Energetyka

Inflacja pod rękę z kryzysem energetycznym przetrzebiły nasze wynagrodzenia, za które możemy teraz o wiele mniej kupić w perspektywie raptem 2–3 lat. Okazuje się jednak, że nie wszystkie grupy zawodowe mogą narzekać na spadek swojej siły nabywczej. Bo są też tacy, którzy od jakiś dwóch lat zamiast tracić, to nawet zyskują. To górnicy, którzy właśnie postanowili zadbać w odpowiedni sposób o swoje tegoroczne pensje.

Powoli chyba zbliżamy się do finału węglowego sporu między Polską Izbą Gospodarczą Sprzedawców Węgla a największą spółką węglową w Unii Europejskiej - Polską Grupą Górniczą. W tle oskarżenia m.in. o sprzedawanie opału po mocno zaniżonej cenie, co miało uderzyć w konkurencje. PGG straszyła, że jak tego typu - bezpodstawne jej zdaniem - zarzuty będą się powielać, to skieruje sprawę do sądu. Ale najpierw przyjrzy się jej bliżej Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Choć obecnie proces inwestycyjny związany z budową infrastruktury w Polsce spowolnił z powodu zmian kadrowych w spółkach energetycznych, to w rezultacie rok 2024 ma przynieść znaczący wzrost liczby punktów ładowania. Grigoriy Grigoriev, dyrektor generalny Powerdot, szacuje, że w pod koniec roku ich liczba powinna zbliżyć się do 10 tysięcy. Już w tej chwili są miasta, w których dostępna infrastruktura z nawiązką pokrywa potrzeby użytkowników aut elektrycznych.

Zamrożenie cen prądu obowiązuje tylko do końca czerwca, a wciąż nie wiadomo, co w drugiej połowie roku. Decyzje w sprawie przedłużenia tego programu osłonowego jeszcze nie zapadły, ale minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiada, że zamrożenie cen w drugim półroczu zostaną utrzymane, ale tylko dla najuboższych.

Rząd kolejną transzą pieniędzy z Polskiego Funduszu Rozwoju łata finansowe dziury w programie Czyste Powietrze. Dzięki temu w najbliższych tygodniach przyznane wypłaty mają być realizowane. A co dalej? Na początku kwietnia ma do nas trafić całkiem pokaźna zaliczka z Krajowego Planu Odbudowy (KPO). Ale na razie nie wiadomo, ile z tej puli będzie przekierowane na wymiany kopciuchów.

W końcu coś drgnęło w rozmowach z Komisją Europejską w sprawie notyfikowania podpisanej pod koniec maja 2021 r. umowy społecznej z górnikami. Bruksela będzie dalej procedować wniosek Polski, ale już teraz dała zielone światło dla pieniędzy, które mają złagodzić koszty społeczne związane z zamykaniem elektrowni i kopalni węglowych. To ponad 1,3 mld zł.

Boję się, że jak nawet połączone siły Ministerstwa Przemysłu oraz resortu aktywów państwowych wrócą z brukselskich rozmów na temat umowy społecznej z górnikami z tarczą i będzie zgoda na przekazanie 5,5 mld zł Polskiej Grupy Górniczej (PGG), to i tak nie ma już ratunku dla największej spółki wydobywczej w UE. Dlaczego? Otóż spełnia się najczarniejszy sen górników, w którym z naszej rzeczywistości znika nazwa „ekogroszek”. Pamiętam dobrze, jak związkowcy straszyli, że w takiej sytuacji zaczną szybko padać nasze kopalnie. I pomoc publiczna w niczym tu nie pomoże. Tak mówili.

Po dwóch latach od podpisania czesko-polskiej umowy w sprawie kopalni Turów w Warszawie może panować przekonanie, że wszystko jest w jak najlepszym porządku. Tymczasem w Pradze uważają, że jest odwrotnie. Nasi południowi sąsiedzi otwarcie kpią z podpisanego porozumienia w lutym 2022 r. I wskazują, że odkrywka po polskiej stronie granicy w dalszym ciągu wypłukuje im wody gruntowe i niszczy domy.

Daniel Obajtek w najbliższy poniedziałek pożegna się z funkcją prezesa Orlenu, a o jego odwołaniu zdecydowała rada nadzorcza spółki złożona z członków nominowanych przez rząd PiS. Eksperci wskazują, że będzie to mieć bardzo wymierne korzyści finansowe dla byłego prezesa, który może liczyć na wysokie odszkodowanie z tytułu zakazu konkurencji. Tymczasem prezes Najwyższej Izby Kontroli zdradził, że ustalenia kontroli sprzedaży Lotosu wskazują na zaniżenie wartości spółki o 5 mld zł. I co teraz?

Jednym z efektów kryzys energetycznego jest gwałtowny wzrost popularności pomp ciepła. Teraz ten boom akurat w Polsce nieco przygasła, głównie przez bierność polityków. Ale doniesienia naukowców z Wielkiej Brytanii jednoznacznie sugerują, że za chwilę o tych urządzeniach grzewczych znowu może być głośno.

