo dobrze pamiętam, jak jeszcze kilka lat temu strażnicy miejscy poszli na walkę ze smogiem.

Już miałem kolejny raz ważyć tornistry moich synów, w związku z rozpoczynającym się rokiem szkolnym, ale przeszkodziła mi w tym żona. A dokładnie jej nieprzytomne ciało, które napotkałem przy salonie. Na szczęście po chwili odzyskała przytomność i był z nią kontakt, nie trzeba było wzywać karetki pogotowia. Kiedy zapytałem, co się stało, wskazała palcem na nową stertę rachunków. Zerknąłem i zobaczyłem tam podręczniki do szkoły dla jednego z synów za ponad 700 zł. No ale mamy Dobry Start, tak? Zagadałem żonę, ale odpowiedzi nie usłyszałem. Znowu zemdlała.

Spełnia się najczarniejszy sen. Polska transformacja energetyczna jest na pasku władzy, którą interesuje wyłącznie kolejna kadencja. I z tego tylko powodu jest gotowa na przeróżne kompromisy, co odczujemy i w kieszeni i w płucach. Najgorzej, że pojawia się kolejny obszar gospodarczy, z którym już teraz musimy gonić Zachód. Tyle tylko, że to nie koszmar ostatniej nocy. Ta mara męczy nas już od lat, a teraz jedynie ciut wyraźniej ją widać.