raty kredytu

Od entuzjastycznego wręcz wyczekiwania na reakcję Rady Polityki Pieniężnej (RPP) przez stopniowe tonowanie nastrojów po nasilający się sceptycyzm – taką drogę przebyliśmy, jeśli chodzi oczekiwania dotyczące obniżki stóp procentowych. W tej chwili większość ekonomistów ostrożnie podchodzi do wyznaczania terminu, w którym może dojść do zmiany w polityce prowadzonej przez bank centralny, i obstawia cięcia stóp dopiero w przyszłym roku. Co ciekawe – w opozycji do tych prognoz stoją choćby predykcje Polskiego Instytutu Ekonomicznego, ale nie tylko.

I wcale się nie ucieszycie, bo mówią one, że nie tylko w całym 2024 r. RPP nie zdecyduje się na obniżkę stóp, ale również przyjdzie na nią poczekać aż do drugiej połowy 2025 r. A i wtedy skala cięć będzie marna.

A może wręcz przeciwnie - będą jednak bardziej szczodre, niż dotąd planowano? Tak czy inaczej, coś dziwnego się tu dzieje. Już wszystko było niby ustalone, rząd we wtorek miał przyjąć projekt ustawy przedłużającej wakacje kredytowe na 2024 r. i nie przyjął, co jest dużym zaskoczeniem. 

Wysokość waszych rat zależy od stawek WIBOR 3M czy od WIBOR 6M. Okazuje się, że różnica może być całkiem duża, bo jedni zaraz zapłacą ratę o 300 zł wyższą, a ci drudzy niższą, ale tylko o kilkadziesiąt złotych. I na to już nie macie wpływu. Właściwie, kiedy podpisywaliście umowę o kredyt hipoteczny, też nie mieliście wyboru. To, czy będziecie płacić raty według stawek trzy- czy sześciomiesięcznych, zależało od tego, jaki bank wybraliście.

Stary WIBOR, znienawidzony przez Polaków, miał szybko spadać, ale od połowy listopada raczej rośnie. Za to nowy WIRON spada, choć przecież miał być coraz mniej korzystny, kiedy rozpoczniemy cykl obniżek stóp procentowych, a rozpoczęliśmy go już we wrześniu 2023 r.

35 proc. dochodu musi zjadać ci rata kredytowa, żebyś w przyszłym roku mógł skorzystać z wakacji kredytowych, czyli zawiesić spłatę jednej raty w kwartale. Ale to nie koniec zmian, bo za to szerzej otwierają się drzwi do pomocy kredytobiorcom w ramach Funduszu Wsparcia Kredytobiorców. Jedna z wielu korzystnych wiadomości: nie masz kasy na ratę, możesz dostawać 2,5 tys. zł co miesiąc, a na koniec dostaniesz jeszcze 33 tys. zł.

Rynek swoje, bankowcy swoje. Rynek mówi, że stopy procentowe będą spadać już od wiosny, a na koniec przyszłego roku zejdą może nawet do 4,25 proc., a więc o 1,5 pkt. proc. w porównaniu z obecnym poziomem. A w tym samym czasie ekonomiści bankowi twierdzą, żebyście się nie łudzili i jeśli zobaczymy jakiekolwiek obniżki w przyszłym roku, to najwcześniej w połowie roku albo i w listopadzie 2024 r. Komu wierzyć?

Deal jest taki: obniżamy próg dla kredytobiorców, by łatwiej mogli korzystać z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców, czyli otrzymywać dopłaty po 2 tys. zł miesięcznie do rat przez trzy lata, ale w zamian likwidujemy wakacje kredytowe w jakiejkolwiek formie – proponuje prezes ZBP. Bogaci złotówkowicze będą rozczarowani, ale skorzystają frankowicze. Brzmi fair.

Stopy procentowe stoją, a banki i tak podnoszą oprocentowanie kredytów hipotecznych. To dlatego, że wcześniej wszyscy się trochę zapędzili i rynek szedł za przekonaniem, że stopy procentowe - szybciej lub wolniej - ale jednak będą już tylko spadać. A jak się okazało, najprawdopodobniej zostaną na tym samym poziomie aż do końca 2024 r.

Już nie każdy będzie mógł w przyszłym roku zawiesić cztery raty kredytu rocznie, jeśli pomysł Trzeciej Drogi wejdzie w życie. Według danych KNF będzie to tylko 35 proc. kredytobiorców, ale tak naprawdę będzie ich znacznie mniej, bo przecież raty już i tak spadły w ciągu ostatniego roku, a wy zarabiacie więcej.

