zmiany klimatu

Globalne ocieplenie nie bierze jeńców. Najpierw naukowcy z Instytutu Studiów Kosmicznych im. Goddarda (GISS) w Nowym Jorku ogłosili wszem i wobec, że z ich analiz wynika, że lato 2023 r. było najgorętszym od początku globalnych pomiarów. Teraz zaś wychodzi na to, że też mamy swój rekord ciepła. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy (IMGW-PIB) informuje bowiem, że tegoroczny wrzesień jest najprawdopodobniej najcieplejszy, odkąd w Polsce prowadzimy pomiary temperatury.

Powodzie, pożary, huragany i inne niebezpieczne zjawiska pogodowe, ale przede wszystkim żar. Rekordy temperatur bite są na prawie wszystkich szerokościach geograficznych. Tak w dużym skrócie wygląda tegoroczne lato, teraz już na finiszu. Naukowcy z Instytutu Studiów Kosmicznych im. Goddarda (GISS) w Nowym Jorku nie mają nawet cienia wątpliwości: lato 2023 r. było najgorętszym od początku globalnych pomiarów.

Z jednej strony Państwo Środka z dumą pokazuje swoje osiągnięcia w zakresie odnawialnych źródeł energii, w czym nikt na świecie nie jest w stanie im dorównać. Ale z drugiej strony przerażają dane o rekordowych emisjach CO2 i o chińskich planach węglowych. Pekin jednocześnie potwierdza, że nikomu nie da sobie narzucić takiej polityki energetycznej. A eksperci nie mają cienia wątpliwości: to może zniweczyć międzynarodowe wysiłki względem zmian klimatu. Tym samym porozumienie paryskie za chwilę może nic nie znaczyć.

Bogate państwo-miasto przyciąga pracowników zarobkowych. W czasie pandemii oczy całego kraju otworzyły się na trudne warunki, w których muszą przebywać budowlańcy z Bangladeszu czy Sri Lanki. Stłoczeni na niewielkiej przestrzeni z łóżkami piętrowymi i bez klimatyzacji.

Pamiętajcie, jak Katarczycy wymyślili sobie, że staną się potęgą w piłce ręcznej? Po przyznania im prawa do organizacji mundialu dla szczypiornistów, wykombinowali, że zamiast w cztery lata intensywnie trenować swoją młodzież, to lepiej będzie kupić za granicą najlepszych graczy i przy okazji także sztab trenerski. I prawie się udało. Katar w 2015 r. zdobył wicemistrzostwo świata, ustępując jedynie rozpędzonym Francuzom. Teraz trochę na podobnych zasadach w świecie piłki nożnej rozpychać zamierza się również Arabia Saudyjska, przy okazji pokazując wszem i wobec, że zmiany klimatu ma w głębokim poszanowaniu.

Ci, którzy w żadne zmiany klimatu nie wierzą, najbardziej irytują się, jak w tym kontekście wspomni się o koniecznej redukcji spożywania mięsa. Nie ropa, nie gaz, nawet nie najbrudniejszy węgiel potrafią ich szybko wyprowadzić z równowagi. Ale mięso akurat tak. I teraz jest kolejny powód do ich nerwów. Światło dzienne bowiem ujrzał raport Więcej pieniędzy, więcej mięsa od fundacji Compassion in World Farming Polska. Wnioski opracowania są jednoznaczne: konsumujemy zdecydowanie za dużo mięsa.

Nie ma tygodnia, żeby światowa lista powodzi, susz, czy pożarów wywołanych zmianami klimatu się nie wydłużała. Dlatego Międzynarodowa Agencja Energii Odnawialnej (IRENA) przekonuje, że trzeba skorygować wcześniejszy kurs i szybciej niż przypuszczaliśmy realizować cele zrównoważonego poziomu. I nie, wcale nie mamy na to czasu do 2050 r. Zdaniem ekspertów już teraz, do 2030 r. musimy się na poważnie wziąć za emisje gazów cieplarnianych. Albo będzie pozamiatane.

Zazwyczaj El Nino powoduje słabszy sezon huraganów. Ale tym razem ma być jednak inaczej. Bo zmiany klimatu dają się coraz bardziej we znaki. Amerykańska instytucja rządowa zajmująca się prognozowaniem pogody - National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) przestrzega przed większą niż zwykle liczbą huraganów. Wszystko przez rekordowe temperatury i powietrza i powierzchni mórz.

Prawdopodobnie tegoroczny lipiec był najcieplejszym miesiącem, odkąd prowadzone są pomiary. Dochodzące w różnych częściach świata słupki rtęci do nawet 50 stopni Celsjusza nie pozostawiają złudzeń, że zmiany klimatu nabierają tempa. I coraz bardziej są widoczne tam, gdzie nasz wzrok rzadko sięga: Antarktyda topnieje w oczach.

Ze Szczytami Klimatycznymi ONZ powoli jest już tak, jak z piłkarskimi mistrzostwami świata. Do ich organizacji zgłaszają się coraz częściej ci, którzy z piłką nożną mają tyle wspólnego co ja z zakonem jezuitów. Wiem, że jest i tyle. Bo mundial już dawno nie jest świętem sportu i piłki kopanej, tylko ogromną areną PR, gdzie przepływają setki milionów dolarów. I bardzo podobnie dzieje się z organizowanymi pod auspicjami ONZ szczytami klimatycznymi. Przykładem tego jest hipokryzja najbliższych gospodarzy.

