Ujemna cena energii zdarza się coraz częściej w Europie. Wystarczyło mniej paliw kopalnych

Stany Zjednoczone pod wodzą Donalda Trumpa, który zapowiedział, że będą „wiercić, kochanie, wiercić”, ponownie wycofały się z porozumienia paryskiego. Do lamusa ma trafić także Zielony Nowy Ład. Ale taka energetyczno-klimatyczna rewolucja przynajmniej na razie nie grozi Europie. Tutaj już w 2023 r. odnotowano 2442 przypadki okresów z ceną energii spadającą do zera lub poniżej. W minionych 12 miesiącach ten wynik dodatkowo bardzo wyraźnie poprawiono. Według nowego raportu Montel Analytics „European Electricity Market Summary” nasz kontynent w 2024 r. odnotował aż 4838 takich przypadków. Jak przekonują analitycy, było to spowodowane przede wszystkim rosnącą mocą wytwórczą energii wiatrowej i słonecznej, a także słabym popytem i ograniczoną elastycznością sieci.

Warto przypomnieć, że cena energii osiągnęła absolutny rekord w Europie latem 2022 r., po agresji Rosji na Ukrainę. Wtedy też Bruksela zaczęła nakłaniać państwa członkowskie do zmniejszenia popytu ze względu na obawy dotyczące ograniczenia przepływów gazu z Rosji. W efekcie w 2024 r. całkowite zapotrzebowanie na energię na kontynencie spadło o 7,7 proc. do 2678 TWh. A cena energii coraz częściej była w okolicach zera. 

Więcej o cenie energii przeczytasz na Spider’s Web:

Bezsprzecznym liderem w ujemnej cenie energii w zeszłym roku była Finlandia z wynikiem 721 godzin. Tutaj decydowała - zdaniem Montel Analytics - wysoka produkcja energii wiatrowej i niska łączność sieciowa ze Szwecją i Estonią. W Holandii zaś decydująca była nadpodaż energii słonecznej. Z kolei Półwysep Iberyjski po raz pierwszy odnotował ujemną cenę energii w II kw. 2024 r. Nie bez znaczenia był też najwyższy od 22 lat poziom wyeksportowanej energii elektrycznej przez Francję. Bo nad Sekwaną znowu pierwsze skrzypce zaczął grać atom.

Jednym z koronnych wniosków raportu Montel Analytics jest to, że zielona energia w 2024 r. w Europie osiągnęła rekordowy poziom przekraczający 50 proc., pomimo spadku ogólnego popytu o 8 proc. rok do roku.

Wzrost OZE był na poziomie 2,9 proc. rok do roku. Tymczasem udział paliw kopalnych spadł o 4,5 punktu procentowego do 24,9 proc. Z kolei energia jądrowa spuchła o 1,7 punktu procentowego do 24,7 proc. Ale pomimo tego cena gazu wrosła o 5,6 proc. rok do roku do 43 euro za 1 MWh, głównie z powodu zagrożeń geopolitycznych. Pomogła łagodna zima, dzięki czemu można było kontrolować wyczerpywanie się zapasów błękitnego paliwa, dzięki czemu unijne magazyny gazu były wypełnione średnio w 76 proc.

Polska na początku 2025 r. z ceną energii na poziomie 2 euro za megawatogodzinę stała się jednym z najtańszych państw Europy, ustępując jedynie Francji i Grecji (po 0 euro za 1 MWh) oraz Niemcom (1 euro za 1 MWh). Wszystko przez sporą generację energii z wiatru i słońca. Bo też w minionym roku OZE coraz bardziej rozpychały się łokciami w naszym miksie energetycznym. W maju 2024 r., jak wylicza Przegląd Węglowy od Fundacji Instrat, źródła emisyjne osiągnęły udział na poziomie 31 proc., wobec tylko 55,3 proc. po stronie węgla (kamiennego razem z brunatnym). We wrześniu czarne złoto spadło do ledwie 52 proc.