Doszliśmy w bankowości do takiego rozwoju cywilizacyjnego, w którym jasne jest, że klient nie musi przestrzegać umowy, jeśli zawierała nieuczciwe zapisy. Albo że klient nie musi płacić pełnych kosztów obsługi kredytu, jeśli skorzystał z usługi tylko w części. Ale nie doszliśmy jeszcze do tego, że obciążanie go wyższymi kosztami z powodu niskiego wkładu własnego przy kredycie hipotecznym jest bezsensu, skoro wkład własny tak naprawdę wcale za niski nie jest.

Miały spadać, ale wszystko wskazuje na to, że raty kredytów bankowych za chwilę znów pójdą w górę, przynajmniej dla części kredytobiorców. Stanie się tak pomimo tego, że Rada Polityki Pieniężnej wcale przecież oficjalnych stóp procentowych w tym miesiącu nie podniosła. Wystarczyło jednak, że przestała je obniżać. Co więcej, zdaniem sporej części ekonomistów nie jest to pauza chwilowa, tylko co najmniej kilkumiesięczna.

Polacy już nie potrzebują pomocy w spłacie rat hipotek? Nie mówię o tych, którzy chcieliby skorzystać z wakacji kredytowych, bo mogą, ale o tych, którzy zgłaszają się do Funduszu Wsparcia Kredytobiorców, ponieważ zmusiła ich do tego sytuacja życiowa. Okazuje się, że w ostatnich miesiącach gwałtownie spadła liczba Polaków, którzy korzystają z pomocy Funduszu. Ba, jest ich dziewięciokrotnie mniej niż w wakacje ubiegłego roku, kiedy z FWK korzystało jak dotąd najwięcej osób.

Rada Polityki Pieniężnej miała po raz trzeci w tym roku obniżyć stopy procentowe, tym razem o 0,25 pkt. proc. Tego właśnie spodziewała się większość ekonomistów. Ale RPP, po szarży we wrześniu, nagle zrobiła się bardzo ostrożna i zdecydowała, że w listopadzie pozostawi stopy bez zmian. I w zasadzie możecie zapaść w zimowy sen do marca, bo do tego czasu raczej nic więcej się nie wydarzy.

Chodzi o okresowo stałe oprocentowanie, o czym otwarcie mówi prezes Związku Banków Polskich. Jeszcze w listopadzie 2022 r. kredytobiorcy zaciągali kredyty hipoteczne z oprocentowaniem zamrożonym zwykle na pięć lat na poziomie ponad 9 proc. Dziś jednak WIBOR spadł już do 5,65 proc. Dodajcie do tego marżę ok. 1,8 proc. i oprocentowanie wychodzi 7,45 proc. Dla kredytu na 500 tys. zł to nawet 500 zł różnicy miesięcznie.

Niby mamy wakacje kredytowe, niby Fundusz Wsparcia Kredytobiorców, tymczasem okazuje się, że wielu Polaków musiało w 2022 r. po prostu sprzedać swoje mieszkanie z powodu wysokich stóp procentowych – rata kredytu hipotecznego stała się wtedy zbyt wysoka do udźwignięcia przez domowy budżet.

Uchwalając wakacje kredytowe, rząd chciał wspomóc kredytobiorców w trudnej sytuacji, tymczasem zabrał bogatym, by dać… bogatym. A ci obdarowani jak szaleni zaczęli nadpłacać swoje hipoteki pieniędzmi sypiącymi się z nieba. Banki liczą, że w przyszłym roku na wakacje wydadzą niemal pięciokrotnie miej niż dotąd.

Spadek stóp procentowych powoduje obniżkę kosztów obsługi kredytów opartych o zmienną stopę procentową, a to powinno wpłynąć na poprawę sytuacji materialnej większości polskich kredytobiorców – tłumaczy prof. Waldemar Rogowski, główny analityk BIG InfoMonitor.

Kredytobiorcy zacierają ręce, bo radykalne cięcie stóp przez RPP spowodowało zauważalny spadek raty za samochód nowy i używany – wynika z symulacji Carsmile i Otomoto Klik. Ale czy ta radość nie jest przedwczesna? Eksperci ostrzegają, że korzyść ta może okazać się krótkotrwała, bo za chwilę auta znów zaczną drożeć.

Jeśli już liczycie, ile pieniędzy zostanie wam co miesiąc w domowym budżecie po nadspodziewanie dużej obniżce stóp procentowych, to najpierw zerknijcie do umowy kredytowej, bo może się okazać, że te niższe raty zobaczycie dopiero za pół roku. Ale jest ktoś, kto już dziś na decyzji RPP korzysta i to niemało - to ci, którym zdolność kredytowa skoczyła z dnia na dzień.