Energetyka

Średnio mnie interesuje, czy polską transformację energetyczną przeprowadzi prawa, lewa czy środkowa część polskiej sceny politycznej. Ważne, żeby wszyscy politycy w końcu zrozumieli, że tym się politycznie po prostu nie gra. Dekarbonizacją i odnawialnymi źródłami energii też nie. Bo inaczej, co pokazuje struktura energetyczna UE, zysk polityczny jest tylko na chwilę, rośnie za to nasz dystans do reszty Europy.

W Polsce od miesięcy widzimy niepokojące zjawisko, w którym pompy ciepła niestety coraz bardziej ustępują miejsca kotłom gazowym. Tymczasem w Stanach Zjednoczonych przeprowadzili setki tysięcy symulacji w gospodarstwach domowych i wszystko dokładnie policzyli. I wyszło im, że nic tak nie obniży energetycznych rachunków jak właśnie ten typ urządzeń. Niestety wysokie koszty instalacji powodują, że dla wielu ta technologia jest poza zasięgiem.

W Polsce do tej pory transformacja energetyczna prowadzona jest oddolnie, w czym też pomógł ostatni kryzys, który wywindował ceny paliw kopalnych do nigdy wcześniej niespotykanych poziomów. Na szczeblu centralnym zaś cały czas prowadzone są dyskusje, ale konkretów jest jak kot napłakał. Niestety, właśnie nasza maszynka OZE zaczęła się zacinać, przez co ponownie zyskują piece gazowe.

Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Gdańsku dał zielone światło dla projektu budowy terminalu pływającego terminalu gazowego FSRU w porcie w Gdańsku. To kolejna bardzo ważna inwestycja budująca bezpieczeństwo energetyczne Polski, która pozwoli zwiększyć możliwości importu skroplonego gazu ziemnego LNG.

Ceny paliw rosną coraz szybciej, w kończącym tygodniu za tankowanie płaciliśmy najwięcej od dwóch miesięcy. Szans na poprawę sytuacji na razie nie widać. Zdaniem analityków w kolejnym tygodniu powinniśmy się przygotować na nowe podwyżki.

Jaka jest szansa na to, że polska transformacja energetyczna koniec końców ruszy z miejsca? Co dalej z Politykę Energetyczną Polski do 2040 r. (PEP2040) i z Krajowym planem na rzecz energii i klimatu na lata 2021–2030 (KPEiK)? Czy umowę społeczną z górnikami w pierwotnej wersji przepchniemy przez brukselskie salony? I czy wreszcie mamy szansę na rzetelną i przede wszystkim efektywną walkę ze smogiem w naszym kraju? To tylko część pytań, jakie zadałem Ilonie Jędrasik, nowej szefowej Fundacji ClientEarth Prawnicy dla Ziemi.

Chociaż Bruksela się dwoi i troi, żeby jej polityka klimatyczna była jak najbardziej przejrzysta, to trasa prowadząca do neutralności klimatycznej w 2050 r. prowadzi ostrymi zakosami. Dobrym tego przykładem są paliwa kopalne, które Komisja Europejska chce jak najszybciej wyrzucić na boczny tor. Ale w tym samym czasie, w świetle jupiterów, siedem państw kombinuje, jak najlepiej zorganizować między nimi korytarz przesyłu gazu.

Wśród wszystkich rządowych programów to właśnie Mój Prąd cieszy się zdecydowanie największą popularnością. Zazwyczaj w trakcie zorganizowanych już pięciu edycji tego systemu dopłat, beneficjentów było aż tak dużo, że trzeba było wcześniej, niż wskazywał to plan, zamykać nabór wniosków. Zapytaliśmy Ministerstwo Klimatu i Środowiska o to, jak idą prace związane z VI edycją programu Mój Prąd. Poznaliśmy szczegóły.

Obecnie nikt nie jest w stanie stwierdzić, czy nowy cel Komisji Europejskiej mówiący o redukcji o 90 proc. emisji gazów cieplarnianych do 2040 r. będzie do osiągnięcia. Jednak eksperci twierdzą, że to posunięcie umożliwi rozwój polskich firm i ich udział w dostarczaniu technologii i innowacji dla transformacji energetycznej. Czy skorzystamy z tej szansy? Na to i inne pytania odpowiada dr Kamil Kwiatkowski, Dyrektor ds. Projektów Badawczych, Euros Energy.

Na rynku ropy zamieszanie wywołała najnowsza prognoza OPEC dotycząca popytu w latach 2024–2025. W odpowiedzi cena Brent skoczyła ponad 83 dol. za baryłkę. Analitycy przewidują, że w najbliższej przyszłości inne warunki również będą sprzyjać takim poziomom cenowym. Co to znaczy dla cen paliw w Polsce? Analitycy nie mają dobrych wiadomości.

