Prąd w Szwecji trzy razy tańszy niż w Polsce, w Hiszpanii płacą o połowę mniej
W ostatnich dniach stycznia Polska znajduje się w środku tabeli, jeżeli chodzi o cenę energii. I zdaniem ekspertów to nie powinno się zmienić po energetycznej synchronizacji krajów bałtyckich z obszarem kontynentalnej Europy, co ma nastąpić w pierwszej dekadzie lutego. Z kolei w Hiszpanii w tym roku liczba dni z ujemną ceną za prąd bardzo możliwe, że się podwoi względem 2024 r.
Z zestawienia ceny energii dnia następnego wynika, że Polska ze stawką na poziomie 107 euro za jedną megawatogodzinę plasuje się w środku europejskiej tabeli. Przed nami jest chociażby Austria z ceną 129 euro za 1 MWh, Szwajcaria (134 euro), Włochy (138 euro) czy Niemcy (108 euro). Taniej za prąd płacą za to m.in. w Hiszpanii (55 euro), Belgii (98 euro) albo Finlandii (54 euro) i Szwecji (od 31 do 87 euro). I taki energetyczny układ sił panuje od dobrych kilku dni. W niedalekiej zaś przyszłości te stawki mogą zmaleć, dzięki zwiększonym dostawom LNG ze Stanów Zjednoczonych.
Wciąż otrzymujemy dużo LNG z Rosji i dlaczego nie zastąpić go amerykańskim LNG, co jest dla nas tańsze i obniża nasze ceny energii? - stwierdziła jeszcze w listopadzie, niedawno po reelekcji Donalda Trumpa Ursula von der Leyen, szefowa Komisji Europejskiej.
Cena energii bez zwyżek po połączeniu krajów bałtyckich
Tymczasem już za chwilę, 9 lutego, ma dojść do energetycznej synchronizacji krajów bałtyckich z obszarem kontynentalnej Europy. Tym samym Estonia, Łotwa i Litwa na dobre odłączą się od białorusko-rosyjskiego zintegrowanego systemu BRELL i połączą się z obszarem kontynentalnym ENTSO-e. Co istotne: te trzy kraje są już połączone ze sobą, a także ze Szwecją i Finlandią za pomocą linii back-to-back. Inna sprawa, że na razie wymiana handlowa energii będzie bardzo ograniczona. Dlatego Susanne Nies, ekspertka ds. energii w niemieckim think tanku Helmholtz Zentrum Berlin, w rozmowie z ICIS przekonuje, że cena energii raczej nie wzrośnie.
Więcej o cenie energii przeczytasz na Spider’s Web:
Jednocześnie Nies przestrzega przed możliwymi incydentami, które mogą poprzedzać tę energetyczną synchronizację. Z nią też mogły być powiązane niedawne ataki na infrastrukturę podmorską, w tym na EstLink-2, kabel energetyczny łączący Estonię z Finlandią. Kraje bałtyckie nie ukrywają też obaw o to, w jaki sposób Kreml zareaguje na ich odłączenie. Już nie będą związane też z eksklawą kaliningradzką, która od tej pory będzie działać jako odizolowany system. Jej warstwą ochronną powinna być dodatkowa pojemność magazynowa, o co zadbała Rosja.
Przeprowadzili coroczne udane testy trybu wyspowego w ostatnich latach i mają całą niezbędną moc elektryczną i gazową, aby działać w izolacji po zakończeniu synchronizacji bałtyckiej - twierdzi Susanne Nies.
Hiszpania: energetyka słoneczna i ujemne ceny
Z kolei w Hiszpanii tamtejszy rynek energii elektrycznej w tym roku ma mieć jeszcze więcej dni z ujemną ceną energii. W 2024 r. było takich 247 godzin.
W tym roku w Hiszpanii spodziewane jest do 500 godzin ujemnych cen - twierdzi analityczka Montel Analytics Elena Dahlem.
Wszystko za sprawą gwałtownego wzrostu mocy fotowoltaicznej w Hiszpanii, z czego później wynika nadmiar podaży w godzinach centralnych danego dnia. W 2024 r. rząd w Madrycie zadbał o dodanie blisko 7 GW mocy słonecznych. Ale nie było - jak wyjaśnia ekspertka Montel Analytics - wystarczającej liczby baterii ani systemów magazynowania, aby skutecznie zarządzać tymi szczytami.
To prowadzi do wielu godzin z ujemnymi cenami - tłumaczy Elena Dahlem.
Warto w tym miejscu przypomnieć, że energia słoneczna miała w ub.r. w UE udział w produkcji energii elektrycznej na poziomie 11 proc., czyli wyższym niż węgiel. Generacja zaś była wyższa o 22 proc. niż w 2023 r.
UE zbliża się do czystej przyszłości energetycznej zasilanej rodzimym wiatrem i słońcem. Ten nowy system energetyczny zmniejszy podatność bloku na szoki cenowe paliw kopalnych, rozwiąże kryzys klimatyczny i zapewni niedrogą energię dla gospodarstw domowych i firm - przekonuje dr Beatrice Petrovich, starszy analityk ds. energii w Ember.
