transformacja energetyczna

Ostatni raz o Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE) Jacek Sasin wspominał na początku marca. Rząd decyzję w tej sprawie miał podjąć na przełomie marca i kwietnia. Ale zamiast ogłoszenia postanowienia zaczęły się kłótnie w sprawie Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. Struktura organizacyjna NABE jest już gotowa. Chociaż związkowcy dalej nie wiedzą, na czym stoją.

Pompy ciepła mają zawładnąć Europą i stać też za oddolnie prowadzoną transformacją energetyczną, która przecież nie może ominąć ogrzewania budynków mieszkalnych i nie tylko. W ostatnim roku Polska stała się wiodącym pod tym względem rynkiem na europejskim podwórku. I kolejny inwestor (już czwarty), celuje w nową fabrykę tego typu urządzeń na terenie naszego kraju. Tym razem niemiecki koncern Bosch zamierza wybudować fabrykę na Dolnym Śląsku, w której powstanie 500 miejsc pracy.

Europejska transformacja energetyczna, wymuszona rosyjskim szantażem gazowym, przybiera różne formy. Niemcy właśnie raz na zawsze skończyli z energią jądrową, która z kolei ma w latach 30. uwolnić nas od węgla. Okazuje się, że w odwrotnym kierunku od naszych zachodnich sąsiadów podążają też Finowie, którzy po miesiącach opóźnień uruchomili wreszcie swój najnowszy reaktor atomowy - Olkiluoto 3, który przy okazji jest największą tego typu instalacją w Europie.

Z najnowszej analizy Międzynarodowej Agencji Energii (IEA) wynika, że ubiegły rok był drugim z rzędu, w którym pompy ciepła osiągnęły dwucyfrowy wzrost sprzedaży. Dzięki temu już teraz tego typu urządzenia pokrywają ok. 10 proc. zapotrzebowania na ciepło w budynkach. Ale aby tak się rzeczywiście stało, to do końca tej dekady ów udział pomp ciepła w ogrzewaniu musi wzrosnąć dwukrotnie.

Za nami ceremonia wmurowania kamienia węgielnego pod budowę fabryki pomp ciepła w Ksawerowie, w pobliżu Łodzi. Za inwestycją stoi japoński potentat - firma Daikin, która widzi, co się dzieje na rynku energetycznym Europy i chce być beneficjentem tych zmian. To też przy okazji największa inwestycja w historii Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Zgodnie z zapowiedziami koniec budowy planowany jest na kwiecień 2024 r. Uruchomienie zaś produkcji ma nastąpić już w lipcu 2024 r.

Nie ma szczęścia rząd Zjednoczonej Prawicy do składanych obietnic. Przez lata nie udawało się to z zasadą 10H, której modyfikację przedstawiciele gabinetu premiera Mateusza Morawieckiego zapowiadali kilkukrotnie. W końcu się ta sztuka udała, ale głównie dzięki presji Brukseli. Tak samo jest z systemem kaucyjnym. Ten też miał być wprowadzony co najmniej parę razy, ale znowu kończyło się wyłącznie na słowach. I teraz rząd to samo robi z Narodową Agencją Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE).

Tak się dziwnie utarło, że w ostatnich latach nikt tak nie bronił polskiego górnictwa, jak Zjednoczona Prawica. Chociaż dane o wydobyciu, sprzedaży, a także imporcie węgla z Polski raczej temu przeczą. Ten nadmuchiwany przez ostatnie lata balon w końcu jednak pęknie. Przez zaktualizowaną Politykę Energetyczną Polski do 2040 r. (PEP2040). W tym dokumencie rząd już nie udaje i dekarbonizację planuje mocno przyspieszyć. Choć jeszcze nie ma dobrego pomysłu, w jaki sposób przekazać to górnikom. Żeby przed wyborami nie zablokowali Warszawy na dłużej.

Fundacja Climate Strategies Poland zaprojektowała i bezpłatnie udostępniła narzędzie do obliczenia śladu węglowego dla małych i średnich firm, a także bazę danych na temat transformacji energetycznej i ograniczania emisji.

Stowarzyszenie Association for Renewable Energy and Clean Technology (REA) we współpracy z firmą Eaton, bada gotowość europejskich rynków energii do transformacji energetycznej od 2019 r. Tym razem wskaźnikiem Energy Transition Readiness Index (ETRI) po raz pierwszy objęto również Polskę. Jak wypadliśmy na tle innych?

24 lutego 2022 r. wywrócił niemiecką gospodarkę do góry nogami. Odcięcie od dostaw gazu i ropy ze Wschodu wywołało szok za naszą zachodnią granicą. Jak Niemcy sobie radzą w obecnej sytuacji i co zamierzają w przyszłości – o tym przeczytasz w wywiadzie, jaki Zbigniewowi Biskupskiemu, udzielił prof. dr hab. Tomasz Grzegorz Grosse z Uniwersytetu Warszawskiego.