Do tej pory można było przypuszczać, że naszą transformację energetyczną najpewniej opóźnią górnicy, którzy najchętniej fedrowaliby węgiel jeszcze z ćwierć wieku. Ale teraz coraz bardziej prawdopodobne jest brzemienne w skutkach opóźnienie atomowe. I nie chodzi tylko o harmonogram budowy pierwszej w Polsce elektrowni jądrowej nad morzem. Ciemne chmury nie chcą opuścić też małych reaktorów SMR. Wyjaśnienie zamieszania wokół nich może opóźnić aktualizację Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. (PEP2040) i Krajowego Plany na rzecz Energi i Klimatu na lata 2021–2030 (KPEiK).

Na międzynarodowych rynkach cena węgla od pewnego czasu systematycznie spada i tym samym jest najniższa od wielu miesięcy. Ale na naszym rodzimym rynku na razie jakiś spektakularnych obniżek nie ma co wypatrywać. Spółki węglowe też trzymają się kurczowo swoich wcześniejszych cenników.

W sieci wrze. Najgłośniej wrzeszczą ci klienci sklepu PGG, którzy czują się mocno nabici w butelkę. Do tej pory na kupowany w ten sposób węgiel nie mogli narzekać. Dobrze się palił, mało zostawiał popiołu. Ale od pewnego czasu coś się zmieniło. Wydłuża się lista klientów niezadowolonych, którzy skarżą się na jakość odbieranego ze składów opału. Przy okazji powstają teorie spiskowe, że w ten sposób sprzedawany jest najpierw towar z importu. Poprosiliśmy PGG o komentarz.

Pamiętacie jeszcze pomysł poprzedniego rządu na start zielonej transformacji w Polsce? Narodowa Agencja Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE) miała posprzątać aktywa węglowe po spółkach i dać im tym samym oddech. Nowe szefostwo Ministerstwa Aktywów Państwowych w grudniu ubiegłego roku zapowiedziało wstrzymanie tego projektu. A teraz dowiadujemy się, że dalej nie ma decyzji, co z nim się stanie.

Najnowsze opracowanie think-tanku Ember „European Electricity Review 2024” nie pozostawiają żadnych złudzeń. Czas paliw kopalnych mija bezpowrotnie. Lukę po nich z coraz większą ochotą wypełniają OZE. Tym samym UE coraz bliżej do przejścia na system energetyczny, w którym podstawą jest energia wiatrowa i słoneczna.

Stało się to, co przecież eksperci przewidywali od miesięcy. Bruksela przyspiesza zieloną transformację energetyczną. Komisja Europejska właśnie zaproponował nowy cel klimatyczny: redukcja emisji CO2 o 90 proc. do 2040 r. - w porównaniu z poziomem tych emisji z 1990 r. I w Polsce ni stad ni zowąd związkowcy podnieśli alarm. Napisali do szefa rządu list, w którym żądają jednoznacznego ustosunkowania się do tych propozycji.

Pamiętacie, jak w 2022 r. byliśmy mistrzami świata w pompach ciepła, ze wzrostem sprzedaży na poziomie 102 proc.? Potem już tak dobrze nie było, bo politycy się zagapili i zapomnieli o ustanowieniu specjalnych taryf dla użytkowników tych urządzeń. Ale to wcale nie zraziło Polaków do odnawialnych źródeł energii. Z najnowszego opracowania think-tanku Ember „European Electricity Review 2024” wynika bowiem, że w Europie coraz trudniej wskazać kraj, który lepiej radzi sobie z instalacjami fotowoltaicznymi.

Myśląc o transformacji energetycznej w Polsce, w pierwszej kolejności zastanawiamy się, jak nasz węgiel mogą zastąpić OZE, pod rękę z atomem. No i co przy okazji zrobić z górnikami, przy węglu kamiennym cały czas przecież pracuje u nas więcej niż 76 tys. ludzi. Ale wychodzi na to, że wyzwaniem nr 1 dla nas będzie zupełnie coś innego. Zwraca na to uwagę opracowanie Polskiego Stowarzyszenia Budownictwa Ekologicznego (PLGBC), przygotowane we współpracy z Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju (EBOR).

Wzrost cen paliw na początku lutego nieco przyhamował, ale ta niepokojąca tendencja się utrzymuje. Niestety eksperci nie mają dobrych wieści dla kierowców i prognozują, że w kolejnych dniach czekają nas kolejne podwyżki, bo ropa naftowa drożeje na światowych rynkach przez niestabilną sytuację międzynarodową.

Polski rynek pomp ciepła cały czas czeka na spełnienie obietnic politycznych i promowanie wreszcie zielonych rozwiązań energetycznych. Inaczej będziemy dalej obserwować gwałtownie spadającą popularność tych urządzeń w naszym kraju, co wpłynie i na nasze rachunki za prąd i na kondycję środowiska też. Przykład ze Stanów Zjednoczonych pokazuje nie dość, że można jednak inaczej, to jeszcze w dodatku, to inne podejście przynosi oczekiwane efekty.