Inflacja

Mieszkańcy Egiptu ledwo wiążą koniec z końcem. Już w ubiegłym roku zderzyli się z rekordową niemal 38-proc. inflacją i choć obecnie jest ona na poziomie 31,2 proc., to w środę Bank Centralny Egiptu podjął decyzję o dewaluacji. Funt egipski, który już wcześniej mało był wart, teraz notuje najgorsze kursy w historii. Miliony Egipcjan walczą o przetrwanie i zadają sobie pytanie, czy krajowi grozi bankructwo.

Obniżki stóp procentowych nie było, ale za to NBP pokazał najważniejsze prognozy dla polskiej gospodarki. Inflacja dalej będzie spadała, a PKB przyspieszy, ale na pierwsze obniżki stóp przyjdzie nam poczekać jeszcze wiele długich miesięcy. Kredytobiorcy zadłużeni w złotym muszą więc uzbroić się w cierpliwość, odetchną za to frankowicze.

Nie wiem, czy wiecie, ale każdy ma inną inflację. Stąd to oburzenie, kiedy GUS podaje miesięczne dane o wzroście cen, a Polacy krzyczą, że to bzdury, bo oni w sklepach widzą, że ceny rosną znacznie szybciej. Za chwilę będą mogli sami sobie policzyć, jaka jest prawda. I wtedy może się okazać, że nie mają racji.

Obligacje skarbowe w pewnym momencie były hitem, bo z powodu wysokiej inflacji dawały zarabiać więcej niż lokaty. Ale trzeba było je kupić wtedy, kiedy premier Morawiecki. Jak kupiliście w latach 2021-2023, to zaraz możecie się zdziwić. Co robić, żeby zyski nie spadały gwałtownie razem z inflacją?

Egipt liczy straty ze spadku ruchu na Kanale Sueskim, a obawy związane z dostawami ropy przez konflikt na Bliskim Wschodzie kolejny raz determinują wyższą cenę surowca. Dla polskich kierowców oznacza to perspektywę dalszych podwyżek, ale mapa miejsc z najtańszym i najdroższym paliwem może jeszcze być przetasowana w następnych dniach.

Za niecały miesiąc (18 marca) Narodowy Bank Polski opublikuje odczyt inflacji bazowej za styczeń i luty 2024 r. Dlaczego to takie ważne? Od tych danych oraz od projekcji inflacyjnej, którą poznamy na początku marca, a o której wspominaliśmy wczoraj, zależy, jak będzie wyglądała polityka monetarna banku centralnego w nadchodzących miesiącach. A konkretnie, kiedy Rada Polityki Pieniężnej będzie mogła obniżyć stopy procentowe.

Znaleźliśmy się w bardzo ciekawym dla polskiej gospodarki momencie. Nie wiem, czy pamiętacie, ale dokładnie rok temu inflacja osiągnęła najwyższy poziom w XXI w. Ba, na takich poziomach nie oglądaliśmy jej od ponad ćwierćwiecza. Dzisiaj nawet najczarniejszy scenariusz nie przewiduje wzrostu wskaźnika cen konsumenckich do połowy jego ubiegłorocznej wartości. To nie koniec. Za trzy tygodnie poznamy kluczowe dla milionów Polaków prognozy NBP dotyczące inflacji i PKB na kolejne 2-3 lata.

Inflacja w styczniu spadła poniżej 4 proc. rok do roku, plasując się poniżej prognoz ekonomistów i NBP. Szybszy spadek wskaźnika niestety nie przekona Rady Polityki Pieniężnej do obniżenia stóp, głównie z powodu obaw, że w drugiej połowie roku może dojść do niekontrolowanego wystrzału cen żywności i energii. Dobra wiadomość jest jednak taka, że wyraźnie zyskać na wartości może złoty.

Po zaskakującym spadku inflacji mogłoby się wydawać, że Polacy zaczną sobie bardziej folgować na zakupach. Choć badania rzeczywiście pokazują, że rodacy nieco odetchnęli, bo z miesiąca na miesiąc wzrost cen uważają za mniej dotkliwy, to wielu nadal rezygnuje z zakup pewnych produktów i usług. A zjawisko ponownie przybrało na sile w ostatnim kwartale minionego roku.

PKB wzrosło w czwartym kwartale ubiegłego roku o 1 proc. rok do roku. Polska gospodarka wraca na ścieżkę wzrostu – ogłosił Polski Instytut Ekonomiczny (PIE). Zdaniem analityków w tym roku zobaczymy przyspieszenie aktywności gospodarczej. W zgodnej opinii jej głównym motorem będzie konsumpcja. Niestety może to się odbyć ze szkodą dla prób zduszenia inflacji.

