paliwa kopalne

Think tank Ember przeanalizował, jak kryzys energetyczny i wojna na Ukrainie wpłynęły na strategie energetyczne poszczególnych krajów UE i ich przywiązanie do paliw kopalnych. Wychodzi, że w tym przypadku jesteśmy czarnym koniem, ale biorąc pod uwagę udział odnawialnych źródeł energii w miksie energetycznym, razem z innymi krajami Europy Środkowo-Wschodniej zamykamy stawkę.

Unia Europejska celuje w pompę ciepła. Stąd regulacje ograniczające stosowanie niektórych syntetycznych czynników chłodniczych (gazów fluorowanych), a jednocześnie promocja czynników naturalnych. Czy to może utrudnić serwisowanie tego typu urządzeń, które od roku biją rekordy popularności wśród Polaków? Niektórzy już podnoszą taki alarm. Eksperci uważają, że w żadnym przypadku. Ich zdaniem Polska jest bardzo dobrze przygotowana na te zmiany. Co jednak nie oznacza, że dla niektórych producentów to będzie spore wyzwanie.

Z początkiem 2023 r. napędzany przez Rosję kryzys energetyczny mocno spowolnił. Bo i Bruksela stanęła na wysokości zadania i przypilnowała właściwego wypełnienia unijnych magazynów gazu. A też zima okazała się wyjątkowo łagodna, co ścięło wcześniejsze prognozy zapotrzebowania energetycznego. W ostatnich trzech miesiącach doszło do mocnej przeceny gazu i węgla. A co z rachunkami za energię? Instytut Jagielloński wykazuje w swojej analizie, że we zeszłym roku akurat Polska nie powinna mieć w tym względzie powodów do niezadowolenia. Chociaż ostatnie dni ciut temu przeczą.

Najpierw nakręcany przez Gazprom kryzys energetyczny, a potem rosyjska napaść na Ukrainę, obnażyły wszystkie bolączki europejskiego rynku energii elektrycznej, który w pierwszej kolejności w zdecydowanie zbyt dużym stopniu był uzależniony od Moskwy. W efekcie szantażu Putina Europejczycy musieli sięgnąć zdecydowanie głębiej do kieszeni przy okazji opłacania rachunków. I Komisja Europejska chce teraz to zmienić.

To już nie są wyłącznie dywagacje naukowe. Międzynarodowa Agencja Energetyczna (IEA) wszystko dokładnie policzyła i już wie, że zostały nam tylko jeszcze trzy lata. Potem dojdzie do zmiany i głównym źródłem energii elektrycznej na świecie przypadnie odnawialnym źródłom energii. Z tyłu zostaną paliwa kopalne. W efekcie, mimo rosnącego w następnych latach zapotrzebowanie energetycznego, spadać mają emisje CO2.

Polskiemu rządowi nie udało się całkowicie zrezygnować z ropy z Rosji. M.in. przez takie a nie inne uwarunkowania geograficzne i historyczne. Obecnie nikt w UE nie kupuje tego surowca tak dużo jak my i zostaliśmy niekwestionowanym liderem. Ale broniąc się rękami i nogami przed rosyjskim importem jeszcze bardziej, za chwilę możemy wpaść w kolejną paliwową pułapkę. Przestrzega przed tym w swoim najnowszym opracowaniu Forum Energii.

Weszło w życie embargo na produkty naftowe z Rosji. Ale obyło się bez nerwowej reakcji na rynkach. Ropa Brent kosztuje bardzo podobnie jak miesiąc temu, na początku stycznia, czyli ok. 80 dol. za baryłkę. Dokładnie tak samo jest z ropą WTI, która kosztuje teraz jakieś 73-74 dol.

Wyobrażacie sobie, że za jakiś czas nie będziecie mogli grzać w domu ani gazem, ani olejem i węglem też nie? Bo tak nakazuje prawo? Na tak odważny krok zdecydował się rząd Austrii uzgadniając zapisy stosownej ustawy o odnawialnych źródłach ciepła. Ale Wiedeń też nie zamierza zbyt długo czekać na swoją rewolucję energetyczną. Stąd pierwsze zmiany mają nastać już w 2023 r.

Najnowszy raport klimatyczny think-tanku Ember mówi jasno: paliwa kopalne są w odwrocie, energetyka jądrowa również, a głównym źródłem energii w Europie pierwszy raz w historii jest wiatr i słońce. Powodów takiej sytuacji jest kilka. To nie tylko nakręcany przez Rosję kryzys energetyczny, ale na przykład też największa od 500 lat susza, jaka nawiedziła Stary Kontynent.

Znacie taką bajkę? Dzięki embargu na paliwa kopalne z Rosji stajemy się coraz bardziej niezależni energetycznie i też już nie wydajemy fortuny na ich import. Niestety, mam dla was przykrą wiadomość. To opowieść od początku do końca zmyślona. A rzeczywistość jest zgoła inna. Jak wykazuje to Forum Energii w swojej analizie, na sprowadzanie z zagranicy gazu, węgla i ropy Polska cały czas wydaje górę pieniędzy. Nawet większą niż wcześniej.

