Energetyka

Polskie górnictwo zatacza właśnie koło i niestety powtarza się historia sprzed prawie 10 lat. W 2014 r. ówczesna Kompania Węglowa była na skraju bankructwa. Wtedy rząd Ewy Kopacz odroczył spłatę spółki należności do skarbówki i do ZUS. Potem była zmiana władzy i nowy rząd ukrócił wszystkie problemy Kompanii, powołując do życia Polską Grupę Górniczą (PGG). Teraz w przededniu powołania do życia nowego rządu pod wodzą Donalda Tuska jesteśmy w bardzo podobnej sytuacji. Trzy spółki wydobywcze potrzebują w sumie 7 mld zł.

W 2022 r. pobiliśmy importowy rekord i w sumie z zagranicy sprowadziliśmy 20,2 mln ton węgla. Tylko od stycznia do lipca br. zaimportowaliśmy już 12,5 mln ton. Dawniej takie liczby wprawiały w osłupienie górników, którzy natychmiast straszyli blokadą granic i manifami w Warszawie. Teraz o żadnym górniczym proteście nie usłyszycie. O tym, czy import węgla rzeczywiście jest kulą u nogi polskiego górnictwa rozmawiam z Sławomirem Wołyńcem, szefem V-PROJECT S.A., spółki będącej jednym z dostawców wysokojakościowego węgla kamiennego dla polskiej energetyki zawodowej – dla elektrowni, elektrociepłowni i ciepłowni.

Platforma Oferteo zaprezentowała najnowsze dane dotyczące zapytań użytkowników w 10 wybranych kategoriach usługowych. Powstał w ten sposób Barometr usług - na podstawie zapytań użytkowników platformy. Zdecydowanie największy wzrost widać w budowlance, na co miały wpływ w pierwszej kolejności ułatwienia kredytowe. A kto w tym czasie najwięcej stracił? Wychodzi na to, że sektor odnawialnych źródeł energii.

Być może o Saudi Aramco będzie w Polsce jeszcze bardzo głośno, po tym, jak koalicja, która zamierza utworzyć nowy rząd zapowiada rozliczenie transakcji przejęcia udziałów przez giganta w Grupie Lotos. Na razie Saudowie zamierzają za to stać się znaczącym graczem na rynku gazu i ogłosili właśnie odkrycie dwóch nowych złóż tego surowca.

Sklep PGG ustawił się już tak bardzo frontem do klienta, że bardziej chyba nie można. Najpierw, tydzień temu, bez zapowiedzi wyraźnie obniżył cenę asortymentu, a teraz ogłasza Black Weeks, dzięki czemu opał można kupić jeszcze taniej. Co na to inne spółki wydobywcze, które też sprzedają węgiel klientom indywidualnym? Na razie bez reakcji.

W Polsce dyskusja o przyszłości naszego miksu energetycznego dopiero nabiera tempa. Jakie rozwiązanie będzie dla nas, naszych kieszeni i przy okazji też naszego zdrowia optymalne? Jakim kierunkiem będzie podążać transformacja energetyczna? Na te pytania starają się odpowiedzieć analitycy z Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE), którzy w swoim najnowszym raporcie „Scenariusze polskiego miksu energetycznego 2040” prezentują trzy możliwe scenariusze. Jeden jest oparty dalej na węglu, jeden na OZE, a jeden na Polityce Energetycznej Polski do 2040 (PEP2040).

Wysokie ceny eksploatacyjne stanowią duże wyzwanie dla Polskich przedsiębiorców. Tegoroczny raport Polskiego Instytutu Ekonomicznego pokazuje, co jest największym problemem dla 60 proc. firm. 21 proc. z nich w celu zwiększenia oszczędności energetycznej modernizuje swoje urządzenia, a 19 proc. zaczęło inwestować we własne OZE. Natomiast Eksperci z firmy Blulog, uważają, że wysokie rachunki wynikają z nieprawidłowego użycia urządzeń w firmie czy nieefektywnego ogrzewania pomieszczeń.

To już powoli staje się tradycją. Im bliżej zimy, tym zdecydowanie pogarsza się jakość powietrza w Azji Południowej. Przez to krajowe rządy z tamtego regionu muszą zamykać szkoły, przenosić w czasie wydarzenia sportowe, czy nakłaniać ludzi, żeby zostali w swoich domach. Z kolei analitycy z Centrum Badań nad Energią i Czystym Powietrzem (CREA) przekonują, że emisja gazów cieplarnianych w Chinach zacznie spadać w 2024 r., po tym jak będzie coraz mniej energii z paliw kopalnych.

