smog

Chociaż eksperci już wcześniej wskazywali, że dalsza sprzedaż kiepskiej jakości węgla skazuje nas wszystkich na oddychanie brudnym powietrzem, to i tak Ministerstwo Klimatu i Środowiska przedłużyło do końca roku zawieszenie nowych norm jakości paliw, w tym węgla. Rozporządzenie w tej sprawie już pojawiło się w Dzienniku Ustaw. Resort swoją decyzję tłumaczy przygotowaniem do sezonu grzewczego.

Jeszcze kilka lat temu informacje o nagłych zamianach klimatu mogły u wielu wywoływać uśmiech niedowierzania. Trudno było sobie wtedy nawet wyobrazić poświęcone temu procesy sądowe. Ale to już przeszłość.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska pod koniec kwietnia postanowiło zawiesić nowe normy jakości paliw stałych, w tym węgla, do 31 lipca 2023 r. Trwa kryzys energetyczny i bez tego gminy będą łatwiej kupować opał. Eksperci bili na alarm i wskazywali, że stanie się to kosztem między innymi jeszcze bardziej trującego powietrza. Resort tym się nie przejmuje, tylko powtarza jak mantrę, że polskie powietrze z roku na rok jest w lepszej kondycji. Czy w takim razie teraz te nowe normy będą odblokowane? Czekamy na odpowiedź ministerstwa.

Nie wiem, czy słyszeliście, ale według danych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Polsce jakość powietrza jest coraz lepsza. Szybko to podłapała szefowa Ministerstwa Klimatu i Środowiska, według której to skumulowany efekt działań rządu a także realizacji programu Czyste Powietrze. Tymczasem teraz, w środku dosyć upalnego lata, stężenie pyłów zawieszonych PM2,5 i PM10 dalej potrafi być przekraczane o setki procent.

Węgiel brunatny w sprzedaży, odwieszone na kołek normy jakości dla paliw stałych, a do tego wszystkiego jeszcze zaniżone kryteria dotyczące kondycji powietrza, którym oddychamy, a i tak nie ma miesiąca, żeby normy stężeń pyłów zawieszonych PM2.5 i PM10 nie były przekraczane o 1000 proc. i więcej. W takim krajobrazie będziemy zaczynać kolejny sezon grzewczy. Ale rząd jest już w trybie wyborczym i wbrew wszystkiemu zapewnia, że w Polsce jakość powietrza jest z roku na rok lepsza, choć w rzeczywistości mamy w lipcu przekroczone normy o niemal 4000 proc.

Trzeba bardzo mocno trzymać kciuki, żeby Ministerstwo Klimatu i Środowiska chociaż na chwilę przed kolejnym sezonem grzewczym dało nam ciut lżej oddychać i znowu nie odstąpiło od wymogów jakościowych dla węgla i innych paliw stałych. Bo inaczej smog nas podusi zanim jeszcze kryzys energetyczny znowu odbije swoje piętno. I nie ma w tym krzty przesady, statystyki na przełomie wiosny i lata niestety nie pozostawiają złudzeń. Ale rząd nie ma takiego problemu i utrzymuje, że oddycha się Polakom jednak z roku na rok coraz lepiej.

Chociaż Ministerstwo Klimatu i Środowiska w odpowiedzi na pytania o powód przełożenia w czasie wejścia w życie nowych norm dla paliw stałych, w tym dla węgla, przekonuje, że jakość powietrza w Polsce ulega stałej poprawie, to smogowa statystyka pokazuje zgoła coś odmiennego. Już na starcie minionego sezonu grzewczego, na przełomie września i października ub.r., normy potrafiły być przekroczone o 4000 proc. Czerwiec powitaliśmy z wynikiem przeszło 3000 proc.

Aż strach pomyśleć, jak bardzo Polacy słuchają prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego, który we wrześniu ubiegłego roku radził im, żeby palili w piecach wszystkim, czym się da, poza szkodliwymi rzeczami. I patrząc na doniesienia smogowe na mniej niż miesiąc przed kalendarzowym latem, trzeba przyznać, że Polacy wsłuchują się w te słowa do tej pory bardzo pilnie. A Ministerstwo Klimatu i Środowiska na wszelki wypadek otworzyło już furtkę, żeby recepta Kaczyńskiego mogła być skuteczna na jeszcze dłużej.

Chociaż program Czyste Powietrze nieco przyspieszył i liczba składanych tygodniowo wniosków znowu przekracza 4 tys., to naprawdę trudno mówić o skutecznej walce rządu z brudnym powietrzem. Normy jakości powietrza przekraczane w drugiej połowie maja nawet o 5000 proc. są tego niestety najlepszym potwierdzeniem. Tylko że to nie jest efekt jakiś pechowych prądów powietrza i niesprzyjającej aury. Gabinet Mateusza Morawieckiego doskonale zdaje sobie sprawę z tego, co się dzieje, bo to pokłosie wcześniej przyjętej taktyki.

Już wiemy dlaczego rząd zdecydował się na odstąpienie od nowych norm jakości paliw stałych, w tym węgla. Po tygodniach oczekiwania dostaliśmy wreszcie odpowiedź od Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Jak czytamy: dzięki temu będzie można dalej kontynuować sprzedaż opału przez gminy. A co z rosnącym zagrożeniem smogiem? Resort wykazuje się dobrym nastrojem i utrzymuje, że jakość powietrza ulega w naszym kraju stopniowej poprawie.

