Energetyka

Firma Westinghouse Electric Company opublikowała raport, w którym przekonuje, że im więcej Polska wybuduje reaktorów AP1000, tym lepiej dla Polski. Zyskać ma gospodarka i rynek pracy. Amerykanie dodatkowo wskazali na siedem polskich spółek, które będą wspierać budowę pierwszej elektrowni jądrowej w kraju.

Do takiej sytuacji nie doszło nigdy wcześniej. Tylko w marcu byliśmy świadkami największych ograniczeń produkcji energii elektrycznej z jednostek OZE w historii. Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE), operator systemu przesyłowego, koncentrują się głównie na przyczynie bilansowej (zbyt dużo energii w stosunku do zużycia), ale niezależni eksperci wskazują też inny powód.

Poprzedni rząd przed górnikami rozkładał czerwony dywan. Stosunek poprzedniej ekipy do transformacji energetycznej najlepiej przedstawia historia zasady 10H, przez lata skutecznie blokującej rozwój energetyki wiatrowej na ladzie. Wielu nadzieje na nowe otwarcie pokładało w Ministerstwie Przemysłu, zgodnie z obietnicą Donalda Tuska, zlokalizowanym w Katowicach. Ale pierwsze miesiące upłynęły głównie na spijaniu sobie z dzióbków ze związkowcami i pozowaniu do wspólnych zdjęć publikowanych w social mediach. Trudne rozmowy zaczynają się dopiero teraz.

Rząd nie chce popełnić tego samego błędu co z pompami ciepła i robi wszystko, żeby nie stracić potencjału krajowej energetyki słonecznej. Dlatego Ministerstwo Klimatu i Środowiska pracuje nad nowelą ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw. Przepisy po tych korektach mają być dla prosumentów bardziej przewidywalne i też korzystne finansowo.

Polscy kierowcy mogli ostatnio pozwolić sobie na lekki oddech ulgi. Po tym, jak w drugiej połowie marca benzyna drożała w tempie nawet 14 gr na litrze, kwietniowe zwyżki wyraźnie wyhamowały. Ale na tańsze paliwa jednak nie ma co liczyć. Bo zbyt nerwowo robi się na Bliskim Wschodzie. Już tylko najwięksi optymiści mają nadzieję na negocjacje między Izraelem a Hamasem.

Stało się to, co można było przewidzieć już od miesięcy. Mamy do czynienia wszak ze zmianą lidera w programie Czyste Powietrze, gdzie przez ponad rok na wszystkich z góry patrzyły pompy ciepła. Ale to już za nami. Teraz rządowa inicjatywa skoncentrowana na wymianie węglowych kopciuchów ma nowego króla i są nim kotły na biomasę. Zdaniem ekspertów to fatalne wiadomości, bo grzanie za pomocą biomasy drzewnej z pewnością nie jest zdrowe, zarówno dla nas samych, jak i dla przyrody.

Analitycy Morgan Stanley przewidują nadmiar gazu, z jakim nie mieliśmy do czynienia od dekad. Podaż surowca cały czas jest obfita, ale popyt - zwłaszcza na półkuli północnej - wyraźnie wyhamował. W efekcie wróciliśmy do poziomów cenowych z maja 2021 r. Na tych zawirowaniach najbardziej powinna skorzystać Europa, która przez manipulację z odstawami gazu po stronie Moskwy, zwiększyła import LNG.

Zapowiedziana jeszcze przed weekendem przerwa w funkcjonowaniu sklepu PGG sugerowała, że klienci mogą wypatrywać jakiś zmian. I rzeczywiście: nowy tydzień rozpoczynamy z kolejnymi promocjami. Chcąc z nich skorzystać trzeba jednak zdecydować się na zakup co najmniej dwóch ton węgla. I jeszcze jedna rada: im szybciej skorzystacie z tych cenowych udogodnień, tym lepiej dla waszego portfela.

Powolny wzrost cen paliw na stacjach w Polsce nie zatrzymuje się i na razie nie widać na horyzoncie czynników, które dawałyby nadzieję na odwrócenie tej tendencji. Baryłka ropy Brent kosztuje już ponad 90 dol., a to oznacza, że hurtowe ceny paliw wkrótce jeszcze wzrosną. Analitycy rynku paliw przewidują, że podwyżka cen na stacjach będzie odczuwalna już w przyszłym tygodniu.

Sklep PGG nieustannie chwali się jednymi z najniższych cen węgla na rynku. Ale trzeba szykować się przy takiej okazji też na dodatkowe koszty, te po stronie Kwalifikowanych Dostawców Węgla (KDW), których w bazie jest już 215 w całej Polsce. Ci jednak mogą narzucać takie stawki, jakie im przyjdą do głowy, nikt tego w żaden sposób nie kontroluje. Tylko klienci sklepu PGG coraz bardziej mają po dziurki w nosie to, że w ten sposób transport bywa droższy od samego opału.