Transformację energetyczną zaczniemy dopiero wtedy, kiedy na poważnie sięgniemy po wodór. To ten pierwiastek ma uwolnić nas na dobre od paliw kopalnych. Komisja Europejska zamierza utworzyć Europejski Bank Wodoru, który ma zainwestować w technologie oparte na H2 nawet 3 mld euro.

Eksperci twierdzą, że tak głębokiej metamorfozy, jak w planach ma Grupa Famur, nie przeszła jeszcze żadna firma w regionie. Potentat produkujący uznane na całym świecie maszyny na potrzeby sektora wydobywczego przeobraża się właśnie w Grupę Grenevia, która ma ambicje stać się liderem zielonej transformacji. Jeśli nie wierzycie, że to możliwe, to spójrzcie.

Część rządzących kocha tylko polski węgiel, a wiatraki śmierdzą im niemieckimi wpływami. Inni są świadomi, że przeciąganie w czasie uzależnienia od paliw kopalnych, może okazać się dla nas bardzo kosztowne, ale też biorą pod uwagę niepokoje społeczne, które mogą przełożyć się na wynik wyborczy. I tak tkwimy w decyzyjnym impasie. Tymczasem trochę na przekór politycznej obstrukcji odnawialne źródła energii (OZE) w Polsce odnotowały historyczny wzrost.

Instytut Spraw Publicznych postanowił przyjrzeć się bliżej górnikom i temu, jakie zdaniem mają na temat zmian klimatycznych, transformacji energetycznej i poczynań rządu w tych obszarach. Wyniki analizy mocno mnie zaskoczyły. Wychodzi na to, że większość fedrujących pod ziemią doskonale wie, w jakiej znaleźliśmy się sytuacji. A ich nastawienie do nadchodzących zmian, to wynik głównie negatywnych działań rządu.

Jeżeli rząd myśli, że na kilka tygodni przed Barbórką wystarczy zapowiedzieć bardziej elastyczną politykę węglową, a wcześniej nakłonić Solidarność do odwołania Marszu Godności i w ten sposób zadbać o dobre nastroje górników - to bardzo się myli. Tym razem taka taktyka się nie sprawdzi i odwiedzanie kolejnych karczm piwnych na Śląsku przez wicepremiera Jacka Sasina nic w tym względzie nie zmieni. Bo górnicy czują się przez rząd oszukani i trudno im się dziwić.

Wydawało się, że po licznych turbulencjach serial pod tytułem nowe moce w Ostrołęce wreszcie zmierza do optymistycznego finału. Wprawdzie docelowo gaz zastąpił węgiel, ale Orlen nie chciał marnować więcej czasu i w tym roku ruszył z pracami, zlecając je Amerykanom. Szkoda, że wcześniej nie było refleksji ani na temat samego gazu, który bije cenowe rekordy, ani też ostatecznej wyceny, która po rosyjskiej agresji na Ukrainę musiała pójść w górę. I tak się właśnie dzieje.

Do tej pory rząd opowiadał górnikom to, co chcieli usłyszeć, ale robił swoje, bo doskonale widział, że przed nami koniec epoki węgla. To była podwójna gra. Ale ostatnio nagle zmienił retorykę i zaczął głośno mówić, co naprawdę myśli. I górnicy się wściekli. Tak bardzo, że zaczęli palcem wytykać wszystkie węglowe manipulacje Jarosława Kaczyńskiego i zagrozili, że pójdą na wojnę i to na całego, załatwiając PiS przegranie wyborów. Cóż, kiedyś to musiało się stać.

Polska już udowodniła, że jest mistrzem świata w fotowoltaice, a popyt na pompy ciepła jest taki, że urządzenia po prostu trudno kupić. Nawet z wiatrem sobie nieźle radzimy, chociaż na pełne rozwinięcie energetycznych skrzydeł nie pozwala zasada 10H. Jedno jest więc pewne: Polaków do OZE nie trzeba specjalnie namawiać. A jednak dyskusja toczy się głównie wokół węgla. Dlaczego? Na to pytanie staramy się odpowiedzieć razem z Marcinem Roszkowskim, ekonomistą, prezesem Instytutu Jagiellońskiego.

Kryzys energetyczny zrujnował najpierw rynek gazu, potem węgla. Ropie też się dostało. Rachunki za prąd dobijają wymęczone pandemią gastronomię i rozrywkę. O swoje przyszłoroczne budżety drżą samorządowcy, którzy w przetargach otrzymują astronomiczne oferty na dostawę prądu. Ale jedno w tym czasie pozostało niezmienne. To rządowe dążenie do utworzenia w tym roku Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE). Wbrew opiniom ekspertów i wątpliwościom związkowców.

Czy na Śląsku inflacja szaleje jakoś bardziej? Nie, ale górnicy dostaną w tym roku już drugą ekstra pensję. Należy im się, bo sektor górniczy nagle stał się w Polsce bardzo zyskowny. Jednak pozostałych mieszkańców kraju może zaboleć fakt, że te pieniądze zostały nazwane inflacyjną rekompensatą. A co na to górnicy? Zamiast całować rząd po rękach, to jeszcze walą go po głowie.