paliwa kopalne

Zaskakujące negocjacje ministrów ds. klimatu i środowiska ok. 40 państw w Berlinie na temat ustalenia porządku obrad zbliżającego się Szczytu Klimatycznego ONZ COP28 w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Coraz więcej państw uważa, że walka z paliwami kopalnymi nie ma sensu, ale z emisjami, które wywołują, już tak. Unia Europejska spychająca na boczny tor gaz, ropę i węgiel, jest coraz bardziej osamotniona.

Naukowcy z amerykańskiego Union of Concerned Scientists (UCS) w najnowszych badaniach wykazali związek między pożarami w Ameryce Północnej a emisjami CO2, za które odpowiedzialne są koncerny wydobywcze. Co więcej: problem jest im znany od lat, dlatego obecnie koncertują się na dezinformacji w sprawie klimatu.

Najbliższy Szczyt Klimatyczny ONZ COP28 ma odbyć się między 30 listopada a 12 grudnia 2023 r. w Expo City w Dubaju. Z ostatnich słów minister zmian klimatycznych i środowiska Zjednoczonych Emiratów Arabskich wynika, że to może być wyjątkowe na przestrzeni nawet kilkunastu ostatnich lat spotkanie. Bo gospodarze tych klimatycznych debat zaczynają kreować się na obrońców paliw kopalnych. To nie one mają być kłopotem, tylko emisje, które wywołują.

Wyniki badania przeprowadzonego przez Cambridge Econometrics, wykonanego w imieniu Europejskiej Fundacji Klimatycznej i Europejskiego Stowarzyszenia Pomp Ciepła, nie pozostawiają żadnych złudzeń. Więcej pomp ciepła w europejskich domach, to mniejsze zapotrzebowanie na gaz, mniejsze rachunki energetyczne, a także wzrost zatrudnienia i PKB. To dobrze się składa, bo wychodzi na to, że Europa Wschodnia staje się powoli zagłębiem produkcyjnym dla tego typu urządzeń.

W Pile celują w budowę samowystarczalnego, ekologicznego osiedla, które ma powstać na terenie byłego poligonu wojskowego. Ale teraz okazuje się, że Sanok ma jeszcze większe ambicje i chce zostać pierwszym miastem wodorowym w Polsce. Tamtejsi samorządowcy stawiają w tym kierunku kolejny krok. Miejska spółka Hydro Sanok dokonała już wyboru inwestora mniejszościowego, która chce zdekarbonizować całe miasto.

Walka z uzależnieniem od rosyjskich paliw kopalnych nie jest jeszcze zakończona. Europa raz już uratowała się szybszym wypełnieniem magazynów gazu, a w sukurs przyszła jej też wyjątkowo ciepła zima. Ale za drugim razem już tak łatwo i przyjemnie może nie być. Dlatego jednym ze sposobów Brukseli na mniejszą zależność od gazu, ropy i węgla z Rosji jest rozwój energii słonecznej.

Miniony rok był wyjątkowym okresem w sektorze energetycznym. Nieudany, gazowy szantaż Rosji tylko przyspieszył transformację energetyczną w wielu krajach. A to jedynie namieszało w państwowych miksach jak nigdy dotąd. Poświęcony jest też temu czwarty, doroczny, globalny przegląd think-tanku Ember. Jego lektura uzmysławia jeszcze coś jednego: właśnie jesteśmy świadkami rewolucji, w której górę nad paliwami kopalnymi powoli biorą odnawialne źródła energii.

Najnowszy raport Banking on Climate Chaos, który co roku analizuje globalne finansowanie paliw kopalnych przez główne banki komercyjne i inwestorów, to wyjątkowo smutna lektura. Bo jest koronnym dowodem na to, że walka ze zmianami klimatu rozpoczyna się i kończy na deklaracjach. Za nawet najodważniejszymi słowami, które podają na kolejnych szczytach klimatycznych ONZ, nie idą żadne konkretne, robiące różnice czyny. Świat dalej wydaje krocie na paliwa kopalne, od których niby bardzo chce się uniezależnić.

Think tank Ember przeanalizował, jak kryzys energetyczny i wojna na Ukrainie wpłynęły na strategie energetyczne poszczególnych krajów UE i ich przywiązanie do paliw kopalnych. Wychodzi, że w tym przypadku jesteśmy czarnym koniem, ale biorąc pod uwagę udział odnawialnych źródeł energii w miksie energetycznym, razem z innymi krajami Europy Środkowo-Wschodniej zamykamy stawkę.

Unia Europejska celuje w pompę ciepła. Stąd regulacje ograniczające stosowanie niektórych syntetycznych czynników chłodniczych (gazów fluorowanych), a jednocześnie promocja czynników naturalnych. Czy to może utrudnić serwisowanie tego typu urządzeń, które od roku biją rekordy popularności wśród Polaków? Niektórzy już podnoszą taki alarm. Eksperci uważają, że w żadnym przypadku. Ich zdaniem Polska jest bardzo dobrze przygotowana na te zmiany. Co jednak nie oznacza, że dla niektórych producentów to będzie spore wyzwanie.

