dekarbonizacja

W Polsce tworzenie stref czystego transportu w kolejnych miastach idzie jak krew z nosa. Tylko niektórzy mieszkańcy widzą w tym rozwiązaniu walkę z brudnym powietrzem i troskę o ich zdrowie i życie. Dla wielu to cios w wolność jednostki i kolejny dowód na to, że polityka klimatyczna UE niezbyt wiele ma wspólnego z rzeczywistością. Tych drugich w takim razie za chwilę trafi jasny szlag, bo europejskie miasta postanowiły być jeszcze bardziej zielone i kombinują, jak wprowadzić bezemisyjne dostawy towarów. Fot. Longfin Media / Shutterstock.com.

Mimo że atom ma naszą energetykę wyzwolić od paliw kopalnych, a nas samych od wysokich rachunków, to cały czas w głowie coś nam mówi, że energetyka jądrowa to niebezpieczna zabawa i szybko staje nam przed oczami napis: Czarnobyl. Dlatego dobrze, że Polska buduje elektrownie jądrowe, ale najlepiej z dala od ludzi - nad morzem, albo w górach. Ale amerykańska strategia Coal-To-Nuclear jednoznacznie wskazuje, że takie stereotypowe myślenie ma tyle wspólnego z rzeczywistością, co pięść z nosem.

Naukowcy z Duńskiego Uniwersytetu Technicznego zaprezentowali prototyp magnetokalorycznej pompy ciepła (MCHP) przeznaczonej do zastosowania w budynkach mieszkalnych. Ogrzewa, chłodzi, a także działa jak wymiennik ciepła magazynujący ciepło. Największą przeszkodą tego projektu, cały czas do pokonania, są zbyt duże koszty takiego rozwiązania.

Z tą umową społeczną i produkcją węgla do 2049 r. musiał ktoś górników zrobić w konia. Kiedy tak kurczowo trzymają się dat umieszczonych w harmonogramie zamykania kopalń, pojawiają się informacje o możliwej likwidacji już drugiego wyrobiska węglowego. Nawet Polska Grupa Energetyczna (PGE) nie ukrywa już planów względem dekarbonizacji. Zgodnie z nimi Elektrownia Rybnik ma jeszcze produkować energię tylko przez 15 miesięcy.

UE kontynuuje wojnę z paliwami kopalnymi, które w ciągu najbliższych trzech dekad mają de facto zniknąć z naszego otoczenia. Dotyczy to energetyki, budynków, transportu i systemów grzewczo-chłodniczych również. Ale raport Komisji Europejskiej wskazuje, że dekarbonizacja tego ostatniego sektora idzie jak po grudzie i może okazać się kula u nogi unijnej polityki klimatycznej.

Uruchomiono specjalny projekt unijny, który ma na celu opracowanie wytycznych dla instalatorów i konsumentów korzystających z tego typu urządzeń. W pierwszej kolejności chodzi o sprzęt zawierający czynniki łatwopalne. Producenci oceniają ten ruch pozytywnie.

Pamiętacie jeszcze sierpniowy wybuch w Chrząstowicach w powiecie opolskim, podczas przeprowadzania prac serwisowych przy instalacji ogrzewania? Zginęły w tym wypadku dwie osoby i dostało się za to najbardziej pompom ciepła. Ale okazuje się, że całkiem niesłusznie. Eksperci wskazują, że samozapłon spowodowany był całkiem czymś innym.

Największe Spółki Skarbu Państwa, chcąc dążyć do zielonej transformacji i dekarbonizacji, powinny dbać o ograniczenie negatywnego wpływu na klimat. Firma Instrat przyjrzała się raportowi zrównoważonego rozwoju i strategii klimatycznych największych spółek z udziałem Skarbu Państwa notowanych na GPW w ramach WIG20 i wyniki analizy nie napawają optymizmem, ponieważ spółki stawiają sobie cele klimatyczne, lecz realizują je wolno i niekonsekwentnie. Może nowa dyrektywa unijna CSRD zmieni coś w tym temacie.

Cały czas nie wiadomo, czy wodór będzie dla świata energetyczną receptą, czy jednak pokładamy w tym zdecydowanie zbyt duże nadzieje. Kalifornijska spółka transportowa Joby Aviation ma w nosie te spory i robi swoje. Właśnie pochwalili się zorganizowaniem najdłuższego do tej pory lotu powietrzną taksówką wodorowo-elektryczną. Za rok już loty komercyjne?

Mowa jest o naprawdę sporych pieniądzach. Przecież w ramach obecnego Funduszu Sprawiedliwej Transformacji pięć polskich regionów otrzyma w sumie 3,8 mld euro, czyli grubo ponad 16 mld zł. Tylko że ta rozpiska finansowa obowiązuje do 2027 r. A co potem? Polska Zielona Sieć przestrzega, żebyśmy za parę lat nie obudzili się z ręką w nocniku.

Czytając komentarze w social mediach można odnieść wrażenie, że polskie górnictwo właśnie zaczyna się zwijać. Węglokoks Kraj poinformował o likwidacji kopalni Bobrek-Piekary. Rzecz jasna przy okazji dostaje się rządowi Donalda Tuska. Ale oskarżanie tej ekipy o dekarbonizację jest niepoważne. Nie po to przecież powołano do życia Ministerstwo Przemysłu.

