miks energetyczny

Polska, Bośnia i Hercegowina, Turcja, Kosowo i Serbia - po ogłoszeniu najnowszej strategii przez rząd w Słowenii, a wcześniej w Czechach, już tylko te kraje nie mają żadnego planu dotyczącego stopniowego odchodzenia od węgla. Pierwsza w tym roku dekarbonizację na szeroką skalę chce zapoczątkować Francja.

Fundacja Instrat policzyła, jak w 2030 r. mogą wyglądać rachunki za prąd w Polsce. Zdziwienia wielkiego nie ma, bo wychodzi na to, że węgiel cały czas będzie nam rujnował gospodarkę. No chyba że skoncentrujemy się na energii z wiatru i słońca.

Polskie elektrownie mają problem, a my przekonamy się o tym niebawem, płacąc rachunki za prąd i ciepło. Ceny emisji CO2 pobiły kolejny rekord. Wyemitowanie jednej tony dwutlenku węgla w unijnym systemie jeszcze nigdy nie było tak drogie. Dla najbardziej uzależnionej od węgla gospodarki w UE to oznacza to tylko kłopoty.

Chiny budują instalację OZE, która ma dostarczyć do systemu energetycznego 100 gigawatów. Inwestycja realizowana na pustyni Gobi składać się będzie z szeregu wiatraków i paneli słonecznych. Miejscowe media ekscytują się, że to więcej niż cała moc wiatrowa i słoneczna w Indiach. Z naszej perspektywy – to jakieś dwa razy więcej niż cały polski system energetyczny.

Indie zadziwiają świat swoim tempem odchodzenia od węgla. Za to Chińczycy wręcz przeciwnie. Już zapowiedzieli budowę nowych elektrowni węglowych i przestraszyli cały świat,mówiąc o koniecznych korektach w swoim harmonogramie redukcji emisji CO2.

Węgla potrzebujemy do produkcji energii coraz mniej, ale ciągle bardzo dużo. Bo czy tego chcemy czy nie, jeżeli chodzi o paliwa stałe, znaleźliśmy się w ogonie Europy. I to nie jest żadna analiza jakiegoś zachodniego think tanku. Tak twierdzi nasz rodzinny Główny Urząd Statystyczny (GUS).

Senatorowie nie chcieli się zgodzić, żeby Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR) przekazywał w dzierżawę grunty rolne Skarbu Państwa bez jakiegokolwiek przetargu. Ale Sejm już to naprawił.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej postanowił nałożyć na Polskę 500 tys. euro kary dziennie za zignorowanie nakazu zaprzestania wydobycia węgla brunatnego w kopalni Turów. To dotkliwa kara, ale aż dziesięć razy niższa od tej, której domagał się rząd w Czechach.

Zmiany w małej instalacji, wydłużenie systemu aukcyjnego, doprecyzowanie kwestii związanych z zagospodarowaniem przestrzennym, a także nowe kompetencje dla Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR). Tak senatorowie namieszali w ustawie o odnawialnych źródłach energii (OZE).

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) ogłosiło pierwszy konkurs w programie strategicznym „Nowe technologie w zakresie energii”. Przeznaczy na ten cel przeszło 377 mln zł. Nabór wniosków rozpocznie się już 1 września.

Fundacja Instrat w najnowszym raporcie dowodzi, że w przypadku transformacji energetycznej Polska nie ma żadnego wyboru. Upieramy się przy węglu, ale szansą są dla nas wyłącznie odnawialne źródła energii. Inaczej przed wzrostem cen po prostu nie uda się uciec. Wtedy rachunki za prąd będą przerażać.

Zdania co do tego, co u nas zastąpi węgiel, cały czas są podzielone. Jedni skłaniają się ku energii jądrowej, drudzy bardziej widzą większą rolę odnawialnych źródeł energii. Wychodzi na to, że w pierwszej kolejności trzeba zewrzeć szyki.

SunSol zajął się systemami fotowoltaicznymi w czasach, w których ich instalacja uchodziła za ekstrawagancję. Opłaciło się. W ostatnich latach sprzedaż paneli wystrzeliła w kosmos. Tylko w 2020 r. Gdańszczanie wypracowali 17 mln zł przychodu.  

Urząd Regulacji Energetyki wziął pod lupę plany inwestycyjne wytwórców energii elektrycznej do 2034 r. Analiza pokazała, że dobrze nie jest, a może być jeszcze gorzej. Całkiem prawdopodobna staje się bowiem luka energetyczna, w którą wpadniemy i która ma wynieść nawet 4,6 GW.

Rząd zdaje sobie sprawę z tego, że OZE w Polsce wciąż czas goni w piętkę, i wie też, jak temu zaradzić. Receptą ma być zmiana zasady 10H, która od lat skutecznie hamuje budowę nowych elektrowni wiatrowych na lądzie.

Można narzekać na zbyt wolny rozwój OZE i na tym samym na za bardzo drogą energię. Ale trzeba też uczciwie przyznać, że węgiel w Polsce żegnamy już od kilkunastu lat. W zeszłym roku jego udział w miksie energetycznym spadł pierwszy raz w historii poniżej 70 proc.

Pojawił się kolejny raport, który wskazuje, że od węgla odejdziemy znacznie szybciej niż próbuje to przedstawić górnikom rząd w trakcie negocjacji dotyczących umowy społecznej - fundamentu transformacji polskiej energetyki i górnictwa. Fundacja Instrat utrzymuje, że węgiel przestanie mieć dominującą rolę w polskim miksie energetycznym już w tej dekadzie.

Co to jest dualizm? Jak z jednej strony rząd negocjuje z górnikami umowę, w której zamykanie kopalni ma być rozciągnięte do 2049 r. A z drugie podkreśla, że na modernizację naszego systemu energetycznego mamy góra 20 lat.

Wielka Brytania była stawiana za wzór wszystkim węglowym potentatom. Także w Polsce postrzegano ją jako przykład udanego przejścia od paliw kopalnych do odnawialnych źródeł energii. Ale to przeszłość, bo Brytyjczycy u progu gigantycznej transformacji energetycznej wystraszyli się ryzyka i planują zabudować kraj elektrowniami gazowymi.

Wiemy, jak ma wyglądać w następnych dekadach polska energetyka. Rada Ministrów przyjęła „Politykę energetyczną Polski do 2040 r.”. Dokument wywołał polityczne spięcie z reprezentantami Solidarnej Polski Zbigniewa Ziobry i też dodatkowo namieszał w negocjacjach z górnikami dotyczącymi umowy społecznej.