zmiany klimatu

Fundamentem naszej transformacji energetycznej ma być atom, choć budowa pierwszej polskiej elektrowni jądrowej najpewniej się opóźni. Największy kłopot może leżeć zupełnie gdzie indziej niż w terminach. Naukowcy przekonują, że wybrano taki sposób chłodzenia reaktorów, który ma stanowić śmiertelne zagrożenie dla Morza Bałtyckiego i jego ekosystemu.

Zamiast w trakcie kolejnych Szczytów Klimatycznych ONZ dopilnować poważnej debaty o zmianach klimatu i wywołujących je paliwach kopalnych, wolimy szukać dziury w całym i stawiać na kontrowersyjne technologie, których zastosowanie może przynieść więcej złego niż dobrego. Tak jak w przypadku pomysłu, żeby dać szansę wreszcie geoinżynierii słonecznej i zacząć naszą gwiazdę nieco przyciemniać, co dałoby oddech ziemskiemu środowisku.

Polska dopiero zaczyna porządkować gospodarkę odpadami. Rodzący się w bólach system kaucyjny ma zadebiutować na początku przyszłego roku. Tymczasem w Europie coraz bardziej popularny staje się inny trend. Chodzi o kupowanie produktów sypkich na wagę do własnego pojemnika. Ten rynek do końca obecnej dekady ma osiągnąć obroty w wysokości 1,2 mld euro.

Rekordowo ciepły rok, coraz szybciej topniejące lodowce, a także niewystarczająco ograniczane emisje gazów cieplarnianych. To tylko niektóre elementy galopujących zmian klimatu. Coraz bardziej świadomi w tym względzie stają się też konsumenci, którzy wiedzą, że swoimi wyborami także wpływają na kondycję środowiska. Dlatego Procter & Gamble wprowadził szereg rozwiązań w opakowaniach marek takich, jak np. Ariel, Lenor, Gillette czy Always, redukując zastosowanie plastiku – wszystko po to, by ekologiczne wybory na co dzień były łatwiejsze i bardziej kuszące.

Niestety, ale jesteśmy świadkami gwałtownego przyspieszenia zmian klimatu. Po tym, jak świat obiegła informacja, że 2023 r. był najcieplejszym w historii pomiarów, wyszło też na jaw, że już od czerwca ub.r. każdy kolejny miesiąc był także najgorętszy w historii, w porównaniu z analogicznym miesiącem w poprzednich latach. I cały czas tego tempa nie zwalniamy, bo styczeń 2024 r. też jest z najwyższa średnią temperaturą odkąd takie dane są zbierane w 1850 r.

26 stycznia ustanowiono - przez Zgromadzenie Ogólne ONZ - Międzynarodowym Dniem Czystej Energii. Zeszłoroczną inicjatywę podjęto w celu akcentowania znaczenia czystej energii, promowaniu jej rozwoju i wykorzystania. Z tej okazji życzenia składa Antonio Guterresa, sekretarz generalny ONZ, który cały czas wierzy w rychły koniec paliw kopalnych. Ale jak przekonuje Międzynarodowa Agencja Energii (IEA), to wcale nie jest aż tak łatwe zadanie.

Rząd Donalda Tuska dostał lekkiej zadyszki po tym, jak Urszula Zielińska, wiceminister klimatu i środowiska stwierdziła, że Polska wezwie UE do przyjęcia planu redukcji 90 proc. emisji gazów cieplarnianych do 2040 r. Po tych słowach zrobił się nie lada szum, a przedstawiciele koalicji rządzącej tłumaczyli na lewo i prawo, że to nie jest stanowisko rządu, tylko prywatne zdanie wiceminister. Ale teraz okazuje się, że takie plany ma Komisja Europejska, która przedstawi je na początku lutego.

Jedzenie soi jest „niemęskie”, jedzą ją tylko „członkowie sekty”, a „prawdziwy mężczyzna” je czerwone mięso - wiadomo, inaczej nigdy nie wypracuje mięśni jak Supermen - tak mięsne lobby próbuje wpływać na konsumentów w sieci. Nie tylko w Polsce. Ale to właśnie Polacy bezmyślnie mu ulegają, jak owieczki prowadzone na rzeź. A raczej świnki - bo wieprzowinę jemy najczęściej, choć nasz kraj jest drobiarskim potentatem.

Zmiany klimatu i globalne ocieplenie przyspieszają i to solidnie. Nie zmieni tego radosne wycie na śnieg w Polsce tych, którzy uparcie, a może celowo, mylą klimat z pogodą. Tymczasem na kolejnym Szczycie Klimatycznym ONZ COP28 ludzkość zachowuje się tak, jakby tuż przed zderzeniem się ze ścianą zastanawiała się, czy faktycznie warto zapiąć pasy bezpieczeństwa. I swoje wywody kończy konkluzją, że jednak chyba warto i ogłasza wszem wobec, że to zrobi. Ale na razie nawet ręki nie podnosi, wierząc głupio, że ściana sama przed nią zacznie uciekać.

Największe śnieżyce w Polsce od co najmniej 2006 r. obudziły najwaleczniejszych przeciwników zmian klimatu. którzy znowu zaczęli przekonywać, że skoro w listopadzie w Polsce pada śnieg, to nic takiego złego się nie dzieje, do znudzenia myląc klimat z pogodą. Tymczasem Berkeley Earth, amerykańska organizacja non-profit zajmująca się nauką i analizą danych środowiskowych, przygotowała scenariusz globalnego ocieplenia dla każdego kraju do 2100 r. I wychodzi na to, że w najlepszym razie na koniec tego stulecia w Polsce temperatura będzie już o 3 st. C wyższa od tej z czasów rewolucji przemysłowej.

