Felieton

Każdy dziś wyciąga do państwa rękę po pieniądze. Każdy mówi, że to on potrzebuje ratunku najbardziej, inaczej wszystko się zawali. Ale nie każdemu należy wierzyć i sypać hojnie z państwowej kasy. Nie wszyscy przedsiębiorcy są aniołami. Nie zapominajmy, że pracodawcy to również „zyskobiorcy”. No i kto zatrudnia te 1,3 mln Polaków na śmieciówkach?

W ramach drugiej tarczy antykryzysowej ministerstwo cyfryzacji wkrótce będzie zbierało od operatorów komórkowych dane o lokalizacji naszych telefonów. Może to i dobrze. Władza trzyma nas w domowym areszcie i obserwuje, bo ze strachu i w ramach walki z koronawirusem jej na to pozwalamy. Takie czasy. Ale uwaga, bo po pandemii może nie chcieć zrezygnować z tej wiedzy o nas, a to może być już niebezpieczne.

Krew mnie zalewa, kiedy patrzę na kobietę, która siedząc nad jeziorem w czasie epidemii, bierze zasiłek opiekuńczy, chcąc zhakować system, żeby urlop został jeszcze na jakieś all inclusive pod palmami. Zalewa mnie tak samo, kiedy widzę świetnie zarabiającego rozchwytywanego menedżera, który postanawia zrobić sobie wolne na jakiś czas od korpo, bo go stać, ale i tak idzie zarejestrować się jako bezrobotny, żeby państwo płaciło za niego ubezpieczenie zdrowotne. I jeszcze narzeka, że zasiłek taki niski. Naprawdę wam nie wstyd?

Strategiczne spółki energetyczne, od których zależy, czy Polacy będą mieć prąd w gniazdkach, notują coraz gorsze wyniki. PGE ze stratą roczną sięgającą niemal 4 mld zł to rekordzista w tym zestawieniu. Czy to stały trend, który doprowadzi branżę do upadku?

Kilka dni temu ministerstwo zdrowia wykupiło w PZU polisy na życie dla lekarzy walczących z COVID-19. W razie zakażenia koronawirusem ubezpieczyciel wypłaci 5 tys. zł, w razie śmierci - 100 tys. zł. Rząd jednak objął ochroną ubezpieczeniową jedynie służby medyczne pracujące w szpitalach przyjmujących zakażonych koronawirusem. Samorządy zawodów medycznych są oburzone i piszą list do premiera, by ubezpieczył wszystkich.

Urzędnicy i wiceministrowie nie są nietykalni. Fala zwolnień, jaka przetacza się przez Polskę, może sięgnąć również ich. A jest z czego ciąć, bo gabinet PiS jest rekordowo liczny.  Zanim wyrzucimy ludzi na bruk, może należałoby zacząć od obniżki wynagrodzeń? Np. w NBP, którego prezes w ubiegłym roku zarabiał ponad 66 tys. zł miesięcznie? W spółkach Skarbu Państwa też pewnie znalazłyby się jakieś oszczędności.

Początkowo te dane mnie też zaskoczyły. To, o czym napisał niedawno w swoim tekście Adam Sieńko, bardzo mocno dało mi do myślenia. Dlaczego w sytuacji, w której nagle zdecydowanie więcej ludzi siedzi w domu i zapewne ma więcej czasu wolnego, serwis taki jak Spotify notuje znaczny spadek ruchu, a nie wzrost?

A miało być tak pięknie: 10 mln Polaków dostanie do ręki po 1000 zł, ucieszy się, z tej radości kilka tygodni później pójdzie do urn i z wdzięczności odda głos na tych, co ich uszczęśliwili. Ale radość nie trwa wiecznie, nie dotrwa pewnie do jesieni. Kiełbasa wyborcza się przeterminuje, a zabrać jej już nie można, bo wiadomo, „kto daje i odbiera, ten się w piekle poniewiera”.

Utworzenie Funduszu Płynności, który pozwoliłby firmom dotkniętym skutkom pandemii regulować czynsze najmu czy spłacać dostawców, to kluczowa poprawka Senatu do specustawy, która dałaby szansę uratowania wielu polskich firm przed bankructwem i bezrobociem ich pracowników. Dobrych pomysłów jest więcej, ale szanse, by weszły w życie, są mizerne. Rząd musiałby obciąć gigantyczne wydatki na socjalne prezenty wyborcze, a to totalna abstrakcja.

Trzeba ratować przedsiębiorców! - twierdzi wydawca „Rzeczpospolitej”, producent filmowy i milioner Grzegorz Hajdarowicz. I ma rację. Ale chce zabierać biednym i słabym, żeby dawać innym biednym (ale silnym). Hajdarowicz woła o likwidację 500+, trzynastej emerytury, zawieszenie Kodeksu pracy i skrócenie pracownikom urlopu o połowę.

