cena energii

Jeszcze chwila, a Polacy zaczną masowo mdleć podczas czytania rachunków. Zwłaszcza te za prąd mogą wywołać szok, bo tak wysokich cen niektórzy jeszcze nie widzieli za swego życia. Zapytacie: a co z obietnicą zamrożenia cen prądu? Otóż nic z tego. Fot. Image by Albrecht Fietz from Pixabay

W październiku wiatr miał już 12 proc. udziału w polskim miksie energetycznym, gdzie cały czas dzieli i rządzi węgiel (44 proc.). To powoduje, że ceny energii w Polsce kolejny raz należą do jednych z najniższych w Europie. Inna sprawa, że w portach ARA mocno traci na cenie węgiel. Ostatni raz tak tani był w pierwszej połowie listopada. A jeszcze wcześniej to osiągał podobne pułapy cenowe przed rosyjską agresją na Ukrainie. Niejeden unijny kraj może nam pozazdrościć takich cen energii, jednak gdy zerkną na inne dane, to mogą się nieco przerazić.

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki zatwierdził taryfy na sprzedaż energii pięciu sprzedawcom z urzędu oraz pięciu największym spółkom dystrybucyjnym. Jeśli zmieścimy się w ustalonym przez rząd limicie, to aż tak źle nie będzie. Jeśli jednak zużyjemy więcej prądu, to trzeba przygotować się na wyraźne podwyżki. W okolicach 80-90 zł miesięcznie.

Od początku grudnia gospodarstwa domowe, które wykorzystują do ogrzewania energię elektryczną, mogą składać wnioski do gmin o wypłatę dodatkowych środków. Ich wysokość będzie uzależniona od poziomu zużycia prądu w 2021 r.

Polska gastronomia pewnie wyobrażała sobie, że po pandemii nie może ją spotkać nic gorszego. Ale przyszedł bezprecedensowy kryzys energetyczny i znowu trzeba pchać swój wózek mocno pod górkę. Tyle że niektórzy już nie dają rady. Przez koronawirusa nawet zdążyli zmienić swój model biznesowy, tyle że to w niczym za bardzo nie pomaga. Bo rekordowe rachunki za energię tak, czy siak, trzeba płacić. Dlatego jesteśmy świadkami kolejnej fali plajt. Bez błysku fleszy i fanfar. Część przedsiębiorców już po prostu nie daje rady i żegna się z gastronomicznym biznesem.

Eksperci z Energy Solution, spółki zajmującej się działalnością doradczą dla odbiorców energii elektrycznej i paliwa gazowego, stworzyli europejską mapę średnich cen energii w listopadzie. U nas przedostatni miesiąc roku miał mieć dwa oblicza. Najpierw było cieplej, a do tego świeciło i wiało. A potem było zimniej i z mniejszą produkcją energii z OZE. I właśnie tę różnice bardzo wyraźnie widać w cenach energii.

To jedna z tych najmniej fajnych pamiątek po pandemii. Nauki zdalnej nie lubił nikt: ani uczniowie, ani rodzice i nauczyciele też nie. Resort edukacji nawet potykał się o własne nogi, tylko żeby nie wysyłać uczniów znowu do domu. Ale niestety, mamy złe wieści dla ministra Czarnka. Lekcje prowadzone w domach właśnie wracają do łask. Tyle tylko, że tym razem uczniów i studentów ze szkół nie wygania żaden wirus. Winne temu są bardzo wysokie rachunki za energię.

Zdaniem ekspertów z Instytutu Jagiellońskiego przez pandemię i wojnę na Ukrainie rynek energii stał się zdecydowanie mniej stabilny i obarczony większą niepewnością, niż miało to miejsce jeszcze w roku 2018 czy 2019. I to rozdygotanie ma z nami zostać na dłużej. W najnowszej analizie tylko w jednym scenariuszu zakładana jest w przyszłym roku obniżka cen energii na rynku hurtowym. Tak się stanie tylko i wyłącznie wtedy, o ile przyspieszy rozwój OZE w Polsce. W innym przypadku kryzys energetyczny będzie nas dalej dociskał do ściany.

Na początku tygodnia cała Europa patrzyła na Polskę z zazdrością. Jesteśmy największym producentem węgla w UE i przy okazji zatrudniamy też najwięcej górników. Bruksela również od ponad sześciu lat narzeka na blokowanie lądowych wiatraków zasadą 10H. A i tak mimo to nad Wisłą bywa najtańsza energia w Europie. W porównaniu z niektórymi jesteśmy prawie dwa razy tańsi.

Czy świat robi się coraz droższy? Tak! Gdzie ceny wzrastają najszybciej? W Rosji i USA. Gdzie jest najtaniej? W Syrii i Libii. Oto wyniki najnowszego raportu o koszcie życia The Economist.

