Stopy procentowe

Inflacja będzie rosła, dlatego zaleca się ostrożność i utrzymanie obecnych stóp procentowych – uważa dr hab. Marta Kightley, wiceprezeska i pierwsza zastępczyni prezesa Narodowego Banku Polskiego.

W rok ceny w Polsce wzrosły o 13 proc., podczas gdy średnia dla 56 analizowanych krajów to 3,6 proc. Wyprzedzają nas tylko Bułgaria i Turcja. I wiecie co? To wcale nie są szybkie wzrosty cen, bo średnia dla ostatnich 20 lat była znacznie wyższa.

Decyzja Rady Polityki Pieniężnej (RPP) po lipcowym posiedzeniu nie przyniosła żadnych zaskakujących rozstrzygnięć. Nie należy też szybko oczekiwać jakichś zmian. Ekonomiści uważają, że na obniżenie wartości pieniądza i przy okazji rat kredytów przyjdzie nam nawet poczekać rok, jeśli nie dłużej. Lipcowe przykuwało uwagę z innego powodu. Bank centralny w komunikacie przedstawił najważniejsze prognozy dotyczące wzrostu inflacji i PKB. Wynika z nich, najkrócej mówiąc, że stopy szybko nie zostaną obniżone.

Nie jestem pewien, czy obniżka stóp procentowych przez Riksbank w maju o 25 pb. była taka odważna w kontekście spadającej inflacji, porozumień płacowych zgodnych z celem inflacyjnym i spowalniającej aktywności gospodarczej” – mówi Magnus Lindskog, starszy ekonomista Handelsbanken, w rozmowie z Piotrem Rosikiem dla „Obserwatora Finansowego”.

Szwajcarski bank centralny podjął niespodziewaną decyzję o obcięciu stóp procentowych z 1,50 do 1,25 proc. Na reakcję rynku walutowego nie trzeba było długo czekać – frank szwajcarski natychmiast potaniał o 0,5 proc. wobec złotego, oscylując wokół 4,52 zł w czwartek przed południem. Poprzednie cięcie stóp procentowych SNB nastąpiło w marcu, także o 25 punktów bazowych. Decyzje banku centralnego to dobre wiadomości dla frankowiczów, bo raty ich kredytów spadną.

Jeszcze niedawno najbardziej pesymistyczne prognozy dla kredytobiorców oczekujących obniżek stóp procentowych mówiły o końcu 2025 r. Ale to już nieaktualne, bowiem drugi największy bank w Polsce prognozuje, że RPP zdecyduje się na pierwsze cięcia dopiero w 2026 r. I nie pomoże fakt, że nawet Europejski Bank Centralny rozpoczął już cięcia stóp, a on często nadaje ton reszcie krajów.

Polacy zastraszyli bankowców tak, że banki same uciekają od WIBOR-u. I to mimo że ta ucieczka od WIBOR-u jako podstawy oprocentowania kredytu może przynieść bankom stratę. Nieważne. Ważne, żeby klienci nie mieli się do czego przyczepić, bo pozywanie banku do sądu staje się naszym sportem narodowym.

Europejski Bank Centralny obniżył stopy procentowe o 25 punktów bazowych (pb). Stopa depozytowa od września ubiegłego roku do dzisiaj znajdowała się na najwyższym poziomie w historii – 4 proc. jeszcze w tym roku dojdzie kolejnych co najmniej dwóch cięć – w trzecim i czwartym kwartale, w wyniku których stopy w Eurolandzie zostaną zredukowane o 100 pb. Decyzja EBC będzie miała przełożenie na kurs złotego.

Trudno by było znaleźć ekonomistę, który by zakładał przed środowym finałem posiedzenia Rady Polityki Pieniężnej jakąkolwiek zmianę wysokości obowiązujących stóp procentowych NBP. Nadal obowiązuje scenariusz, w którym do pierwszych cięć dojdzie najwcześniej pod koniec roku, a najpewniej RRP zdecyduje się na nie dopiero w 2025 r.

Stopy procentowe wywierają znaczący wpływ na finanse przedsiębiorstw oraz osobiste, dlatego warto wiedzieć o nich więcej. Są kluczowe w kontekście kapitału pożyczkowego, ale również inwestycji i inflacji.

Prezydent właśnie wszedł na ścieżkę wyrzucenia do kosza wakacji kredytowych, z którymi część kredytobiorców witała się jak z gąską, bo uchwaloną już przez Sejm ustawę, odesłał do Trybunału Konstytucyjnego. A z kredytem 0 proc. zaraz będzie dokładnie to samo. O ile sam Donald Tusk w końcu się zdecyduje, czy chce dopłat do kredytów hipotecznych, czy nie. Na razie ewidentnie nie ma pojęcia, co zrobić i być może prezydent w ogóle nie będzie miał czego odsyłać.

Rada Polityki Pieniężnej (RPP) nie spieszy się do obniżania stóp procentowych, część analityków widzi szansę może na jakiś mały ruch w dół pod koniec roku, część dopiero w drugiej połowie 2025 r. A tymczasem rynek właśnie zwiększył swoje oczekiwania na obniżki jeszcze w tym roku. I to nie jakieś jednorazowe, ale na rozpoczęcie całego cyklu obniżek.

Każda inna decyzja RPP niż pozostawienie stóp procentowych na niezmienionym poziomie przyjęte zostałoby przez rynek z ogromnym zaskoczeniem. Władze Narodowego Banku Polskiego i większość członków Rady wciąż nie widzi szans na obniżkę. Większość niezależnych obserwatorów również nie spodziewa się zmian w naszej polityce monetarnej przed 2025 r. Jak się okazuje, statystyczni zaciągacze kredytów również. Ale są i tacy, co uważają, że na pierwsze cięcia poczekamy aż do 2026 r.

Polacy po wielu miesiącach płacenia wysokich rat kredytowych liczą, że niebawem Rada Polityki Pieniężnej podejmie decyzje o ich obniżce. VeloBank przeprowadziło badanie, z którego wynika, że 37 proc. Polaków nie wie, jakie będą kolejne decyzje Rady Polityki Pieniężnej, ale łącznie 43 proc. ankietowanych uważa, że cięcia pojawią się najpóźniej w drugiej połowie 2025 r. Są też tacy, co twierdzą, że decyzja o spadku stóp procentowych zapadnie dopiero w 2026 r., a 16 proc. zamiast obniżki spodziewa się podwyżek.

Od entuzjastycznego wręcz wyczekiwania na reakcję Rady Polityki Pieniężnej (RPP) przez stopniowe tonowanie nastrojów po nasilający się sceptycyzm – taką drogę przebyliśmy, jeśli chodzi oczekiwania dotyczące obniżki stóp procentowych. W tej chwili większość ekonomistów ostrożnie podchodzi do wyznaczania terminu, w którym może dojść do zmiany w polityce prowadzonej przez bank centralny, i obstawia cięcia stóp dopiero w przyszłym roku. Co ciekawe – w opozycji do tych prognoz stoją choćby predykcje Polskiego Instytutu Ekonomicznego, ale nie tylko.