cena energii

Wstrzymanie kilka dni temu przez Azoty i Anwil produkcji nawozów, surowego CO2 i innych produktów chemicznych wywołało prawdziwy efekt domina. Zakłady te uznały, że przy tak wysokich cenach gazu nie opłaca im się działać, ale ich decyzja uderzyła w całą polską gospodarkę, a doszło nawet do tego, że zagrożone zostało bezpieczeństwo żywnościowe kraju. W poniedziałek rano należący do Orlenu spółka Anwil poinformowała o wznowieniu produkcji „w trosce o zagwarantowanie bezpieczeństwa żywnościowego kraju oraz ochrony zdrowia Polaków”.

Palenie węglem w kopciuchu kojarzy się z ubóstwem – i to nie tylko energetycznym – ale dzisiaj to najdroższa metoda ogrzewania domu. Eksperci z Polskiego Alarmu Smogowego policzyli, w jaki sposób wzrost cen nośników energii przełożył się na koszty ogrzewania domu i wychodzi na to, że najmniej ekologiczne metody są także najbardziej drenujące finansowo.

Wysokie ceny gazu to powód, dla którego najpierw Grupa Azoty, a następnie należąca do Orlenu spółka Anwil wstrzymała produkcję nawozów. Spółki z dużym udziałem Skarbu Państwa nie chcą prowadzić nierentownej produkcji, ale zatrzymanie pracy ich zakładów może oznaczać dalszy wzrost cen nawozów i innych kluczowych dla polskiej gospodarki chemikaliów.

Mogłoby się wydawać, że po wprowadzeniu embarga na węgiel z Rosji i mocnym ograniczeniu dostaw gazu przez Nord Stream 1 - Moskwa dostanie solidnie po kieszeni. A przecież w kolejce jeszcze czeka ban na rosyjską ropę. Nic z tych rzeczy. Nie dość, że Rosja nie straciła, to dodatkowo jeszcze zyskała. I jest tylko jeden winny tego całego zamieszania. To rekordowo wysoka cena energii i surowców.

Fotowoltaiką mocno zakołysało po wprowadzeniu systemu net-billing, ale sytuacja powoli wraca do normy i energia ze słońca znowu cieszy się coraz większą popularnością. Wszystko zależy od tego, jak często aktualizowana jest cena energii. W Wielkiej Brytanii to nawet 15 minut.

Jeżeli ceny energii utrzymałyby się na niezmienionym poziomie, instalacja fotowoltaiczna dla przeciętnej wielkości gospodarstwa domowego może zwrócić się w te 3,55 roku. Takiego rekordu opłacalności jeszcze nie było. Index PVPI w lipcu jest wyjątkowo korzystny. Co więcej, w ostatnim czasie udział OZE w produkcji energii elektrycznej w Polsce wyniósł około 50 proc.

W tym roku na razie podwyższane co chwilę stopy procentowe najbardziej drenują portfele Polaków. Ale za niedługo możemy być świadkami zmiany w tym zestawieniu na pozycji lidera. Coraz większym faworytem w tej kategorii są bowiem przyszłe ceny energii. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (URE) już przestrzega, że to może być szok, jakiego Polacy jeszcze nigdy nie doznali. I to wcale nie jest to wina ani Putina, ani Tuska, a bardziej rekordowych marż spółek energetycznych.

Nie było żadnych fanfar, konferencji i ustawek do uśmiechniętego zdjęcia. Ale i tak premier Mateusz Morawiecki zadał kłam wcześniejszej narracji rządu, który przekonywał, że tej zimy w Polsce nikomu opału nie zabraknie. Najpierw szef rządu polecił Polakom ocieplać swoje mieszkania, a teraz nakazał dwóm państwowym spółkom pilny zakup węgla na międzynarodowym rynku. Przypomina to trochę gaszenie ogromnego pożaru zabawkową konewką, zwłaszcza w zderzeniu z prognozami cenowymi prezesa URE.

W najnowszej projekcji NBP prognozuje, że inflacja zbliży się do celu dopiero za dwa lata. Ekonomiści, komentujący wtorkową publikację, dodają, że walka z rosnącymi cenami będzie trudna i żmudna, a na obniżkę stóp procentowych przyjdzie nam poczekać do 2024 r. Marne to wieści dla kredytobiorców spłacających hipoteki w złotym.

Rząd musi się jeszcze namęczyć - gwarantowana cena węgla nie wystarczy, żeby uspokoić rachunki za prąd na jesieni. Te mogą zacząć wariować głównie przez wyższe taryfy za energię, która jest wyraźnie droższa niż jeszcze rok temu. Dlatego premier Mateusz Morawiecki nie wyklucza wprowadzenia nowego podatku - od zysków nadzwyczajnych spółek energetycznych i gazowych.