Po doniesieniach o spadających rakietach na teren Polski i zamknięciu rurociągu Przyjaźń zrobiło się nerwowo na rynku paliw kopalnych. Do rekordowych zwyżek jeszcze bardzo daleka droga, ale nie można wcale wykluczyć, że rosyjska ofensywa skoncentrowana na energetycznym krwiobiegu Ukrainy nie wyprowadzi kryzysu energetycznego na zupełnie nowe, jeszcze nieznane obszary.

W dobie bezprecedensowego kryzysu energetycznego paliwa kopalne wróciły do łask. Teraz głównie węgiel ma odpowiadać za bezpieczeństwo energetyczne. Ale analitycy klimatyczni biją na alarm. I wcale nie chodzi im o wyhamowanie w ten sposób transformacji energetycznej. Zwracają uwagę, że jeżeli nie znajdziemy innego sposobu i będziemy jedynie spalać swoje rezerwy paliw kopalnych, to wyemitujemy więcej ton gazów cieplarnianych, niż ma to miejsce od rewolucji przemysłowej.

Do tej pory pokutowało takie myślenie: może i ta zielona energia jest w porządku, ale zanim zacznie się z niej czerpać, trzeba być przygotowanym gigantyczne nakłady finansowe. Ale najnowszy raport naukowców z Uniwersytetu Oksfordzkiego wskazuje, że takie stawianie sprawy przez lata było błędem. Im szybciej świat przejdzie na energię odnawialną, tym więcej kasy zaoszczędzi.

Cena emisji CO2 w unijnym systemie ETS już od połowy sierpnia zalicza potężne nurkowanie. Obecnie koszt wyemitowania jednej tony dwutlenku węgla spadł już do ok. 67 euro. Ostatni raz tak tanio było na początku zeszłorocznego listopada. Eksperci są jednak zgodni: to wszystko przez mniejsze użycie przez przemysł coraz droższych paliw kopalnych. Sytuacja powinna normalizować się po zaplanowanych na najbliższy piątek (9 września) rozmów unijnych ministrów ds. energii.

Reakcja na gazowy szantaż Putina jest bardzo różna. Niektórzy reaktywują swoje zamknięte już elektrownie węglowe. A na przykład Chorwacja stawia na większą produkcję i dostawy gazu. Tymczasem Międzynarodową Agencja Energii (IEA) w swoim najnowszym raporcie ostrzega, że globalne inwestycje w dostawy węgla znowu wzrosną.

Najpierw do gospodarki zeroemisyjnej miał nam pomóc przejść gaz. Ale po tym, jak Putin zaczął manipulować z dostawami surowca, a potem napadł na Ukrainę i kontynuuje swój energetyczny szantaż - taka opcja już nie wchodzi w grę. Rząd za to coraz częściej stawia na energetykę jądrową, która ma nam pomóc w procesie dekarbonizacji. Polska celuje w modułowe reaktory SMR.

Z lektury najnowszego raportu Niezależnego Centrum Badań nad Energią i Czystym Powietrzem (CREA) wynika, że Bruksela nie robi wszystkiego, żeby przydusić gospodarczo Rosję za wywołanie wojny w Ukrainie. Niby uzgodniono już szósty pakiet sankcji, ale Putin jak czerpał zyski ze sprzedaży paliw kopalnych, tak dalej to robi. I to wcale nie przez Azję, która miała teraz ustawić się frontem do Rosji. Odpowiedzialność Unii Europejskiej jest bezdyskusyjna.

Coraz częściej kryzys energetyczny i wywołana przez Rosję wojna na Ukrainie powodują w krajach europejskich zmianę dotychczasowej strategii energetycznej. Ewidentnie paliwa kopalne ustępują miejsca odnawialnym źródłom energii, co ma też przy okazji zdewastować finansowo Rosję. Polska za to wydaje się stać uparcie przy swoim. Najnowsze informacje o inwestycjach PGNiG tylko to potwierdzają.

Szef Międzynarodowej Agencji Energetyki ma dosyć pesymistyczne prognozy. Wynika z nich, że teraz trzeba trzymać kciuki z cały sił, żeby tegoroczna zima raczej należała do tych łagodnych. Inaczej czekają nas kłopoty, z jakimi większość z nas jeszcze nie miała do czynienia. Na rynku za kilka miesięcy bowiem może być tak źle, że trzeba będzie zdecydować się na racjonowanie paliwa, co w pierwszej kolejności ma dotyczyć gazu ziemnego.

Jak kraje europejskie reagują na obecny kryzys gazowy i agresję Rosji na Ukrainie? Okazuje się, że większość z nich postanowiła przyspieszyć proces dekarbonizacji na rzecz odnawialnych źródeł energii - wynika z raportu Centrum Badań nad Energią i Czystym Powietrzem (CREA) oraz think tanku Ember. A Polska? Kraj nad Wisłą dalej swoje bezpieczeństwo energetyczne widzi przede wszystkim w węglu, ale nad gazem już główkuje.