Analitycy rynku paliw tydzień temu prognozowali podwyżki cen paliw na stacjach i niestety się nie pomylili. Za litr benzyny i oleju napędowego płacimy o prawie 10 groszy na litrze więcej, ale na szczęście ten szybki wzrost cen powinien w najbliższych dniach wyhamować. Na korzyść kierowców będzie działał spadek cen ropy naftowej na światowych rynkach oraz umocnienie złotego względem dolara.

Daniel Obajtek przestanie być prezesem Orlen z końcem 5 lutego. Rada nadzorcza kontrolowanej przez państwo spółki energetyczne ogłosiła w komunikacie, że po zapoznaniu się z pismem prezesa, w którym oświadczył, że oddaje się do dyspozycji rady nadzorczej w zakresie sprawowanej funkcji, postanowiła go odwołać. Ostatnim dniem prezesury Obajtka w Orlenie będzie najbliższy poniedziałek.

Dane GUS podają, że w 2023 r. pomimo działania Tarczy Solidarnościowej średnioroczny wzrost cen nośników energii na rynku detalicznym wyniósł 17,5 proc. A co będzie w czerwcu, gdy tarcza wygaśnie? Według danych średnia stawka za 1 kWh w najbardziej popularnej taryfie G11 w pierwszej połowie roku będzie wynosić około 90 gr brutto. A po przekroczeniu zużycia 1500 kWh już około 1,3 zł brutto.  Eksperci alarmują, że to praktycznie dwu krotność stawki z 2022 r. co jest poważnym zagrożeniem dla budżetów domowych.

Kilkanaście tankowców przewożących półtoramiesięczny urobek rosyjskiego złoża Sachalin-1 od tygodni tkwi na morzu we wschodniej Azji bez szans na szybkie znalezienie nabywców tego surowca. Przyciśnięta zachodnimi sankcjami Rosja jest zdana na łaskę azjatyckich odbiorców ropy i nie ma, delikatnie mówiąc, silnej pozycji negocjacyjnej.

Na Morzu Czerwonym cały czas jest bardzo nerwowo, co wydłuża i komplikuje transport ropy i paliw naftowych. A to ma coraz wyraźniejsze przełożenie na cenę. Nic dziwnego, że ropa jest obecnie najdroższa od dwóch miesięcy. Te finansowe zawirowania raczej nie ominą polskich stacji paliw, gdzie czeka nas kolejny tydzień podwyżek.

Jeszcze kilka dni dzieli nas od wizyty przedstawicieli polskiego rządu w Brukseli, gdzie tematem rozmów ma być notyfikacja podpisanej prawie trzy lata temu umowy społecznej z górnikami. Ale sytuacja finansowa spółek węglowych na tyle jest fatalna, że Ministerstwo Przemysłu musi reagować tu i teraz. Inaczej zabraknie na wypłaty. Ten misternie układany plan mogą jeszcze wywrócić do góry nogami polityczne utarczki w sprawie budżetu.

To jeszcze nie koniec napiętych relacji między Polską Izbą Gospodarczą Sprzedawców Węgla a Polską Grupą Górniczą. Wzajemne obrzucanie się oskarżeniami trwa w najlepsze. Ale też powoli dochodzimy do ściany. Bo największa w Europie spółka węglowa ma już tego serdecznie dość i ostrzega, że dalsze prowadzenie takiej kampanii oszczerstw będzie miało swój finał w sądzie. W odpowiedzi PIGSW wzywa PGG do przestrzegania prawa.

Coraz większe kłopoty z zatorami finansowymi i wypłatami przyznanych dofinansowań w programie Czyste Powietrze. Poprzedni rząd z premedytacją wydawał na inne cele środki na wymianę kopciucha, z pełną świadomością, że następcy będą mieli tym samym twardy orzech do zgryzienia. Nowi sternicy Ministerstwa Klimatu i Środowiska dwoją się i troją, żeby temu zaradzić, ale wypłaty pieniędzy mogą być realizowane najwcześniej za kilka tygodni.

Już podczas ostatniego Szczytu Klimatycznego COP28 organizowanego przez Zjednoczone Emiraty Arabskie, trzeciego producenta ropy naftowej na świecie, przedstawiciele innych krajów z Bliskiego Wschodu wykazali się traktowaniem galopujących zmian klimatu w szczególny sposób. To coś na zasadzie zjeść ciastko i mieć ciastko. Teraz okazuje się, że nie było w tym żadnego przypadku. Arabia Saudyjska właśnie potwierdza, że też chce w kolejnych latach podążać tą absurdalną drogą.

Po publikacji "Dziennika Gazety Prawnej" dotyczącej nowych restrykcji ograniczających emisje w sektorze budowlanym w Polsce rozpętała się burza. Bo wychodzi na to, że Bruksela chce przyspieszyć z zieloną transformacją energetyczną, co wymusi na wielu z nas remonty swoich domów. Ale to jeszcze nic. Prawdziwe schody dopiero zaczną się dla naszego kraju - cały czas produkującego energię głównie z węgla - wtedy, kiedy klepnięty będzie nowy cel klimatyczny do 2040 r. A jest ku temu coraz bliżej.