transformacja energetyczna

Rosyjska agresja na Ukrainie tylko przyspiesza transformację energetyczną i odchodzenie od paliw kopalnych. Komisja Europejska chce szybciej ograniczać emisje gazów cieplarnianych, a w Niemczech nowe spojrzenie na energetykę wskazuje projekt największej reformy od dziesięcioleci. Za to Wielka Brytania znowu idzie w energetykę jądrową i morskie wiatraki.

Przez wiele miesięcy związkowcy z Tauronu powtarzali w kółko, że plany dotyczące powołania do życia Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE) im się bardzo nie podobają i chcą ich solidnej korekty, a przynajmniej konkretnych rozmów z rządem na ten temat. Ale ich głos był systematycznie ignorowany. Związkowcy więc skrzyknęli się i przedstawili premierowi konkretną propozycję.

Eksperci z Instytutu Reform wzięli pod lupę rządowy program Czyste Powietrze. Tak powstał raport pt. „Termomodernizacja w Czystym Powietrzu: wyjątek czy reguła?”. Wychodzi na to, że ta inicjatywa cały czas koncentruje się głównie na przyśpieszeniu wycofania najbardziej emisyjnych instalacji, a nie na promowaniu zeroemisyjnych rozwiązań. I to trzeba jak najszybciej modyfikować.

Ogniwa fotowoltaiczne stworzone z perowskitu coraz bliżej komercyjnego wykorzystania. Podpisano właśnie umowę na opracowanie i wprowadzenie na rynek nowych produktów dla sektora budynków istniejących lub nowo powstających, w tym dla klientów indywidualnych. To wpisuje się i w ulepszanie bilansu energetycznego nieruchomości i w uniezależnianie się od rosyjskiej energii.

Coraz większy nacisk jest na to, żeby w dobie rosyjskiej agresji na Ukrainę, polski miks energetyczny opierać głównie na rodzimym węglu. I nie tylko rząd idzie w tym kierunku. Teraz Izba Gospodarcza Sprzedawców Polskiego Węgla nakazuje samorządom lokalnym zmianę ich uchwał antysmogowych. W UE zaś zwolenników, żeby z tego powodu wyhamować też pakiet „Fit for 55” jest coraz mniej.

Prace dotyczące powołania do życia Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE) idą zgodnie z przyjętym harmonogramem. Odzew banków ma być pozytywny i odpowiedni model finansowy jest opracowywany przez firmę doradczą Ministerstwa Aktywów Państwowych. Polska Grupa Energetyczna ma nadzieję, że w ten sposób swoich aktywów węglowych pozbędzie się już na początku przyszłego roku.

Transformacja energetyczna to nie tylko pozbycie się paliw kopalnych. Trzeba też pracować nad odpowiednią dystrybucją, która musi być przygotowana na coraz bardziej dynamiczny rozwój energetyki rozproszonej. A jak zaznacza Urząd Regulacji Energetyki: to nie są tanie rzeczy.

Podobno przygotowanie projekcji finansowej dla Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE) jest już na finiszu. Prezes Polskiej Grupy Energetycznej (PGE) Wojciech Dąbrowski w rozmowie z „Parkietem”przekonuje, że na razie nie ma co zawracać głowy Komisji Europejskiej, bo pomoc publiczna jeszcze nie ruszyła. Chociaż w przypadku tej dla PGG resort aktywów państwowych uważa inaczej.

Wcześniej można było przypuszczać, że Komisja Europejska będzie kręcić nosem na umowę społeczną z polskimi górnikami, która zezwala zamykać ostatnie kopalnie dopiero w 2049 r. Ale wojna na Ukrainie wszystko zmienia. Priorytetem jest uniezależnić się energetycznie od Rosji. Dlatego może jednak Bruksela zgodzi się na pomoc publiczną dla naszego górnictwa. Rząd to wie i kuje żelazo póki gorące. Coraz bliżej do powołania do życia Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE).

