cena energii

Mrożenie cen prądu kosztuje budżet państwa krocie. Dla porównania: na program Rodzinna 500+ wydaliśmy w zeszłym roku ponad 40 mld zł, a trzymanie cen energii, wliczając też w to cenę gazu i także cenę ciepła, na krótkiej smyczy to wydatek rzędu nawet 68,5 mld zł. Nic wiec dziwnego, że rząd zastanawia się, jak znaleźć wyjście z tej pułapki. O tym, jak to będzie się odbywać - mamy dowiedzieć się w marcu. Być pojawi się też nowa taryfa energetyczna w drugim półroczu.

W Polsce trzeba bardzo mocno trzymać kciuki, żebyśmy z instalacjami słonecznymi nie wpadli w taką pułapkę, jak w przypadku pomp ciepła. Niestety, naszej rodzimej fotowoltaice grozi ta sama choroba. I trzeba reagować, bo za chwilę energetyczna szansa przejdzie nam koło nosa. Eksperci nie mają żadnych wątpliwości: instalacji fotowoltaicznych w kolejnych latach na całym świecie ma tylko przybywać.

Marzec może mocniej zatrzasnąć polską gospodarką i polityką. Nie tylko dlatego, że Narodowy Bank Polski opublikuje odczyt inflacji bazowej za styczeń i luty 2024 r., który ma determinować politykę monetarną w następnych miesiącach. W trzecim miesiącu roku rząd Donalda Tuska ma także podjąć strategiczną decyzję, która z pewnością wpłynie na inflację i może mieć również swoje polityczne konsekwencje. Ważą się losy dalszego zamrażania ceny energii.

Dane GUS podają, że w 2023 r. pomimo działania Tarczy Solidarnościowej średnioroczny wzrost cen nośników energii na rynku detalicznym wyniósł 17,5 proc. A co będzie w czerwcu, gdy tarcza wygaśnie? Według danych średnia stawka za 1 kWh w najbardziej popularnej taryfie G11 w pierwszej połowie roku będzie wynosić około 90 gr brutto. A po przekroczeniu zużycia 1500 kWh już około 1,3 zł brutto.  Eksperci alarmują, że to praktycznie dwu krotność stawki z 2022 r. co jest poważnym zagrożeniem dla budżetów domowych.

Premier Donald Tusk potwierdza, że naszą podstawą energetyczną ma być atom, a uzupełnieniem OZE. Na razie jednak więcej niż 75 proc. naszego miksu energetycznego należy wciąż do węgla. Dlatego emitujemy CO2 na potęgę. Ale są też inne konsekwencje - właśnie przez to Polska ponownie znalazła się na szczycie tabeli, jeżeli chodzi o cenę energii w Europie.

Północna Europa od kilku dni jest w kleszczach siarczystego mrozu sięgającego nawet -40 st. C. U nas za chwilę też słupki rtęci mają wskazywać dwucyfrowe wartości poniżej zera. Trzeba tylko bardzo mocno trzymać kciuki, żeby nie skończyło się tym samym, czym w Finlandii. Bo tam cena energii skoczyła do niewiarygodnych poziomów i przez to jest nawet kilkanaście razy drożej niż w węglowej Polsce.

W ostatnim czasie pompy ciepła nie mają się najlepiej. Nie dość, że ich sprzedaż z miesiąca na miesiąc spada, to nie pomagają też nie do końca trafne doniesienia medialne o nadchodzących rzekomych kontrolach w domach użytkowników tych urządzeń. Okazuje się, że problem jest zdecydowanie szerszy i też nie dotyczy jedynie Polski. Pompy ciepła mają pod górkę w całej UE.

Pompy ciepła wcale nie mają łatwego życia w Polsce. Owszem, w zeszłym roku pod kątem przyrostu sprzedaży byliśmy światowymi liderami, ale ostatnio nawet w programie Czyste Powietrze te urządzenia grzewcze tracą wyraźnie impet. Przyczyn tego zjawiska jest co najmniej kilka jak na przykład sianie paniki w sprawie kontroli UOKiK. Rozmawiamy o tym z Pawłem Lachmanem, prezesem Stowarzyszenia Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC).

Jeszcze w 2022 r. byliśmy mistrzami świata jeżeli chodzi o pompy ciepła, ale w 2023 r. nasza rynek tych urządzeń grzewczych złapał zadyszkę. Widać to bardzo wyraźnie w liczbie składanych wniosków w programie Czyste Powietrze. Ale mimo to Stowarzyszenie Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC) jest dobrej myśli i spodziewa się powrotu na ścieżkę wzrostu.

Wiesz, że ostatnia faktura za prąd, którą przyjdzie ci zapłacić w tym roku może być niższa o 125,34 zł? Nieważne, który koncern dostarcza ci energię. Na dodatek aby skorzystać z tej okazji, wystarczy, że spełnisz jeden z sześciu warunków, w tym tak banalny jak przejście na zieloną fakturę. Poniżej przedstawiamy poradnik, w którym opisujemy, co trzeba zrobić, by załapać się na obniżkę i jak sprawdzić, czy twój zakład energetyczny już ci ją naliczył.

Po burzliwych obradach, wrzutce wiatrakowej i oskarżeniach o uległość wobec lobbystów, Sejm w końcu przyjął ustawę o ochronie odbiorców energii, która ma obowiązywać do końca czerwca 2024 r. Tylko jeden poseł był przeciwny zamrożeniu rachunków za prąd. Klepnięto też regulacje ceny maksymalnej dla małych i średnich przedsiębiorstw, samorządów terytorialnych i instytucji komunalnych. Gospodarstwa domowe znowu będą pod presją limitów zużycia.