Walka ze smogiem robi krok do tyłu. Program Czyste Powietrze po czterech latach z okładem nie potrafi się porządnie rozpędzić, a Ministerstwo Klimatu i Środowiska lekką ręką odpuszcza normy jakości węgla i innych paliw stałych. W efekcie na przełomie kwietnia i maja przekroczenie norm dla pyłów zawieszonych w całej Polsce liczone jest w tysiące procent. Tymczasem chińscy naukowcy dowodzą, że smog potrzebuje tylko paru godzin, żaby na stałe zaburzyć pracę serca człowieka.

O nowe normy jakości węgla pytamy Ministerstwo Klimatu i Środowiska systematycznie co kilka miesięcy. O tych regulacjach stało się głośno w całej Polsce, gdy wyszło na jaw, że w wyniku tych regulacji z rynku zniknie ekogroszek. Pod koniec zeszłego roku usłyszeliśmy, że w razie potrzeby wprowadzone będzie kolejne odstąpienia od wymogów jakości węgla i innych paliw stałych. I właśnie taka potrzeba się chyba pojawiła.

Najnowsze wyniki badań Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) przerażają. Chociaż o walce z brudnym powietrzem na Starym Kontynencie mówi się od lat, to najwidoczniej na samych słowach zazwyczaj się kończy. Agencja dowodzi, że każdego roku przez wdychanie zanieczyszczeń w Europie przedwcześnie umiera co najmniej 1200 dzieci. Tysiące innych cierpi przez to na problemy ze zdrowiem fizycznym i psychicznym, które mogą mieć wpływ na całe ich późniejsze życie. A jak przy tej okazji miewa się w drugiej połowie kwietnia smog w Polsce? Znakomicie.

Podniesienie kwoty dotacji w programie Czyste Powietrze miało sprawić, że Polacy bardziej się nim zainteresują. Może wniosków rzeczywiście jest ciut więcej, ale to dalej kropla w morzu potrzeb. Najnowszym pomysłem na rozpropagowanie wymiany kopciuchów są wojewódzcy doradcy, którzy mają do tego przekonywać mieszkańców swojego regionu. Nie wiemy, czy to coś zmieni, ale warto próbować, bo w Polsce smog nawet w kwietniu nie odpuszcza.

Światowy Dzień Zdrowia to dla WHO zawsze specjalna okazja. W tym roku rozpocznie on całą serię wydarzeń, które będą miały na celu przybliżenie ludziom zagadnień z zakresu zdrowia publicznego. Organizacja regularnie informuje jednak, jakie zagrożenia czyhają na mieszkańców Ziemi. Spróbujmy przyjrzeć się temu, jak można im zapobiegać.

Powoli kończy się sezon grzewczy, który na długo zostanie w naszej pamięci. Nigdy wcześniej nie było takich problemów z zakupem węgla, który też przy okazji stał się rekordowo drogi. Na tyle, że państwo na szybko wymyśliło system energetycznych dopłat. Przy kłopotach z dostępem do opału politycy radzili palić w piecach, czym się da. Efekt? Powietrze nad Polską chyba nigdy nie było aż tak brudne. Dotyczy to zarówno września, czy grudnia ubiegłego roku. Jak też niestety zaczynającego się właśnie kwietnia.(W Grzybowie normy przekroczono niemal o 3000 proc. fot. Google Maps)

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), Polski Alarm Smogowy oraz Bank Światowy opublikowały ranking aktywności gmin w programie Czyste Powietrze za 2022 r. Zdecydowanie wyróżnia się jeden region kraju. W pierwszej setce stamtąd jest co czwarta gmina. Chodzi o województwo śląskie, którego reprezentant też otwiera całe zestawienie. Co ciekawe: zwycięzca tego rankingu wcześniej często notowany był wśród najbardziej zanieczyszczonych miast w Polsce.

Bohaterem obecnego sezonu grzewczego nie jest tylko wyjątkowo drogi węgiel, ale też smog, któremu już najwyraźniej znudziło się południe kraju i zaczął też dusić w innych regionach, także nad morzem. Normy przekraczane o 1000 proc. już zbytnio nie dziwią. Tymczasem ostatnie szacunki naukowców mówią, że na całym świecie przez zanieczyszczone powietrze w 2019 r. umarło nawet 7 mln ludzi. Jak temu można zapobiec? Na przykład stawiając na odnawialne źródła energii.

Normy jakości powietrza mamy w Polsce zaniżone, a te dotyczące paliw stałych czekają zostały zawieszone do końca kwietnia. Do tego mamy kryzys energetyczny windujący ceny prądu do rekordowych poziomów. W efekcie smog przestał się kłębić wyłącznie na południu i atakuje już właściwie cały kraj z wybrzeżem włącznie. W jaki sposób można uchronić się przed brudnym powietrzem na własną rękę, co zrobić i w co zainwestować, żeby ochronić się przed smogiem?

Mamy początek marca, a temperatura znowu spadła poniżej zera i tak też w najbliższych dniach ma być częściej. Uzupełnieniem marcowej aury mają być także uciążliwe śnieżyce. Zima nie odpuszcza, co niestety oznacza, że dalej będziemy dusić się brudnym powietrzem, jak Polska długa i szeroka. Przesadzam? Zerknijcie na najnowsze doniesienia smogowe i sami się przekonajcie. Normy przekraczane są znowu o 1000 proc. i więcej.