miks energetyczny

Stowarzyszenie Association for Renewable Energy and Clean Technology (REA) we współpracy z firmą Eaton, bada gotowość europejskich rynków energii do transformacji energetycznej od 2019 r. Tym razem wskaźnikiem Energy Transition Readiness Index (ETRI) po raz pierwszy objęto również Polskę. Jak wypadliśmy na tle innych?

Kryzys energetyczny pokazał dwa modele postępowania w Europie. Jeden opierał się głównie na gazie z Rosji, a potem na węglu, drugi na energetyce jądrowej, której stał się eksporterem netto energii elektrycznej do reszty Europy. Pierwszy był przez lata wizytówką Niemiec, a drugi strategią Francji. Paryż wcześniej coś przebąkiwał o szybszym zamykaniu atomówek. Ale teraz zmienił zdanie i chce budować nowe.

Zmienia się ustrój, zmienia się większość parlamentarna i rzecz jasna też rząd. Nawet złoty w międzyczasie traci cztery zera. Ale polskie opowieści o atomie mimo upływu lat ciągle pozostają w formie. Teraz kolejną tego typu wizję zaprezentował nam wicepremier i szef aktywów państwowych Jacek Sasin. Zgodnie z jego zapowiedzią w 2035 r. w Polsce mają działać nawet trzy reaktory atomowe. Nie ma co jednak za bardzo przywiązywać się do tych słów. Wszak opowiadanie bajek o polski atomie trwa od dziesięcioleci.

Pamiętam, jak w naszym kraju i na świecie spadła fala krytyki na prezydenta Andrzeja Dudę, który podczas Szczytu Klimatycznego ONZ COP24 powiedział wszem i wobec, że Polska stała, stoi i będzie stać węglem, którego mamy na 200 lat, jak nie lepiej. Tymczasem teraz, ponad cztery lata później, okazuje się, że to nie były wcale słowa rzucone na wiatr. Najnowszy Przegląd Węglowy Fundacji Instrat to tylko potwierdza. Rośnie produkcja węgla, jego sprzedaż, nawet zatrudnienie w górnictwie.

Część rządzących kocha tylko polski węgiel, a wiatraki śmierdzą im niemieckimi wpływami. Inni są świadomi, że przeciąganie w czasie uzależnienia od paliw kopalnych, może okazać się dla nas bardzo kosztowne, ale też biorą pod uwagę niepokoje społeczne, które mogą przełożyć się na wynik wyborczy. I tak tkwimy w decyzyjnym impasie. Tymczasem trochę na przekór politycznej obstrukcji odnawialne źródła energii (OZE) w Polsce odnotowały historyczny wzrost.

W październiku wiatr miał już 12 proc. udziału w polskim miksie energetycznym, gdzie cały czas dzieli i rządzi węgiel (44 proc.). To powoduje, że ceny energii w Polsce kolejny raz należą do jednych z najniższych w Europie. Inna sprawa, że w portach ARA mocno traci na cenie węgiel. Ostatni raz tak tani był w pierwszej połowie listopada. A jeszcze wcześniej to osiągał podobne pułapy cenowe przed rosyjską agresją na Ukrainie. Niejeden unijny kraj może nam pozazdrościć takich cen energii, jednak gdy zerkną na inne dane, to mogą się nieco przerazić.

Transformacja energetyczna to temat od kilku tygodni odmieniany przez wszystkie przypadki. Gdzie dziś znajduje się Polska i jakie trendy będą kształtowały rozwój naszej branży energetycznej?

Jak wylicza w najnowszym raporcie think tank Ember zdecydowanie największy wzrost w terawatogodzinach generacji słonecznej od 2018 r. nastąpił w Polsce. Urośliśmy pod tym względem aż 26-krotnie. I co bardziej widać to na naszym energetycznym podwórku. Właśnie pobiliśmy znowu słoneczny rekord mocy. W miksie energetycznym pod tym względem już polska fotowoltaika prawie dogania węgiel kamienny.

Polska wcale nie jest skazana na węgiel. Ale jeżeli celowo przez lata utrzymujemy takie przepisy jak zasada 10H, która skutecznie hamowała rozwój energetyki wiatrowej, to znaczy, że tak naprawdę nie chcemy modyfikować systemu i na całej tej transformacji energetycznej zwyczajnie nam nie zależy. Do takich też wniosków można dojść po lekturze ostatniego raportu ekspertów z Fundacji ClientEarth dla Ziemi.

