ceny żywności

W zeszłym roku na święta Wielkanocne trzeba było wydać średnio 535 zł i już wtedy polskie rodziny przeznaczyły na ten cel o 57 zł więcej niż rok wcześniej. W tym roku znowu szykują się drogie święta, do których trzeba będzie dołożyć kolejne 64 zł. Tym razem świętowanie pochłonie średnio 599 zł. I to wcale nie musi być końcowy rachunek, bo ceny produktów spożywczych cały czas rosną.

Inflacja spycha polskie e-grocery coraz bardziej pod ścianę. Przez rekordowy wzrost cen towarów i usług konsumencki koszyk jest coraz skromniejszy. A to wpływa bezpośrednio na mniejsze z tygodnia na tydzień zyski sklepów spożywczych online. Przykładem tego, w jak kiepskiej są teraz sytuacji, jest kondycja internetowego targu Pora na pola. Jego szef w piśmie do akcjonariuszy, do którego dotarliśmy, ostrzega przed możliwym wnioskiem o upadłość spółki, który być może trzeba będzie złożyć do sądu już w kwietniu.

W zeszłym roku Provident Polska wyliczał, że Święta Wielkanocne będą kosztować średniej wielkości rodzinę jakieś 535 zł. Tyle, że wtedy nie dość, że inflacja była o kilka punktów procentowych mniejsza, to obowiązywał też obniżony VAT na produkty spożywcze. Teraz, nadal bez tej podatkowej kuli u nogi, nawet podstawowe artykuły mocno drożeją. I nie ma już żadnego cienia wątpliwości: to będzie bardzo droga Wielkanoc, wyraźnie droższa od tej zeszłorocznej.

Jeszcze kilka miesięcy temu za standardowa kostkę masła musieliśmy płacić prawie 10 zł, teraz masło tanieje i na tej fali sieci sklepów zrobiły sobie wojnę cenową, a prześcigając się w obniżkach, schodzą nawet poniżej 4 zł. A ponieważ każdy lubi z pojedynczych zdarzeń wyciągać genialne wnioski, wielu z was może pomyśleć: uff, drożyna odpuszcza. Figa! Inflacja zaraz znów zaczyna atak szczytowy, a co gorsze, po lekkim zejściu górki na długo zatrzyma się wysoko. Marzenia, że za rok-dwa będzie jak dawniej, a inflacja wróci na smycz, możecie zakopać sobie w ogródku.

Pamiętacie masło za 10 zł? Albo paranoję niektórych sklepikarzy, którzy zabezpieczali każdą kostkę przed kradzieżą? Wszystko wskazuje na to, że te wystrzałowe aż do płaczu ceny mamy za sobą. Dyskonty zaczęły poważnie walczyć o klientów ceną masła. Dla konsumentów to dobra wiadomość, bo w końcu mogą je kupić po cenach, jakich już dawno nie było w żadnym sklepie.

Wielkimi krokami zbliżamy się do Tłustego Czwartku. Statystyki wskazują, że w tym dniu Polacy spożywają średnio 2,5 pączka na jedną osobę, a skali kraju to nawet 100 milionów tych ciastek z wkładem. W tym roku jednak w tym celu do kieszeni sięgniemy znacznie głębiej. Inflacja i wzrost cen energii zrobiły swoje i zakup pączka poniżej 4 zł będzie oznaczał, że ktoś bardzo oszczędził na jakości produkcji.

Branżowa organizacja producentów jaj w Polsce już w sierpniu zeszłego roku ostrzegała, że zimą jaja mogą gwałtownie podrożeć i prognoza ta okazała się niezwykle trafna. Ceny detaliczne jaj idą mocno w górę, ponieważ na rynku jest ich za mało w stosunku do popytu. To niebezpieczna sytuacja, bo niewiele trzeba do wywołania paniki zakupowej, a wtedy mogą zdarzyć się chwilowe niedobory na półkach sklepowych.

Biednym żyje się w Polsce łatwiej niż rok temu. Wiem - ta teza brzmi jak szaleństwo. Albo koszmar libka z Wilanowa, który przez inflację okrutnie cierpi, bo lody kupuje w Biedronce zamiast w rzemieślniczej cukierni. Ale jak pogrzebiecie w statystykach, okaże się, że podniesienie pensji minimalnej o prawie 15 proc., naprawdę mogło uchronić najuboższych przed niedojadaniem.

Czy obniżenie podatku VAT na podstawową żywność z 5 do 0 proc. obniżyło jej ceny, a jeśli tak, to o ile? Z takim pytaniem postanowili zmierzyć się ekonomiści i przeprowadzili drobiazgową analizę. Jej wyniki są dość zaskakujące.

Ależ niespodzianka. Inflacja w grudniu spowolniła zdecydowanie bardziej, niż oczekiwali nawet najbardziej optymistyczni ekonomiści. Większość obstawiała, że wzrosła o 17,3 proc. Analitycy mBanku zapowiadali 17 proc, ale jak sami zapowiadali – zdecydowali się „na mocno kontrowersyjną prognozę”. Rzeczywistość okazała się, jeszcze bardziej kontrowersyjna.