Polski rynek pomp ciepła, który dwa lata temu bił rekordy, zakrztusił się przez nieuczciwych sprzedawców. Kres tym praktykom, przez które Polacy płacili jeszcze wyższe niż do tej pory rachunki za prąd, miała dać zielona lista ZUM, oferująca urządzenia grzewcze wyłącznie ze stosownymi certyfikatami. Tyle teoria. Praktyka postawiła wszystko na głowie.

Od kilku lat w Polsce króluje tylko jedna dyscyplina sportu: gremialne udawanie, że od węgla wcale nie odchodzimy. I powiem wam szczerze: całkiem nieźle nam to wychodzi. Bardzo dobrze wyćwiczył się w niej poprzedni rząd Zjednoczonej Prawicy, a i obecny gabinet Donalda Tuska całkiem sobie sprawnie radzi. Na kolejne rekordy liczą w pierwszej kolejności górniczy związkowcy, dla których nie ma w ogóle tematu. Węgiel to ich wolność, której będą bronić do ostatniej krwi. I nagle z tego wydawać by się mogło zgranego szeregu wystąpiło całe na biało Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych i zburzyło ten węglowy ład.

Chociaż w Polsce - głównie przez bierność polityków - pompy ciepła zaliczyły solidny falstart i ich popularność runęła, to i tak nikt nie dyskutuje z rolą tych urządzeń grzewczych w szeroko pojętej dekarbonizacji. Europejskie Stowarzyszenie Pomp Ciepła (EHPA) właśnie w ten sposób zaleca pozbycie się paliw kopalnych z sektora żywności i napojów.

Ze względu na duże nakłady początkowe inwestycje w geotermię muszą być finansowane ze środków publicznych, ale dofinansowanie na takie przedsięwzięcia hojnie finansuje Unia Europejska. Krótki czas przeprowadzenia największej części inwestycji sprawia też, że to program inwestycyjny idealny dla KPO, którego realizacja z racji zapóźnienia znalazła się pod dużą presją czasu. Dekarbonizacja znacznej części ciepłownictwa za sprawą źródeł geotermalnych (50 PJ) rocznie przyniesie 1,9 mld zł oszczędności – głównie jeśli chodzi o wydobycie i zużycie węgla oraz 1,8 mld zł na kosztach uprawnień do emisji CO2.

Od początku przedstawienia naszych atomowych planów, które wskazywały na start budowy elektrowni jądrowej na Pomorzu w 2026 r., eksperci byli przekonani, że dochowanie tego terminu raczej graniczy z cudem i lepiej przyswajać się z myślą, że cała inwestycja będzie opóźniona. Mówi się o co najmniej dwóch latach. Tymczasem umowa z Komisją Europejską w sprawie modelu finansowania ma być gotowa w przyszłym roku.

Komisja Europejska już raz przełożyła publikację specjalnego planu dotyczącego rozwoju rynku pomp ciepła w Europie na okres po wyborach do Parlamentu Europejskiego, które zaplanowano na początek czerwca. I wcale nie jest pewne, że dotrzyma słowa. Dlatego 15 państw postanowiło w tej sprawie zaapelować do Brukseli przy okazji, nalegając na szybszą dekarbonizację systemów ogrzewania i chłodzenia. Nasz kraj najwyraźniej nie ma tym problemu, bo się pod tym apelem nie podpisał.

Zdaniem Europejskiego Okrągłego Stołu dla Przemysłu, wpływowej brukselskiej grupy lobbystycznej, Stary Kontynent potrzebuje nawet 800 mld euro, żeby wypełnić cele klimatyczne do 2030 r. To, że podążając w kierunku neutralności klimatycznej trzeba jeszcze naprawdę sporo zrobić, potwierdza też analiza sieci elektroenergetycznych na całym świecie. Wśród tych najczystszych, najlepiej dostosowanych do OZE, te z Europy wcale nie są w przewadze.

Wielka Brytania, w ślad za UE, zamierza do 2050 r. osiągnąć neutralność klimatyczną. Ma tak się stać między innymi za sprawą wyrzucenia raz na zawsze z brytyjskich domów paliw kopalnych. Wcześniej sugerowano, że uda się to osiągnąć dzięki pomp ciepła i wodorowi. Ale teraz jest już jasne, że właściwa jest tylko jedna z tych dróg. Z drugiej można ewentualnie skorzystać, ale jak już to później.

Bęcki dla rządu Donalda Tuska za prawdopodobne opóźnienie atomowe wcale nie są potrzebne. Wszak trudno na całym świecie wskazać budowę elektrowni jądrowej bez opóźnienia, która ruszyła na czas. Ale z tego, że ten jądrowy bałagan wiąże się z jednoczesnym brakiem energetycznej strategii i nawijaniem górnikom makaronu na uszu o produkcji węgla jeszcze przez 25 lat, kolejni ministrowie powinni się srogo tłumaczyć.