Eksperci think tanku Ember uruchomili Europejski Eksplorator Ścieżek Czystej Energii, który pokazuje, co muszą zrobić poszczególne kraje i cała UE, żeby do 2050 r. zatrzymać globalne ocieplenie. Eksperci przekonują, że powrót do węgla, z jakim mamy teraz do czynienia, to zjawisko incydentalne, które nie wyhamuje, a dodatkowo przyspieszy metamorfozę sektora energetycznego.

To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy chcą zmodyfikować domowy system energetyczny i docelowo za energię uiszczać mniejsze rachunki. Jedna z najlepszych inicjatyw rządu Zjednoczonej Prawicy, czyli program Mój Prąd, którego kolejne edycje cieszą się rosnącą popularnością, otrzyma dodatkowe dofinansowanie z funduszy unijnych.

Sprawdza się zasada, że kiedy jest mniej bezpiecznie, to wracamy do rozwiązań pewnych, doskonale sobie znanych, nawet jak nie są one dla nas najbardziej akurat korzystne. Dokładnie tak jest z polskim węglem, który miał być stopniowo wyrzucany poza polski miks energetyczny. Zamiast tego czarne złoto właśnie przeżywa w Polsce swoją drugą młodość. Analiza Forum Energii nie pozostawia żadnych złudzeń.

Podpisana między rządem a górnikami umowa społeczna, która ma być legislacyjnym fundamentem polskiej transformacji energetycznej. Dokument zakłada zasady budowy i wdrażania instalacji tzw. czystego węgla.

Putin bez problemu mógłby napisać poradnik, jak przegrać z kretesem wygrany mecz. Mógł cierpliwie poczekać kilka miesięcy i dzięki Nord Stream 2 już całkowicie uzależnić Europę, ale wolał napaść na Ukrainę i zniszczyć w ten sposób misternie układany od lat plan. W efekcie ruszyły wyścigi o to, kto pierwszy się od energii z Rosji odczepi.

Unijna taksonomia otwiera drzwi dla gazu ziemnego i dzięki temu Polska szybciej odejdzie od węgla. Ale zapłacimy za to wysoką cenę. Carbon Tracker wylicza, że nowe źródła odnawialne będą zdecydowanie tańsze niż nowe elektrownie gazowe. Co gorsza: Polska koncentrując się głownie na gazie, nie ma szans na osiągnięcie neutralności klimatycznej w 2050 r.

Polska, Bośnia i Hercegowina, Turcja, Kosowo i Serbia - po ogłoszeniu najnowszej strategii przez rząd w Słowenii, a wcześniej w Czechach, już tylko te kraje nie mają żadnego planu dotyczącego stopniowego odchodzenia od węgla. Pierwsza w tym roku dekarbonizację na szeroką skalę chce zapoczątkować Francja.

Fundacja Instrat policzyła, jak w 2030 r. mogą wyglądać rachunki za prąd w Polsce. Zdziwienia wielkiego nie ma, bo wychodzi na to, że węgiel cały czas będzie nam rujnował gospodarkę. No chyba że skoncentrujemy się na energii z wiatru i słońca.

Polskie elektrownie mają problem, a my przekonamy się o tym niebawem, płacąc rachunki za prąd i ciepło. Ceny emisji CO2 pobiły kolejny rekord. Wyemitowanie jednej tony dwutlenku węgla w unijnym systemie jeszcze nigdy nie było tak drogie. Dla najbardziej uzależnionej od węgla gospodarki w UE to oznacza to tylko kłopoty.

Chiny budują instalację OZE, która ma dostarczyć do systemu energetycznego 100 gigawatów. Inwestycja realizowana na pustyni Gobi składać się będzie z szeregu wiatraków i paneli słonecznych. Miejscowe media ekscytują się, że to więcej niż cała moc wiatrowa i słoneczna w Indiach. Z naszej perspektywy – to jakieś dwa razy więcej niż cały polski system energetyczny.

Indie zadziwiają świat swoim tempem odchodzenia od węgla. Za to Chińczycy wręcz przeciwnie. Już zapowiedzieli budowę nowych elektrowni węglowych i przestraszyli cały świat,mówiąc o koniecznych korektach w swoim harmonogramie redukcji emisji CO2.