Powtórzę jeszcze raz: nie chodzi o to, że niektóre produkty żywnościowe będą drożeć już znacznie wolniej, ale dosłownie TANIEĆ, choć firmy i związki branżowe straszą znów podwyżkami w skali 10-30 proc. niemal na wszystko. Ale jak posłuchacie niezależnych analityków bankowych, którzy nie mają interesu, żeby nakręcać nas na podwyżki, okaże się, że z cenami chleba może stać się coś dziwnego. Dowiecie się też, że wołowina stanie się bardziej przystępna, za to wieprzowinę można już zacząć odstawiać.

Zmniejszona tarcza antyinflacyjna i powrót wyższego podatku VAT ponownie tworzą skuteczną presję cenową. Tym samym szykują się kolejne podwyżki. Przepytani na tę okoliczność przez Rzeczpospolitą eksperci najczęściej wskazują na przełom pierwszego i drugiego kwartału, czyli gdzieś miedzy marcem a kwietniem. Wtedy znowu wyraźnie w górę mają pójść ceny żywności. Liderem zwyżek ma być m.in. ser żółty, mleko i masło. Czyli produkty, które i tak już w minionym roku drastycznie podrożały.

Pamiętacie jeszcze markę Leader Price? Na początku lat dwutysięcznych. cieszyła się w Polsce niemałą popularnością. Teraz powraca pod skróconym szyldem i z lekko zmienionym pomysłem na biznes.

Rząd „przewiduje” wydłużenie obowiązywania zerowej stawki VAT na podstawowe produkty żywnościowych poza pierwszą połowę przyszłego roku – zdradził w środę w sejmie wiceminister finansów Artur Soboń. Do rządzących najwyraźniej trafiają informacje, że żywność drożeje dużo szybciej, niż sugeruje wskaźnik inflacji, a na ceny w sklepach nie działają zaklęcia, że jest świetnie, a będzie jeszcze lepiej.

Wskaźnik inflacji konsumenckiej nie przebił na razie 18 proc., a w listopadzie nawet nieco spadł, ale to marna pociecha dla tych, którzy robiąc zakupy w sklepie spożywczym, muszą coraz częściej rezygnować z ulubionych produktów. Wzrost cen żywności wynosi około 26 proc. rok do roku, a najbardziej drożeją tłuszcze i mięso.

Jedzenie dla Polaka to świętość, ale gdy wysokie ceny wysysają z portfeli ostatnie grosze, to nawet jedzenie przestaje być numerem jeden. I tak - coraz rzadziej zaglądamy do knajp, produkty premium już dawno przestały lądować w koszykach, a nawet domowe posiłki nie są już robione na bogato, jak dawniej, tylko o wiele oszczędniej, z tego, co jeszcze jest w lodówce, a w tej ostatniej coraz częściej najwięcej jest światła.

Gdzie zrobić taniej zakupy? W której sieci handlowej będą lepsze promocje? Wszech drożyzna sprawiła, że wielu Polaków szuka najlepszych ofert na rynku, bo ma dosyć płacenia wysokich rachunków i wychodzenia ze sklepu z praktycznie pustym koszykiem. Sieci handlowe nie siedzą biernie z założonymi rękami i dwoją się, by przyciągnąć do siebie klientów. Niestety tytuł najtańszego sklepu w Polsce jest przeznaczony tylko dla jednego z nich. Która sieć tym razem okazała się bezkonkurencyjna?

Pytanie właściwie powinno brzmieć: co składa się na cenę chleba? Od miesięcy bombardują nas informacje, że piekarze borykają się z ekstremalnie drożejącą energią albo że cena pszenicy podskoczyła po wybuchu wojny. Straszymy się tym, że chleb na koniec roku będzie po 10 zł. Albo i po 30 zł - bo takie prognozy czytałam. Ale najgorsze już za nami. Nie, średnia chleba nie dobije do 10 zł.

17,2 proc. to jeszcze nie szczyt inflacji w Polsce. W kolejnych miesiącach wzrost cen przyspieszy do 18 proc. – ocenia Polski Instytut Ekonomiczny. To jednak wariant optymistyczny, bo nie brakuje zapowiedzi, w których lutowy peak przekracza 20 proc.

Energia jest horrendalnie droga, dlatego ceny żywności tak szaleją? To nieprawda! A raczej prawda tylko częściowa. Tak, ceny energii wykańczają piekarnie. Ale już producenci cukru, mięsa i wędlin czy przetworów mlecznych wykorzystują opowieść o rosnących kosztach i podnoszą ceny, żeby więcej zarobić, ale nie dlatego, że są do tego zmuszeni sytuacją rynkową. I to nie opowieści z krypty, a dokładnie wyliczenia analityków Credit Agricole.