dekarbonizacja

Rada UE i Parlament Europejski osiągnęły wstępne porozumienie w sprawie unijnej dyrektywy dotyczące charakterystyki energetycznej budynków (EPBD). Do tej pory regulacje dotyczyły nieruchomości dopiero co planowanych. Teraz mają tyczyć także tych już istniejących. Bruksela bowiem idzie na wojnę z piecami na paliwa kopalne i chce je wyrzucić z unijnych domów do 2040 r.

Wszystko wskazuje na to, że jeszcze w tym roku poznamy nowy rząd, przed którym będzie naprawdę sporo trudnych wyzwań. Jednym z kluczowych jest transformacja energetyczna. Nie tylko górnicy i umowa społeczna z nimi, ale też sprawy prosumentów i właścicieli pomp ciepła, którzy na własną rękę dekarbonizują swoje domy, co nie zawsze im się opłaca. Wraca jednak temat specjalnych taryf na prąd, dzięki którym rachunki za użytkowanie pomp ciepła rzeczywiście będą niższe. Zawistnicy już kombinują: „Jak to? Nie dość, że ma tanie ogrzewanie, to jeszcze mniej zapłaci za prąd?”. Dokładnie tak. Może wtedy jeszcze więcej Polaków zainwestuje w zielone rozwiązania.

Polska wcale nie musi być postrzegana w Europie niczym węglowy parias, który za nic nie chce rozwodu z paliwami kopalnymi. Okazuje się, że możemy być też dla innych przykładem i wyznaczać także nowe trendy w kontekście zielonej energii. Przykładem są unijne magazyny energii. Tauron Polska Energia ma pomysł, który spodobał się nawet Komisji Europejskiej.

Tomasz Rogala, prezes Polskiej Grupy Górniczej (PGG), wykazuje w social mediach, że Chiny bardzo specyficznie realizują przyjętą politykę klimatyczną. Państwo Środka buduje nowe moce węglowe i na nikogo się nie ogląda. Polsce Bruksela cały czas rzucać kłody pod nogi. Tak jak chociażby w przypadku rozporządzenie metanowego.

Może i Niemcy już pożegnali na dobre swoje elektrownie jądrowe, ale to wcale nie znaczy, że to obowiązujący w Europie trend. Na przykład Holandia swoje odchodzenia od węgla planuje zorganizować w podobny sposób co Polska. Też ma jej w tym pomóc energetyka jądrowa. Z tą różnicą, że Holendrzy na stole mają już bardzo konkretny plan i też pieniądze jakie pochłonie. A Polska? W rządzie cały czas nie potrafią dojść do porozumienia w sprawie zaktualizowanej przez resort klimatu i środowiska Polityki Energetycznej Polski do 2040 r.

W Pile celują w budowę samowystarczalnego, ekologicznego osiedla, które ma powstać na terenie byłego poligonu wojskowego. Ale teraz okazuje się, że Sanok ma jeszcze większe ambicje i chce zostać pierwszym miastem wodorowym w Polsce. Tamtejsi samorządowcy stawiają w tym kierunku kolejny krok. Miejska spółka Hydro Sanok dokonała już wyboru inwestora mniejszościowego, która chce zdekarbonizować całe miasto.

Instytut Spraw Publicznych postanowił przyjrzeć się bliżej górnikom i temu, jakie zdaniem mają na temat zmian klimatycznych, transformacji energetycznej i poczynań rządu w tych obszarach. Wyniki analizy mocno mnie zaskoczyły. Wychodzi na to, że większość fedrujących pod ziemią doskonale wie, w jakiej znaleźliśmy się sytuacji. A ich nastawienie do nadchodzących zmian, to wynik głównie negatywnych działań rządu.

Reakcja na gazowy szantaż Putina jest bardzo różna. Niektórzy reaktywują swoje zamknięte już elektrownie węglowe. A na przykład Chorwacja stawia na większą produkcję i dostawy gazu. Tymczasem Międzynarodową Agencja Energii (IEA) w swoim najnowszym raporcie ostrzega, że globalne inwestycje w dostawy węgla znowu wzrosną.

Polski Instytut Ekonomiczny zauważa, że kraje UE są w różnym stopniu przygotowane na brak gazu z Rosji. Część decyduje się na reaktywowanie już zamkniętych elektrowni węglowych, inni celują w modernizację swoich terminali LNG i alternatywne dostawy gazu. Ale obecny kryzys energetyczny może też stać za całkowitym zwrotem strategii. Niewykluczone, że jesteśmy świadkami tego zjawiska właśnie w Hiszpanii, która coraz bardziej stawia na zielony wodór.