Naukowcy nie mają cienia wątpliwości: kilkaset lat temu, pokrywa lodowa Grenlandii już raz zaczęła gwałtownie topnieć przez umiarkowane ocieplenie. I wtedy spowodowało to wzrost poziomu mórz od 5 do 20 stóp, czyli od ok. 1,5 do 6 metrów. Wtedy w atmosferze było jednak znacznie mniej dwutlenku węgla. Tym samym okazuje się, że grenlandzki lód jest bardziej wrażliwy na wyższe temperatury, niż to wcześniej przypuszczano.

Nie tylko zmiany klimatu, ale też galopująca inflacja zachęcała bardziej Polaków do poszukiwań alternatywy dla mięsa. Nic więc dziwnego, że rynek produktów wegańskich rośnie jak na drożdżach, a do tego dochodzą jeszcze znakomite perspektywy na przyszłość. Czy to już najwyższy czas na organizację pogrzebu dla mięsa? Na to jest jednak jeszcze zdecydowanie za wcześnie. Badania wskazują, że w kolejnych latach konsumpcja mięsa i tak może zwyżkować.

Różnie jest z tymi zmianami klimatu. Niektórzy uważają, że już przekroczyliśmy punkty krytyczne i czeka raczej nas niewesoła przyszłość. Inni wyśmiewają ten strach i twierdzą, że tak po prawdzie nic szczególnego się nie dzieje, a pogodowe anomalia były, są i zawsze będą. Okazuje się, że ten spór może umrzeć śmiercią naturalną w kasach sklepowych, o ile do cen doliczane będą koszty środowiskowe. I to wcale nie jest żadna pieśń przyszłości. To dzieje się już tu i teraz, wystarczy zerknąć w stronę Niemiec. A niedługo może też stać się standardem w Polsce.

Jeszcze kilka lat temu informacje o nagłych zamianach klimatu mogły u wielu wywoływać uśmiech niedowierzania. Trudno było sobie wtedy nawet wyobrazić poświęcone temu procesy sądowe. Ale to już przeszłość.

Europa płonie. Bezprecedensowe, gwałtowne pożary na południu kontynentu związane są w pierwszej kolejności z bardzo wysoką temperaturą, niebezpiecznie zbliżającą się do granicy 50 st. Celsjusza. A ponieważ eksperci jednoznacznie wskazują na zamiany klimatu i twierdzą, że z takimi sytuacjami będziemy mieć do czynienia coraz częściej, Komisja Europejska postanowiła działać.

To absolutnie zapomniany kryzys – mówi o sytuacji na Madagaskarze Małgorzata Klein, ekspertka techniczna PAH. Wyspa odwiedzana przed pandemią przez setki tysięcy turystów rocznie jest nękana przez ustawiczne susze i pomimo braku konfliktów zbrojnych znajduje się wśród piętnastu najbiedniejszych państw świata. Malgaski rząd tłumaczy, że za ubożenie społeczeństwa odpowiedzialne są zmiany klimatu, ale prawda jest bardziej skomplikowana.

Tegoroczny lipiec został oficjalnie najgorętszym miesiącem w historii pomiarów, ale być może również najcieplejszym miesiącem od czasów, w których homo sapiens uznał, że warto byłoby narzucić jakieś ubranie na swój grzbiet. Nie zauważyliście? Nic dziwnego, Polskę ten osobliwy rekord fartownie ominął. Nie zmienia to jednak faktu, że ludzkość słyszy właśnie ostatni gwizdek, ostrzegający przed wzrostem globalnych temperatur do poziomów, po których przekroczeniu na Ziemi rozpocznie się klimatyczny rollercoaster.

Nad Europą Południową przemieszcza się właśnie antycyklon, sprawiając, że temperatura w cieniu dochodzi niemal do 50 stopni Celsjusza. Podobne fale upałów przechodzą przez Chiny i USA. Naukowcy z NASA prognozują, że lipiec stanie się niebawem oficjalnie najgorętszym miesiącem w historii pomiarów. Badacze zajmujący się badaniem wpływu zmian klimatu na zjawiska pogodowe nie mają już wątpliwości: takie rzeczy nie powinny mieć miejsca częściej niż co kilkaset lat.

To już chyba jest najwyższy czas, żeby zmiany klimatu zacząć traktować nie jako zagadnienie akademickie, tylko jako realne zagrożenie. Nie takie przewidywane na za 5 czy 10 lat. Ale takie tu i teraz. Naukowcy zresztą mówią wprost: żarty właśnie się skończyły.

Amerykańskie Narodowe Centra Prognoz Środowiskowych nie mają wątpliwości: właśnie pobiliśmy rekord średniej, dobowej temperatury na świecie z 2016 r. Naukowcy są przerażeni. Ich zdaniem przyczyn należy szukać w niestety pogłębiających się zmianach klimatycznych, jak również wyjątkowo silnego El Nino.