ceny żywności

Wielkimi krokami zbliżamy się do Tłustego Czwartku. Statystyki wskazują, że w tym dniu Polacy spożywają średnio 2,5 pączka na jedną osobę, a skali kraju to nawet 100 milionów tych ciastek z wkładem. W tym roku jednak w tym celu do kieszeni sięgniemy znacznie głębiej. Inflacja i wzrost cen energii zrobiły swoje i zakup pączka poniżej 4 zł będzie oznaczał, że ktoś bardzo oszczędził na jakości produkcji.

Branżowa organizacja producentów jaj w Polsce już w sierpniu zeszłego roku ostrzegała, że zimą jaja mogą gwałtownie podrożeć i prognoza ta okazała się niezwykle trafna. Ceny detaliczne jaj idą mocno w górę, ponieważ na rynku jest ich za mało w stosunku do popytu. To niebezpieczna sytuacja, bo niewiele trzeba do wywołania paniki zakupowej, a wtedy mogą zdarzyć się chwilowe niedobory na półkach sklepowych.

Biednym żyje się w Polsce łatwiej niż rok temu. Wiem - ta teza brzmi jak szaleństwo. Albo koszmar libka z Wilanowa, który przez inflację okrutnie cierpi, bo lody kupuje w Biedronce zamiast w rzemieślniczej cukierni. Ale jak pogrzebiecie w statystykach, okaże się, że podniesienie pensji minimalnej o prawie 15 proc., naprawdę mogło uchronić najuboższych przed niedojadaniem.

Czy obniżenie podatku VAT na podstawową żywność z 5 do 0 proc. obniżyło jej ceny, a jeśli tak, to o ile? Z takim pytaniem postanowili zmierzyć się ekonomiści i przeprowadzili drobiazgową analizę. Jej wyniki są dość zaskakujące.

Ależ niespodzianka. Inflacja w grudniu spowolniła zdecydowanie bardziej, niż oczekiwali nawet najbardziej optymistyczni ekonomiści. Większość obstawiała, że wzrosła o 17,3 proc. Analitycy mBanku zapowiadali 17 proc, ale jak sami zapowiadali – zdecydowali się „na mocno kontrowersyjną prognozę”. Rzeczywistość okazała się, jeszcze bardziej kontrowersyjna.

Powtórzę jeszcze raz: nie chodzi o to, że niektóre produkty żywnościowe będą drożeć już znacznie wolniej, ale dosłownie TANIEĆ, choć firmy i związki branżowe straszą znów podwyżkami w skali 10-30 proc. niemal na wszystko. Ale jak posłuchacie niezależnych analityków bankowych, którzy nie mają interesu, żeby nakręcać nas na podwyżki, okaże się, że z cenami chleba może stać się coś dziwnego. Dowiecie się też, że wołowina stanie się bardziej przystępna, za to wieprzowinę można już zacząć odstawiać.

Zmniejszona tarcza antyinflacyjna i powrót wyższego podatku VAT ponownie tworzą skuteczną presję cenową. Tym samym szykują się kolejne podwyżki. Przepytani na tę okoliczność przez Rzeczpospolitą eksperci najczęściej wskazują na przełom pierwszego i drugiego kwartału, czyli gdzieś miedzy marcem a kwietniem. Wtedy znowu wyraźnie w górę mają pójść ceny żywności. Liderem zwyżek ma być m.in. ser żółty, mleko i masło. Czyli produkty, które i tak już w minionym roku drastycznie podrożały.

Pamiętacie jeszcze markę Leader Price? Na początku lat dwutysięcznych. cieszyła się w Polsce niemałą popularnością. Teraz powraca pod skróconym szyldem i z lekko zmienionym pomysłem na biznes.

Rząd „przewiduje” wydłużenie obowiązywania zerowej stawki VAT na podstawowe produkty żywnościowych poza pierwszą połowę przyszłego roku – zdradził w środę w sejmie wiceminister finansów Artur Soboń. Do rządzących najwyraźniej trafiają informacje, że żywność drożeje dużo szybciej, niż sugeruje wskaźnik inflacji, a na ceny w sklepach nie działają zaklęcia, że jest świetnie, a będzie jeszcze lepiej.

Wskaźnik inflacji konsumenckiej nie przebił na razie 18 proc., a w listopadzie nawet nieco spadł, ale to marna pociecha dla tych, którzy robiąc zakupy w sklepie spożywczym, muszą coraz częściej rezygnować z ulubionych produktów. Wzrost cen żywności wynosi około 26 proc. rok do roku, a najbardziej drożeją tłuszcze i mięso.