Polska Zielona Sieć wzięła na celownik Umowę Partnerską z UE oraz Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko. Pieniądze stąd mają być w teorii wykorzystane na zieloną transformację. Ale w praktyce nic takiego się nie dzieje. Zamiast konkretów, mamy do czynienia z rozmyciem. Zdaniem ekspertów przez niewykorzystane w ten sposób szanse, sytuacja Polski pod koniec tej dekady będzie nie do pozazdroszczenia. Zwłaszcza że to wnioski jeszcze sprzed wybuchu wojny na Ukrainie.

Na razie przez rosyjską agresję na Ukrainie nie musimy martwić się o dostawy energii elektrycznej i ciepła. Gorzej będzie, jak wprowadzane na Moskwę restrykcje dotyczyć będą też węgla. Być może wtedy trzeba będzie plan likwidacji polskich kopalni pisać od nowa. Ale są jeszcze Niemcy, którzy już nie zgodzili się na wyłączenie Rosji z systemu SWIFT i z importem energii, od którego są też uzależnieni, może być tak samo.

Nie zamierzam w nieskończoność wypominać wicepremierowi Sasinowi poprzednich wpadek. Ale tak się składa w promowany przez szefa MAP model transformacji energetycznej nie wierzę. Tak jak w amerykańskie dolary, które ni stąd, ni zowąd mają nagle wspomóc polskie spółki energetyczne.

Polska rozpoczęła ofensywę dyplomatyczną w sprawie unijnego systemu handlu emisjami ETS. Wcześniej udało stworzyć się grupę krajów, które w tej sprawie mają podobne zdanie do Warszawy. Ale i tak nie będzie to łatwe zadanie, bo dla Brukseli system ETS jest fundamentem Zielonego Ładu, który ma być zachętą do inwestowania w zielone technologie.

Przyglądając się aktywności Ministerstwa Aktywów Państwowych można odnieść wrażenie, że jego działalność ogranicza się do kolejnych spotkań z górnikami. Od miesięcy trwa mydlenie oczu pracownikom kopalni na temat dekarbonizacji i umowy społecznej, A jaki będzie efekt tego zamieszania wiadomo z góry. Wystarczy spojrzeć na to, co dzieje się w Niemczech. Oczywiście rząd gra na to, by na koniec rozłożyć ręce i wkurzonym górnikom powiedzieć, że to wina Brukseli.

Coraz więcej wątpliwości wokół Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE). Związkowcy przekonują, że musi powstać parę takich agencji, konkurujących ze sobą. A najlepiej zwołać energetyczny okrągły stół i wszystko od nowa ustalić.

Jeżeli globalna, zeroemisyjny gospodarka w 2050 r. ma przestać być tylko marketingowym hasłem - powinniśmy się przygotować na spore zmiany i ogromne wydatki. Ale też będzie z czego czerpać, bo wartość światowej gospodarki ma być dwa razy większa niż teraz. Neutralność klimatyczna ma dać się najbardziej we znaki państwom ciągle uzależnionym od paliw kopalnych, takim jak Polska.

Rząd kilku rzeczy zdaje się nie rozumieć. Głównie tego, że zyski z handlu emisjami CO2 powinni ułatwić transformację i zostać wydane na inwestycje w zieloną energię, właśnie po to, żeby móc szybciej przeprowadzić zieloną rewolucję. Po przejść na zieloną stronę mocy konsumenci przestaną tak cierpieć, bo energia ze źródeł odnawialnych będzie tańsza, albo raczej mniej droga niż z energia z węgla – pisze Agata Kołodziej dziwnych akcjach polskiego rządu.

Nie będzie błyskawicznego procedowania nowelizacji ustawy górniczej. Zgłoszono tyle poprawek, że projekt wróci do prac w komisji. Nie chodzi bowiem o kolejną byle jaką zmianę ustawy, a o przepisy, dzięki którym polskie górnictwo ma mieć szansę przetrwać najbliższe lata.

Do NABE uwagi mają już nie tylko związkowcy i aktywiści klimatyczni. Wątpliwości zgłaszają członkowie rządu Mateusza Morawieckiego, Urząd Regulacji Energetyki i Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Rząd wymyślił, że ze spółki Polska Grupa Energetyczna Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna zrobi Narodową Agencję Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE) i w ten sposób zacznie sprzątanie aktywów węglowych. Zapomniał o tym wspomnieć związkowcom i przez to szykuje się gruba awantura.