Przez ostatnie lata cena emisji CO2 utrzymywała się na poziomie między 80 a 90 euro. Analitycy zaś prognozowali poziom 100 euro i nawet wyższy. Ale na razie nic takiego nie ma miejsce, wręcz odwrotnie. Wyemitowanie tony dwutlenku węgla już dawno nie było takie tanie. Co więcej: zdaniem ekspertów z Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE) są poważne przesłanki ku temu, żeby ta cena spadła jeszcze bardziej.

Podczas świąt stało się coś, co było nieuniknione. Właściciele paneli fotowoltaicznych tyle naprodukowali prądu, że Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE) nie miały z nim co zrobić, dlatego odłączyły instalacje, w wyniku czego przepadło ponad 13 tys. MWh energii elektrycznej pochodzącej z OZE. O rozwiązaniach mających na celu niedopuszczenie do podobnej sytuacji mówi dr Kamil Kwiatkowski, dyrektor ds. projektów badawczych w Euros Energy.

Bez niespodzianek po spotkaniu przedstawicieli krajów OPEC+. Wstrzymanie wydobycie pozostaje na tym samym poziomie, a dodatkowo na niektóre państwa wywarto presje, by bardziej pilnowały owych cięć. Tymczasem cena ropy jest już obecnie na najwyższym poziomie od trzeciej dekady zeszłorocznego października. Na polskich stacjach paliw może to oznaczać kontynuację serii podwyżek i prostą drogę do 7 zł za benzynę i diesla.

Znowu po kątach muszą chować się ci, którzy bardzo lubią porównywać systemy energetyczne Polski i Niemiec, rzecz jasna w tych rzadkich chwilach, kiedy im to pasuje. Teraz wychodzi na to, że Berlin swojego zdania na temat węgla jednak nie zmienia i zamyka elektrownie zasilane czarnym złotem. W sumie z mapy Niemiec zniknie 15 takich obiektów. Ale to nie jest jedynie kwestia naszych zachodnich sąsiadów. Cała Unia Europejska wyraźnie coraz bardziej idzie w OZE, zwiększając dystans do węglowej Polski.

Pod pismem związkowców z Bełchatowa, w którym informują o powołaniu do życia Związkowego Komitetu Protestacyjnego, znajdziemy kilkanaście podpisów. Wszyscy mówią jednym głosem: mają w nosie dekarbonizację i chcą dłużej produkować węgiel, co ma zagwarantować im miejsca pracy przez następne lata. Coś mi mówi, że gdyby nie zaplanowane na najbliższą niedzielę wybory samorządowe, to takie pismo w ogóle by nie powstało.

Na rynku węgla z jednej strony mamy do czynienia z rekordowym importem po stronie Chin i Indii, a z drugiej w Stanach Zjednoczonych zużycie czarnego złota spadło do najniższego poziomu od ponad 60 lat. W efekcie w portach ARA ceną węgla wyraźnie szarpnęło. Ale u nas na razie bez paniki. Spółki węglowe nie korygują swoich cenników, zdarzają się nawet promocje.

Forum Energii to kolejna organizacja, która ostrzega polskie gospodarstwa domowe przed nadciągającą rewolucją energetyczną. Analitycy są zgodni: bez stabilnych cen energii oraz bezpieczeństwa energetycznego, a jednocześnie ochrony klimatu – to się po prostu nie uda.

Bruksela wydaja się klimatycznym prymusem, który z jednej strony skrzętnie spycha paliwa kopalne na boczny tor, a z drugiej zdecydowanie stawia na rozwój odnawialnych źródeł emisji. I może rzeczywiście jest tak w przypadku węgla. Gorzej jeżeli chodzi o gaz ziemny. Najnowsza analiza Beyond Fossil Fuels wskazuje, że Komisja Europejska w tym względzie na razie robi tylko dobrą minę do złej gry, a i tak wszyscy widzą, jak potyka się o własne nogi.

Polskie elektrownie wciąż niechętnie kupują węgiel z polskich kopalni. Związki winą za to obarczają głownie poprzedni rząd, który w trosce o bezpieczeństwo energetyczne kraju miał niepotrzebnie decydować się na rozpasły import. Elektrownie mówią o rachunku ekonomicznym i przekonują, że wolą tańszy opał. Ten spór właśnie wszedł w niebezpieczniejszą fazę.

Cały czas nie mogę przestać się śmiać po ostatnim Szczycie Klimatycznym ONZ COP28. Pod koniec 2023 r. ustalono w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, że faktycznie trzeba zacząć odchodzić od paliw kopalnych, przy czym nie zatwierdzono przy tej okazji żadnego harmonogramu. To tak jakby po katastrofie Titanica przyznać, że góry lodowe są rzeczywiście niebezpieczne i nic z tym dalej nie zrobić. Teraz też dławi mnie ze śmiechu, chociaż to śmiech przez łzy, po tym jak okazuje się, że instalacji naftowo-gazowych na świecie cały czas przybywa.