O organizowanym przez Zjednoczone Emiraty Arabskie Szczycie Klimatycznym ONZ COP28 zaczęło być głośno jeszcze zanim się rozpoczął. Teraz oliwy do ognia dodają informacje o tym, jak gospodarze chcą wykorzystać COP28 do podpisywania kolejnych umów na dostawy ropy. Znamienne jest też to, że ten startujący już 30 listopada szczyt ma niezwykłego towarzysza, który udowadnia przy okazji, że zmiany klimatu wcale nie stoją w miejscu. To jedna z największych gór lodowych, która zaczęła się poruszać pierwszy raz od 30 lat.

To chyba najbardziej kontrowersyjny Szczyt Klimatyczny ONZ od lat. Nie tylko dlatego, że jego gospodarzem jest jedna z naftowych potęg, czyli Zjednoczone Emiraty Arabskie. Coraz głośniej mówi się też o tym, że najbliższe dwa tygodnie (COP28 potrwa od 30 listopada do 12 grudnia) Abu Zabi chce wykorzystać do zawiązania dodatkowych kontaktów na paliwa kopalne. Na razie na uczestników oenzetowskiego szczytu niespodziankę mają Chińczycy, którzy niedaleko stolicy ZEA uruchomili największą na świecie farmę fotowoltaiczną.

Thomas Piketty w 2013 r. wydał bestsellerową książkę pt. „Kapitał w XXI wieku”, która dla wielu jest ekonomiczną książka dekady, i na kwestie gospodarcze każe patrzeć przez pryzmat nierówności społecznych. Teraz o tym francuskim profesorze ekonomii znowu jest głośno. Tym razem za sprawą jego recepty na efektywną walkę ze zmianami klimatu.

Był protokół z Kioto, a blisko dwie dekady później świat podpisał Porozumienia Paryskie. Od tego czasu zorganizowano wielu Szczytów Klimatycznych ONZ, na których padały mocne słowa. I na tych słowach najczęściej niestety się kończyło. Pewnie w trakcie COP28, który za chwilę wystartuje w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, będzie tak samo. Chociaż granicę 2 st. C dla globalnego ocieplenia już przekroczyliśmy. A jeszcze gorsze perspektywy kreśli przed nami ONZ.

Pompy ciepła biją kolejne rekordy popularności, chociaż na wizerunku tych urządzeń grzewczych pojawiają się już pierwsze rysy. Po pierwsze pompy ciepła zdają egzamin, pod warunkiem że dostosujemy do nich taryfy energetyczne. Inaczej różnie z rachunkami za prąd bywa. A po drugie nisko w pas kłaniają się ciągle przy tej okazji szkodliwe gazy chłodnicze. Ale w tym przypadku naukowcy mają dobrą nowinę: wszystko wskazuje na możliwy przełom.

Chociaż co roku organizuje się dziesiątki konferencji, na których międzynarodowe towarzystwo dyskutuje o przyspieszających tylko zmianach klimatu, to tak naprawdę nie za wiele się w tym temacie zmienia. Krajowe rządy jedną ręką podpisują klimatyczne deklaracje, a drugą stawiają na zwiększenie produkcji paliw kopalnych. Jednocześnie nie jest żadną tajemnicą, że podnoszące się poziomu mórz i oceanów stanowi śmiercionośne zagrożenie szczególnie dla wysp. Które przez to mają najmniej czasu?

Być może fakt, że jesteśmy świadkami kolejnego najcieplejszego miesiąca w historii pomiarów, w żaden sposób nie wpływa na zmianę opinii przez przeciwników zmian klimatu, którzy nie wierzą ani w globalnym ocieplenie, ani w to, że to wszystko dzieje się przez człowieka. Tylko, czy ich uparte nakłanianie do zmiany zdania ma jeszcze sens? Niech wierzą, w co chcą, a takie opracowania, jak raport Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE) dobitnie pokazuje, jak bardzo się mylą.

W lipcu ubiegłego roku premier Barbadosu Mia Mottley wystąpiła w imieniu krajów ubogich i najbardziej poszkodowanych przez zmiany klimatyczne o zasadniczą reformę światowej architektury finansowej. Jej apel odbił się szerokim echem jako tzw. inicjatywa z Bridgetown. Pisze o niej w Obserwatorze Finansowym Paweł Bagiński.

Bank Światowy rusza na wojnę z paliwami kopalnymi. Chce przekonać rządy, żeby przestały wydawać publiczne pieniądze na dotacje do gazu, ropy i węgla. W ubiegłym roku wydatki na cel osiągnęły absurdalny poziom 7 bln dol.

Tegoroczna lista, i tak już sporych rozmiarów, dowodów na galopujące zmiany klimatu doczekała się kolejnej pozycji. Tym razem chodzi o suszę i rekordowe temperatury w okolicach Amazonii. To, że tutejszych gminy mają przez to kłopot z dostępem do wody pitnej, już za bardzo na nikim wrażenia nie robi. Takie problemy są coraz częściej odczuwalne już w różnych krajach, w Polsce też. Ale martwe delfiny sugerują klimatologom, że sytuacja może być znacznie poważniejsza, niż przypuszczamy.