Jedzenie dla Polaka to świętość, ale gdy wysokie ceny wysysają z portfeli ostatnie grosze, to nawet jedzenie przestaje być numerem jeden. I tak - coraz rzadziej zaglądamy do knajp, produkty premium już dawno przestały lądować w koszykach, a nawet domowe posiłki nie są już robione na bogato, jak dawniej, tylko o wiele oszczędniej, z tego, co jeszcze jest w lodówce, a w tej ostatniej coraz częściej najwięcej jest światła.

Gdzie zrobić taniej zakupy? W której sieci handlowej będą lepsze promocje? Wszech drożyzna sprawiła, że wielu Polaków szuka najlepszych ofert na rynku, bo ma dosyć płacenia wysokich rachunków i wychodzenia ze sklepu z praktycznie pustym koszykiem. Sieci handlowe nie siedzą biernie z założonymi rękami i dwoją się, by przyciągnąć do siebie klientów. Niestety tytuł najtańszego sklepu w Polsce jest przeznaczony tylko dla jednego z nich. Która sieć tym razem okazała się bezkonkurencyjna?

Pytanie właściwie powinno brzmieć: co składa się na cenę chleba? Od miesięcy bombardują nas informacje, że piekarze borykają się z ekstremalnie drożejącą energią albo że cena pszenicy podskoczyła po wybuchu wojny. Straszymy się tym, że chleb na koniec roku będzie po 10 zł. Albo i po 30 zł - bo takie prognozy czytałam. Ale najgorsze już za nami. Nie, średnia chleba nie dobije do 10 zł.

17,2 proc. to jeszcze nie szczyt inflacji w Polsce. W kolejnych miesiącach wzrost cen przyspieszy do 18 proc. – ocenia Polski Instytut Ekonomiczny. To jednak wariant optymistyczny, bo nie brakuje zapowiedzi, w których lutowy peak przekracza 20 proc.

Energia jest horrendalnie droga, dlatego ceny żywności tak szaleją? To nieprawda! A raczej prawda tylko częściowa. Tak, ceny energii wykańczają piekarnie. Ale już producenci cukru, mięsa i wędlin czy przetworów mlecznych wykorzystują opowieść o rosnących kosztach i podnoszą ceny, żeby więcej zarobić, ale nie dlatego, że są do tego zmuszeni sytuacją rynkową. I to nie opowieści z krypty, a dokładnie wyliczenia analityków Credit Agricole.

Czy naprawdę zabraknie makaronu, czy to tylko lobbing, żeby podczepić się pod pomoc państwa, opowiadając bajkę o tym, że ceny energii wykańczają producentów? Może i zabraknie, ale musicie wiedzieć, że ceny energii to magiczne zaklęcie, które ma pozwolić firmom wzbudzać litość i pod tym pretekstem zarabiać jeszcze więcej. Dotąd producenci makaronu wcale nie cierpieli z powodu horrendalnie rosnących kosztów, przeciwnie.

W grudniu ceny mięsa mogą być kosmiczne. Już teraz za schab płacimy o jedną czwartą więcej niż rok temu, a w grudniu wzrost cen może skoczyć nawet do 40 proc. rok do roku. I dobrze! Cytując pewnego milionera - w końcu przestaniemy „żreć tyle mięsa”. Tylko w tym roku średnio każdy Polak zje go o 3 kg mniej.

GUS podał pełne dane o inflacji, odczyt nie zmienił się w stosunku do szacunku sprzed dwóch tygodni. Poznaliśmy za to szczegóły. Zaskoczeniem są ceny żywności i energii. Odczyt podbiły wyższe ceny cukru i olei oraz koszty ogrzewania węglem.

No i stało się – idziemy w stronę regulowanych cen i to w dodatku różnych dla każdego. Mowa o cenach gazu, bo już zaczynają się problemy i rząd najwyraźniej obawia się, że niektóre firmy z powodu jego wysokich cen mogą przestać produkować i zaczną padać jak muchy. I o ile brak piwa w sklepach to jeszcze nie dramat, o tyle już brak chleba, mleka i mięsa – owszem.

Wzrost cen produktów i usług wymuszają na konsumentach zmianę ich wyborów. Decyzje Polaków są zrozumiałe - całkowicie przestali kupować niektóre produkty, inne omijają szerokim łukiem podczas zakupów lub mocno ograniczyli. Jest jeszcze trzecia grupa produktów, ale ta często musi trafić do koszyka, wówczas liczy się cena - w tym wypadku wygrywają tańsze zamienniki.