Rząd nie zmienia taktyki i zapowiada powstanie do końca roku Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE). Nowa instytucja ma posprzątać po państwowych spółkach coraz bardziej ciążące im aktywa węglowe. W reakcji na te zapowiedzi kursy spółek energetycznych zaczęły wyraźnie rosnąć.

Jak kraje europejskie reagują na obecny kryzys gazowy i agresję Rosji na Ukrainie? Okazuje się, że większość z nich postanowiła przyspieszyć proces dekarbonizacji na rzecz odnawialnych źródeł energii - wynika z raportu Centrum Badań nad Energią i Czystym Powietrzem (CREA) oraz think tanku Ember. A Polska? Kraj nad Wisłą dalej swoje bezpieczeństwo energetyczne widzi przede wszystkim w węglu, ale nad gazem już główkuje.

Gros węgla, którym Polacy opalać będą domy zimą będzie pochodzić z zagranicy. Lukę po surowcu z Rosji wypełnić między innymi miały dostawy z Kolumbii. Problem w tym, że niebawem węgiel z Ameryki Południowej może przestać docierać do Europy.

Rząd Zjednoczonej Prawicy miał od dawna pomysł na transformację energetyczną. Gaz ziemny miał być paliwem przejściowym po zamknięciu kopalń. Wywołana przez Rosję wojna w Ukrainie dobitnie pokazała, że to nie był dobry pomysł. Właśnie przyznał to wicepremier i minister aktywów państwowych Jacek Sasin.

Zdaniem ekspertów klimatycznych wypowiedzenie polsko-rosyjskiego porozumienia gazowego, które normowało tranzyt surowca z Rosji do Polski, to dopiero pierwszy krok na drodze do zorganizowania jeszcze raz, od nowa transformacji energetycznej. Kolejnym powinna być jak najszybsza rewizja Polityki Energetyczne Polski do 2040 r.

Handel emisjami CO2 to nie tylko wydatki np. spółek górniczych, ale też zyski dla budżetu kraju. I to całkiem konkretne. Przedstawiciele Fundacji ClientEarth Prawnicy dla Ziemi sprawdzili, co się dzieje z tymi pieniędzmi i czy są wydawane zgodnie z ich przeznaczeniem. Niestety, wnioski nie są optymistyczne. Nie dość, że Polska ma bardzo dziurawe kieszenie, to jeszcze naruszamy prawodawstwo UE.

Coraz bardziej kotłuje się w polskim górnictwie, bo z sektora odpływają pieniądze i trwa walka, żeby jeszcze coś z nich uszczknąć. Przy okazji górnicy i energetycy z sektora węgla brunatnego kolejny raz proszą rząd o takie samo traktowanie jak tych od węgla kamiennego. I ostrzegają, że jak rząd znowu będzie unikał rozmów na ten temat, to za chwilę możemy być świadkami takich ludzkich dramatów, jakie były swego czasu w Wałbrzychu.

Wywołana przez Rosję wojna na Ukrainie i toczący się już kolejne miesiące kryzys energetyczny wydawać się mogło, że zawrócą dotychczasową transformację energetyczną, co będzie też oznaczać powrót do węgla. W tym tonie zdążyli się już wypowiadać przedstawiciele polskiego rządu i górniczych związków zawodowych. Ale coraz bardziej w siłę rośnie druga frakcja, dla której taka sytuacja to idealny pretekst do jeszcze szybszej dekarbonizacji. Włącza się w ten proces m.in. Słowacja.

Wysiłki mające na celu ograniczenie zużycia czarnego złota są cały czas skutecznie hamowane przez szok podażowy wywołany rosyjską agresją na Ukrainie. Dlatego w 2021 r. unijny węgiel rósł w siłę. Tak pod względem produkcji jak i zużycia. Niestety dzięki importowi z Rosji. Teraz za to płacimy. Fot. Kym Farnik/Flickr/CC BY-NC-ND 2.0.

Polska dekarbonizacja zyskała potężnego sojusznika. To Japoński Bank Współpracy Międzynarodowej (JBIC), który chce wspomóc naszą transformację energetyczną, w której energia węglowa ma być stopniowo zastępowana przez odnawialne źródła energetyczne, w tym też te oparte na wodorze. Zdaniem Tomoho Umedy, szefa Komitetu Technologii Wodorowych Krajowej Izby Gospodarczej, to olbrzymia szansa dla polskiej gospodarki, którą trzeba wykorzystać.

Rozpoczął się już proces certyfikacji i składania ofert w ramach amerykańskiego programu kredytów jądrowych, którego celem jest ratowanie znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej właścicieli i operatorów reaktorów jądrowych. W puli jest sporo środków, bo 6 mld dol.