Pompy ciepła zaczęły u nas bić rekordy popularności, kiedy kryzys energetyczny wywindował ceny gazu i węgla do niespotykanych wcześniej poziomów. Wtedy część z nas, chcąc chronić własne kieszenie, postanowiła ogrzewać się prądem. Ale gdy okazało się, że rządzący na razie nie przewidują dla nich specjalnych taryf, zaczął się narodowy odwrót od pomp ciepła, który trwa do teraz. Tymczasem Brytyjczycy pokazują, że popularność tych urządzeń można kontrolować. Wystarczy zwiększyć dotacje na ich zakup.

Trzeci rok z rzędu ceny energii i gazu trzymane mają być na krótkiej smyczy, a ceny ciepła systemowego mają być też dalej obniżane. Tak ma zdecydować obecna większość sejmowa, która jest przekonana, że te mechanizmy osłonowe będą potrzebne jeszcze tylko przez pierwsze pół roku 2024 r., bo potem ceny energii i paliw - po kolejnych spadkach - powinny być już na takich poziomach, które już nie będą wymagały żadnego wsparcia. Rachunek za to mrożenie cenowe opiewa na blisko 15 mld zł. Wiemy, kto ma to zapłacić.

Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej (PSEW) opowiada się kategorycznie przeciwko dalszym mrożeniom ceny energii. Przekonuje przy tym, że do takiego ruchu nie ma dziś jakichkolwiek podstaw, bo ceny są znacznie niższe od ubiegłorocznych. Twierdzi, że dalsze, pozarynkowe kombinowanie uderzy w rynek OZE w Polsce i wystawi na szwank zielone inwestycje energetyczne.

Spore zamieszanie wywołały ostatnie wyliczenia, z których wynika, że węgiel nadal jest najtańszym źródłem ogrzewania domu o powierzchni 150 mkw., w którym mieszkają cztery osoby. Poprosiliśmy o komentarz ekspertów energetycznych, którzy od razu zwrócili uwagę na dwie sprawy: brak specjalnych taryf dla użytkowników pomp ciepła oraz możliwe działania osłonowe, dotyczące przyszłorocznej ceny energii.

Wielka Brytania wśród 29 państw plasuje się na wysokim, ósmy miejscu jeżeli chodzi o środki rządowe przeznaczone na walkę z kryzysem energetycznym, w przeliczeniu na jednego mieszkańca - wykazuje think-tank Bruegel. Polska jest w tym zestawieniu dopiero na 26. lokacie. Może warto więc kopiować niektóre pomysły Wyspiarzy? Jeden jest kontrowersyjny, ale przyniósł oczekiwany efekt. Wystartowano z kampanią namawiającą, żeby przestać w ogóle opłacać rachunki za prąd. Brytyjski rząd musiał ulec. W Polsce możemy mieć do czynienia z podobną akcją?

Przeciąganie oddania władzy przez Zjednoczoną Prawicę to nie tylko zyskanie czasu na posprzątanie co większych bałaganów w poszczególnych ministerstwach. Te dodatkowe tygodnie to również niezbędne paliwo do budowania nowej legendy, nowego podziału. Wszak główną, jak nie jedyną ostatnio pożywką PiS była polaryzacja. Przecież za chwilę, w kwietniu 2024 r. wybory samorządowe, a w czerwcu – do Parlamentu Europejskiego. Trzeba więc liczyć szable i mobilizować elektorat. A pierwszymi fundamentami pod tę nową opowieść ma być cena energii. Niestety.

Jedną z największych bolączek, jaką ma przed sobą nowy rząd, są ceny energii. Jej odmrożenie może w przeciętnym gospodarstwie domowym zwiększyć miesięczne rachunki nawet o 100 zł, a w przypadku zelektryfikowanego ogrzewania, jak na przykład pompa ciepła, o blisko 200 zł, co byłoby na starcie politycznym strzałem w kolano. Innym sposobem jest zmniejszenie podatków na prąd, w czym w UE przodujemy. Eksperci uważają, że żadne z tych rozwiązań nie jest dobre. Zdecydowanie lepsze byłyby działania finansowane z KPO.

Przed nowym rządem nie lada kłopot. Bardzo szybko będzie musiał wybrać jakieś mniejsze zło. I albo na starcie skaże się na zderzenie z ogromnym niezadowoleniem społecznym i odmrozi cenę energii, przez co nasze rachunki odczuwalnie spuchną nawet o 70 proc., albo dalej będzie je mrozić, narażając budżet państwa na spore wydatki.

Wszystko wskazuje na to, że jeszcze w tym roku poznamy nowy rząd, przed którym będzie naprawdę sporo trudnych wyzwań. Jednym z kluczowych jest transformacja energetyczna. Nie tylko górnicy i umowa społeczna z nimi, ale też sprawy prosumentów i właścicieli pomp ciepła, którzy na własną rękę dekarbonizują swoje domy, co nie zawsze im się opłaca. Wraca jednak temat specjalnych taryf na prąd, dzięki którym rachunki za użytkowanie pomp ciepła rzeczywiście będą niższe. Zawistnicy już kombinują: „Jak to? Nie dość, że ma tanie ogrzewanie, to jeszcze mniej zapłaci za prąd?”. Dokładnie tak. Może wtedy jeszcze więcej Polaków zainwestuje w zielone rozwiązania.