Z początkiem 2023 r. napędzany przez Rosję kryzys energetyczny mocno spowolnił. Bo i Bruksela stanęła na wysokości zadania i przypilnowała właściwego wypełnienia unijnych magazynów gazu. A też zima okazała się wyjątkowo łagodna, co ścięło wcześniejsze prognozy zapotrzebowania energetycznego. W ostatnich trzech miesiącach doszło do mocnej przeceny gazu i węgla. A co z rachunkami za energię? Instytut Jagielloński wykazuje w swojej analizie, że we zeszłym roku akurat Polska nie powinna mieć w tym względzie powodów do niezadowolenia. Chociaż ostatnie dni ciut temu przeczą.

Najpierw nakręcany przez Gazprom kryzys energetyczny, a potem rosyjska napaść na Ukrainę, obnażyły wszystkie bolączki europejskiego rynku energii elektrycznej, który w pierwszej kolejności w zdecydowanie zbyt dużym stopniu był uzależniony od Moskwy. W efekcie szantażu Putina Europejczycy musieli sięgnąć zdecydowanie głębiej do kieszeni przy okazji opłacania rachunków. I Komisja Europejska chce teraz to zmienić.

To już nie są wyłącznie dywagacje naukowe. Międzynarodowa Agencja Energetyczna (IEA) wszystko dokładnie policzyła i już wie, że zostały nam tylko jeszcze trzy lata. Potem dojdzie do zmiany i głównym źródłem energii elektrycznej na świecie przypadnie odnawialnym źródłom energii. Z tyłu zostaną paliwa kopalne. W efekcie, mimo rosnącego w następnych latach zapotrzebowanie energetycznego, spadać mają emisje CO2.

Polskiemu rządowi nie udało się całkowicie zrezygnować z ropy z Rosji. M.in. przez takie a nie inne uwarunkowania geograficzne i historyczne. Obecnie nikt w UE nie kupuje tego surowca tak dużo jak my i zostaliśmy niekwestionowanym liderem. Ale broniąc się rękami i nogami przed rosyjskim importem jeszcze bardziej, za chwilę możemy wpaść w kolejną paliwową pułapkę. Przestrzega przed tym w swoim najnowszym opracowaniu Forum Energii.

Weszło w życie embargo na produkty naftowe z Rosji. Ale obyło się bez nerwowej reakcji na rynkach. Ropa Brent kosztuje bardzo podobnie jak miesiąc temu, na początku stycznia, czyli ok. 80 dol. za baryłkę. Dokładnie tak samo jest z ropą WTI, która kosztuje teraz jakieś 73-74 dol.

Wyobrażacie sobie, że za jakiś czas nie będziecie mogli grzać w domu ani gazem, ani olejem i węglem też nie? Bo tak nakazuje prawo? Na tak odważny krok zdecydował się rząd Austrii uzgadniając zapisy stosownej ustawy o odnawialnych źródłach ciepła. Ale Wiedeń też nie zamierza zbyt długo czekać na swoją rewolucję energetyczną. Stąd pierwsze zmiany mają nastać już w 2023 r.

Najnowszy raport klimatyczny think-tanku Ember mówi jasno: paliwa kopalne są w odwrocie, energetyka jądrowa również, a głównym źródłem energii w Europie pierwszy raz w historii jest wiatr i słońce. Powodów takiej sytuacji jest kilka. To nie tylko nakręcany przez Rosję kryzys energetyczny, ale na przykład też największa od 500 lat susza, jaka nawiedziła Stary Kontynent.

Znacie taką bajkę? Dzięki embargu na paliwa kopalne z Rosji stajemy się coraz bardziej niezależni energetycznie i też już nie wydajemy fortuny na ich import. Niestety, mam dla was przykrą wiadomość. To opowieść od początku do końca zmyślona. A rzeczywistość jest zgoła inna. Jak wykazuje to Forum Energii w swojej analizie, na sprowadzanie z zagranicy gazu, węgla i ropy Polska cały czas wydaje górę pieniędzy. Nawet większą niż wcześniej.

Po doniesieniach o spadających rakietach na teren Polski i zamknięciu rurociągu Przyjaźń zrobiło się nerwowo na rynku paliw kopalnych. Do rekordowych zwyżek jeszcze bardzo daleka droga, ale nie można wcale wykluczyć, że rosyjska ofensywa skoncentrowana na energetycznym krwiobiegu Ukrainy nie wyprowadzi kryzysu energetycznego na zupełnie nowe, jeszcze nieznane obszary.

W dobie bezprecedensowego kryzysu energetycznego paliwa kopalne wróciły do łask. Teraz głównie węgiel ma odpowiadać za bezpieczeństwo energetyczne. Ale analitycy klimatyczni biją na alarm. I wcale nie chodzi im o wyhamowanie w ten sposób transformacji energetycznej. Zwracają uwagę, że jeżeli nie znajdziemy innego sposobu i będziemy jedynie spalać swoje rezerwy paliw kopalnych, to wyemitujemy więcej ton gazów cieplarnianych, niż ma to miejsce od rewolucji przemysłowej.