Jeszcze kilka dni temu szacowano, że z powodu koronawirusa prace w Polsce straci ok. 1 mln osób. Dziś już ta liczba skoczyła do 2 mln osób, a Lewiatan twierdzi, że aż 70 proc. firm planuje zwolnienia. Pamiętacie, że jest koniec miesiąca i dzisiaj, i jutro wielu z was może dostać wypowiedzenie umowy o pracę?

Pandemia koronawirusa zmienia oblicze świata, który znaliśmy. Poddaje w wątpliwość dotychczasowy model globalizacji, skazując państwa zachodnie na brak dostaw kluczowych komponentów z Chin i paraliżując funkcjonowanie całych sektorów gospodarki od branży farmaceutycznej po energetykę czy motoryzację.

Ktoś jeszcze pamięta, że w tym roku OFE miały zostać zlikwidowane? Ktoś nadal zastanawia się, czy przenieść „swoje” pieniądze na IKE czy do ZUS? No to zapomnijcie o tym. Wygaszanie OFE zostało zawieszone, bo robienie w tej chwili z Polaków inwestorów giełdowych to absurd. A to oznacza, że rząd prawdopodobnie musi pożegnać się z niemal 20 mld zł, na których wpływ liczył z tytuł opłaty przekształceniowej.

Po tym, jak w kilku stacjach telewizyjnych zobaczyłem doskonale sobie dające radę z nauczaniem online dzieci znanych dziennikarzy, powiedziałem z determinacją do lustra: jak oni dają radę, to ty z dwoma synami też dasz. Co z tego, że mam młodszych chłopaków? Będzie dobrze! Głupi jeszcze wtedy wierzyłem, że to ma jakieś ręce i nogi. Przykro mi. Nie ma.

Wyobraźcie sobie efekt lockdownu: ludzie przestają gonić za pieniędzmi, doceniają przyrodę, wyższe wartości, szanują zasoby Ziemi, a największym marzeniem każdego jest pokój na świecie, w związku z czym udaje się go osiągnąć. Raj w niebie? Nie. Katastrofa, która zaorałaby cały świat, który opiera się na tym, że człowiek od zawsze chce mieć więcej i więcej. I w najbliższym czasie rządy państw będą robić wszystko, żeby nam nie przyszło do głowy rzucić ten konsumpcyjny styl życia.

Przekazaliśmy tysiące maseczek szpitalowi X. Wpłaciliśmy środki na walkę z koronawirusem. Pomagamy kierowcom, którzy utknęli na granicy. Banki, sieci handlowe czy spółki energetyczne uznały, że śmiertelnie niebezpieczna pandemia Covid-19 to świetna okazja do ocieplenia swojego wizerunku. Jeśli naprawdę chodzi im tylko o pomoc, niech ich działy marketingu już zamilkną.

Wpadła mi w ostatnich dniach w oko jedna finansowa ciekawostka, którą w ostatnich dniach łatwo było przegapić. 16 marca NBP ogłosił, że rozpoczyna skup obligacji z rynku. Było to ogłoszenie przełomowe, bo w Polsce nigdy dotąd tego nie przerabialiśmy. Uzasadnił tę potrzebę zagadkowym stwierdzeniem o potrzebie zmiany „długoterminowej struktury płynności w sektorze bankowym”.

Wszyscy wymiękli. Najpierw Biedronka, potem Carrefour i Empik. Nawet Allegro zablokowało wszystkie aukcje z książkami autorstwa Jerzego Zięby - inżyniera udającego guru medycyny alternatywnej, który raka radzi leczyć witaminą C, a koronawirusa perhydrolem. Główny Inspektor Sanitarny przestrzega, że terapie Zięby „stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi”, ale Poczta Polska miała to w nosie i jeszcze w poniedziałek nie miała zamiaru wycofać ze sprzedaży pisma, które promuje tego pseudonaukowca „z uwagi na zainteresowanie klientów tą pozycją wydawniczą”. We wtorek się jednak złamała.

Jak uratować gospodarkę? Rozdać ludziom do ręki pieniądze i obiecać, że za miesiąc znów je dostaną. I za dwa miesiące też. I za trzy. Żeby nie chomikowali ich na czarną godzinę, tylko od razu wydawali, wiedząc, że zaraz znów je dostaną. To uratowałoby popyt, a w konsekwencji również firmy. Mrzonka socjalisty? Może i tak, ale jeszcze nigdy nie była tak realna, jak dziś.

Przedsiębiorcy? Pracownicy na etatach? A może ci na śmieciówkach? Hotelarze? Biura podróży? Firmy transportowe? Artyści? Prostytutki? A może ojciec Tadeusz Rydzyk? Wszyscy wyciągają teraz ręce po pieniądze. Kto tu jest najważniejszy i powinien w pierwszej kolejności otrzymać pieniądze, żeby przetrwać?