Inflacja w końcu zacznie spadać. Już zaczęła i to bardziej niż spodziewali się najwięksi optymiści. Oczywiste jest to, że jeszcze przez kilka miesięcy znowu będzie rosła. Ale co potem? Wielu ekonomistów uważa, że wcale nie jest kwestią czasu, żebyśmy w końcu zeszli do jednocyfrowych poziomów, żeby było jak kiedyś, kiedy to wszystko się dopiero zaczęło. Możliwe, że zejdziemy do 10-14 proc. i stop - lepiej już nie będzie. Dlaczego? M.in. dlatego, że Polacy już przyzwyczaili się do złego i wysoką inflację po prostu zaakceptują. Uratować mogłoby nas ewentualnie to, że nie możemy skutecznie dopominać się o podwyżki w pracy, ale to słabe pocieszenie.

Międzynarodowa Agencja Energii (IEA) uważa, że obecny kryzys energetyczny nie oznacza triumfalnego powrotu do paliw kopalnych, które szczyt konsumpcyjny mają osiągnąć w ciągu pięciu najbliższych lat. W Polsce eksperci też nie mają cienia wątpliwości: jeżeli rzeczywiście chcemy obniżyć ceny energii, musimy postawić na OZE, zwłaszcza na energię z wiatru.

Energia elektryczna w Polsce w ostatni dzień listopada była tania jak mało gdzie w Unii Europejskiej. Choć elektrownie wiatrowe i solarne miały wyjątkowo niekorzystne warunki do pracy, a niemal cała produkcja prądu szła ze spalania węgla, Polska była prawdziwą zieloną wyspą pod względem kosztów wytworzonej energii.

30 listopada to ostateczny termin na złożenie specjalnego oświadczenia, zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Jeżeli tego nie zrobimy, to przedsiębiorcy o niższych rachunkach za prąd w przyszłym roku mogą zapomnieć. Rząd dużo czasu na to nie dał, zwłaszcza że wypełnienie formularza rodzi uzasadnione wątpliwości.

Chociaż Gazprom ostatnio wygrał przed Trybunałem Arbitrażowym w Sztokholmie w sprawie płatności w rublach za dostawy gazu, to sytuacji rosyjskiej gospodarki to nie poprawi. Tymczasem nad Moskwę nadciągają kolejne ciemne chmury. Embargo na ropę z Rosji transportowaną drogą morską to jeszcze nie wszystko. Przykrą niespodziankę dla Putina szykują też kraje G7.

Większość Polaków spodziewa się zdecydowanie wyższych rachunków za energię po tej zimie. A do tego wszystkiego każda kolejna wizyta w sklepie to dla nich coraz bardziej poważniejszy wydatek. Niestety, rząd zapowiada, że nie będzie kontynuowana obniżona wartość podatku VAT dla energii elektrycznej, paliw, gazu i nawozów. Na szczęście po tym kiju czeka na nas marchewka: coraz głośniej mówi się bowiem o tym, że zerowy VAT na żywność będzie przedłużony.

Energetyka cały czas jest mocno rozdygotana i raczej na jej rychłe uspokojenie nie ma co liczyć. Zwłaszcza że na horyzoncie pojawiają się już kolejne zagrożenia. Serwis oilprice.com opublikował raport, w którym koncentruje się na trzech największych ryzykach energetycznych, z jakimi możemy mieć do czynienia jeszcze tej zimy. Jest o Ukrainie, o nerwowym, powyborczym krajobrazie w Iraku i o sytuacji na Morzu Północnym. Serwis na poważnie pisze o atakach dronów na norweskie instalacje energetyczne.

Rząd walczy o życie i stara się wspierać w kryzysie energetycznym jak tylko może. Ale nikogo nie będzie wyręczać. Indywidualni odbiorcy muszą zacisnąć pasa i postawić na energetyczne oszczędności. Z kolei przedsiębiorcy z małych i średnich firm mogą liczyć na tańszą energię pod warunkiem, że wypełnią specjalne oświadczenie Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Czasu na to zostało raptem dwa tygodnie.

Dożyliśmy bardzo ciekawych czasów. Oto na naszych oczach rząd będzie próbował zaciskać pasa, czyli zasadniczo zmienić swoją politykę fiskalną. Jest to ciekawe, ponieważ akurat ten rząd nigdy dotąd tego nie robił. (Fot. Krystian Maj/KPRM).

Na początku października w Polsce na tyle dobrze wiało, że przez krótki moment mieliśmy nawet najtańszą energię w Europie. Ale te czasy już minęły i ceny energii wracają do normy. 22 października mieliśmy drugą najdroższą energię w UE. Na rychłe odwrócenie tego trendu nie ma co liczyć. Nadzieję odbiera cena węgla w sprzedaży dla energetyki i ciepłownictwa. Stawiania na węgiel jako paliwo przejściowe nam nie pomoże.