Od kilku miesięcy rachunki za energię ścigają się z ratami kredytów hipotecznych i żadna ze stron nie chce odpuścić. Przed nami trudna pod względem dostępu do surowców i przede wszystkim droga zima. Perspektywy w tym zakresie na najbliższe miesiące nie są zbyt optymistyczne. Trudno się też temu dziwić, skoro cena energii elektrycznej bije już teraz historyczne rekordy.

Nie oszukujmy się, ta zima będzie bardzo trudna. Apelujemy do naszych klientów, abyśmy przede wszystkim oszczędzali energię - te słowa muszą robić wrażenie. Tym bardziej, że wypowiada je szef Polskiej Grupy Energetycznej. Stawia on sprawę jasno i wzywa do oszczędzania energii, zapowiadając jednocześnie, że zimowe miesiące będą w Polsce "bardzo trudne". Już teraz warto przyzwyczajać się do tego, co wydaje się nieuniknione, czyli do oszczędzania.

Szczyt G7 w Niemczech zakończył się bez oczekiwanego ogłoszenia wprowadzenia ceny maksymalnej na ropę z Rosji. Taki ruch pozwoliłby uderzyć finansowo w Moskwę, która korzysta na wysokich cenach energii, finansując w ten sposób wojnę przeciw Ukrainie. Przywódcy najbogatszych państw Zachodu oraz Japonii zadeklarowali jednak podjęcie dalszych działań nakierowanych na zdławienie gospodarki rosyjskiej. Fot. Andrew Parsons / No 10 Downing Street

Europa dwoi się i troi, żeby raz na zawsze zastąpić gaz z Rosji. Terminale LNG mają rekordowe obroty. W efekcie wypełniają się coraz bardziej unijne magazyny. Nie potwierdza się też panika względem dostaw realizowanych przez Gazprom. Wszak coraz więcej podmiotów otwiera konta rublowe i tranzyt surowca cały czas przebiega bez żadnych kłopotów. To wszystko powoduje, że rynkowa cena gazu maleje. I z tego względu tanieje wreszcie też sama energia elektryczna.

Dwucyfrowa i ciągle galopująca tylko do przodu inflacja dopingowana jest przede wszystkim przez kryzys energetyczny, przez który ceny energii są na niespotykanym do tej pory poziomie. Droższy z miesiąca na miesiąc prąd to też coraz większy kłopot dla przewoźników kolejowych. Bardzo możliwe, że recepta będzie tylko jedna: kolejną podwyżka cen biletów na pociągi i ograniczenie połączeń.

Najpierw na głos o braku węgla tuż przed następnym sezonem grzewczym mówili szefowie spółek wydobywczych, swoje czarne wizje dodawali też związkowcy. Nieśmiało potem przebąkiwali o tym też przynajmniej niektórzy politycy. A teraz o tym, że w Polsce – głównie przez embargo nałożone na Rosję – zabraknie węgla w sumie nie trzeba już nic mówić. Zbliżająca się wielkimi krokami do nas luka podażowa zaczęła wpływać na rynek i na cenę gazu.

Polaków nie dobije kilogram czereśni za 260 zł ani osławione paragony za dorsza z frytkami nad Bałtykiem, ale przyszłe rachunki za prąd i ogrzewanie. Najwięksi pesymiści prognozują, że powinniśmy się przygotować się na ceny energii dwa razy wyższe niż obecnie.

Rosnące ceny na sklepowych półkach i idące w górę raty kredytu hipotecznego spędzają wielu osobom sen z powiek. Z danych Banku Światowego wynika, że drożyzna potrwa jeszcze długo i warto uzbroić się w cierpliwość. Co gorsza, dojdzie problem z dostępnością niektórych artykułów spożywczych.

Inflacja w kwietniu wyniosła 12,3 proc. o 0,8 p.p. więcej niż spodziewali się ekonomiści. To najwyższy poziom od końca 1997 r., a przed nami nowe rekordy. Złoty zaczął się umacniać. Inwestorzy liczą na kolejną zdecydowaną reakcję RPP.

W marcu powtórzyła się sytuacja sprzed pół roku, kiedy hurtowe ceny energii elektrycznej w Polsce spadły do najniższego poziomu w Europie (nie licząc Skandynawów). Eksperci przyczyny upatrują w bardzo drogim gazie, który mocno podbija stawki na Zachodzie, oraz słabym udziale energii z OZE, zwłaszcza z energii wiatrowej.