Wskaźnik Przyszłej Inflacji (WPI), prognozujący z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem kierunek zmian cen towarów i usług konsumpcyjnych w lutym 2024 roku nie zmienił swej wartości w stosunku do ubiegłego miesiąca – podało we wtorek Biuro Inwestycji i Cykli Ekonomicznych w najnowszym komunikacie. Co to oznacza?

Narodowy Bank Polski miał w 2023 roku stratę, co wiadomo już od pewnego czasu i nie stanowi to żadnego problemu, bo NBP nie działa po to, aby osiągać zyski (bo nie jest spółką). Teraz jednak dowiedzieliśmy się, że strata była tak duża, że wykasowała w całości wszystkie fundusze własne w NBP. Teraz są one mocno ujemne – wynoszą dokładnie -10,3 mld złotych. Jeszcze rok temu wynosiły 40 mld, a we wrześniu 2022 roku rekordowe 118 mld zł.

Tak przynajmniej pokazuje Eurostat. W 2023 r. ceny usług bankowych rosły w Polsce niemal najmocniej w Europie. I to w czasie, gdy stopy procentowe to właśnie bankom w Polsce pozwalały zarabiać jak nigdy. 

Choć prezes NBP po ostatnim posiedzeniu RPP nie powiedział wprost, że w tym roku nie będzie obniżek stóp procentowych, to dokładnie taki sygnał wysłał światu. I świat się właściwie ucieszył, co przejawiło się w umocnieniu złotego jeszcze w trakcie konferencji prasowej prof. Adama Glapińskiego. Ale jednocześnie ten sam świat obstawia, że obniżki stóp procentowych w tym roku jednak będą. I to dwie - w lipcu i w listopadzie.

Coś mi mówi, że gdyby rolnicy, którzy postanowili w proteście wyjść na ulice w całym kraju, przeczytali w przerwie stanowisko Koalicji Klimatycznej, to zagotowałoby się w nich jeszcze bardziej. Bo aktywiści tłumaczą im, że Europejski Zielony Ład, z którym tak zaciekle chcieliby walczyć rolnicy, całkiem niepotrzebnie staje się synonimem opresyjnego i biurokratycznego systemu. Tymczasem wszystkiemu ma być winne opóźnienie w przygotowaniu polskich rolników do transformacji energetycznej.

Inflacja pod rękę z kryzysem energetycznym przetrzebiły nasze wynagrodzenia, za które możemy teraz o wiele mniej kupić w perspektywie raptem 2–3 lat. Okazuje się jednak, że nie wszystkie grupy zawodowe mogą narzekać na spadek swojej siły nabywczej. Bo są też tacy, którzy od jakiś dwóch lat zamiast tracić, to nawet zyskują. To górnicy, którzy właśnie postanowili zadbać w odpowiedni sposób o swoje tegoroczne pensje.

Jeśli przyjrzymy się wynikom całej strefy euro, sukces zwalczenia inflacji wydaje się już całkiem bliski. Kiedy jednak zaznajomimy się z sytuacją w poszczególnych krajach, to wygląda ona zupełnie inaczej.

Co drugi Polak uważa, że jego osobista sytuacja finansowa jest gorsza niż rok temu i nie jest przygotowany na niespodziewany wydatek, a nasze nastroje psuje utrzymująca się inflacja. Zdecydowana większość z nas przewiduje dalszy wzrost cen najczęściej kupowanych produktów. Takie wnioski płyną z najnowszego badania Consumer Signals firmy doradczej Deloitte.

Jakie są największe lęki i obawy Polaków? Jeszcze niedawno numerem jeden przez dłuższy czas była inflacja. Teraz okazuje się, że najbardziej boimy się o zdrowie najbliższych. Zdaniem ekspertów wynika to z problemów finansowych Polaków oraz trudnościami w dostępie do pełniej opieki zdrowotnej.

Gdybyśmy mieli wrócić do stanu sprzed urwania się inflacji ze smyczy tak, żeby znów było nas stać na tyle, na ile mogliśmy sobie pozwolić w marcu 2021 r., musielibyśmy zarabiać średnio o ok. 130 brutto więcej. Ale jakby tak sprawdzić, co stało się z naszą siłą nabywczą w porównaniu z okresem sprzed całego tego zamieszania, czyli pandemii i wojny w Ukrainie, to okaże się, że Polakom żyje się dziś lepiej niż wtedy. Statystycznie.