Po serii podwyżek cen paliw, kierowcy w Polsce mogą odetchnąć z ulgą. Analitycy zgodnie bowiem zapowiadają, że w najbliższym tygodniu zarówno benzyna, jak i diesel powinny potanieć. Jednym z elementów, który wpływa na taką sytuację jest kolejna przecena na rynku ropy, przez co baryłka jest najtańsza od czterech miesięcy.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska informuje, że do tej pory nie udało się wyznaczyć terenu pod nowe składowisko odpadów promieniotwórczych. Termin dotychczasowego naboru już minął i zdecydowano się o jego przedłużeniu - o ponad pół roku. Ale czy to wystarczy? Może się okazać, że przygotowana przez rząd zachęta finansowa aż tak nie kusi, bo strach przed atomem ciągle ma wielkie oczy.

Chwieje się amerykański plan, w którym budowa pierwszej elektrowni jądrowej w Polsce nie wymaga od firm zza oceanu większego zaangażowania finansowego w ten proces inwestycyjny. Bo nowa ekipa pod sterami Donalda Tuska ma całkiem inny pomysł. Chodzi o objecie przez Amerykanów udziałów kapitałowych, co też ma równo rozłożyć ryzyko tej inwestycji.

Rząd premiera Mateusza Morawieckiego zrobił górników w balona. Z jednej strony obiecywał zwiększenie krajowego wydobycia, na czym miało zyskać w pierwszej kolejności nasze bezpieczeństwo energetyczne, a z drugiej świadomie zwiększał import węgla, który w 2022 r. okazał się na rekordowym poziomie. Zagraniczny opał dosłownie nas zasypał i elektrownie muszą go palić, bo też przy okazji jest wyraźniej tańszy. W efekcie nie odbierają polskiego węgla i puchną zapasy przy kopalniach.

O tylko pogarszającej się kondycji sieci przesyłowych w Polsce eksperci mówią nie od dziś. W odpowiedzi Polskie Sieci Elektroenergetyczne przekonują, że to bardziej kwestia nadmiarów mocy niż możliwości technicznych sieci. Analityk Instytutu właśnie pokazał dane, które jednoznacznie rozstrzygają ten spór.

To nie tylko nowe normy jakości powietrza, a także paliw stałych, czy program wymiany kopciuchów Czyste Powietrze. Najnowszy raport Fundacji Instrat „Konteksty dekarbonizacji przemysłów energochłonnych” wskazuje, że przed nowym rządowym stoi nie lada wyzwanie – trzeba walkę ze smogiem przyspieszyć i zintensyfikować. Bo emisje gazów cieplarnianych nie tylko demolują nasze zdrowie, ale coraz bardziej również nasze kieszenie.

Jak nowy rząd potraktuje podpisaną już z górnikami umowę społeczną? Dla niektórych ten dokument od początku tak pasuje do rzeczywistości i polityki klimatycznej UE, jak pięść do nosa. Ale Bogusław Hutek, szef górniczej „Solidarności”, przekonuje, że wszystkie zapisy powinny pozostać bez żadnych zmian. No chyba że te dotyczące okresu funkcjonowania poszczególnych kopalń. Zdaniem Hutka w niektórych przypadkach powinny być wydłużone.

Chociaż nie do końca wiadomo, jak nowa władza wyobraża sobie transformację energetyczną, to jedno jest raczej pewne: swoją dekarbonizację dalej będziemy opierać m.in. na elektrowni jądrowej. To zaś spowoduje wyraźny wzrost odpadów promieniotwórczych: nisko- i średnioaktywnych. Możliwości składowiska w obecnym składowisku w Różanie już teraz się wyczerpują. Dlatego rząd szuka nowej lokalizacji na tego typu odpady.

Związkowcy patrzą, jak kolejny miesiąc elektrownie w bardzo ograniczonym stopniu odbierają polski węgiel, i coraz bardziej tracą cierpliwość. Górnicy z Tauron Wydobycie napisali nawet w tej sprawie do Ministerstwa Aktywów Państwowych. I doczekali się już odpowiedzi, w której resort wymienia kilka powodów tej sytuacji. Na liście jest też import energii.

Górniczy związkowcy z JSW przekonują, że wynik październikowych wyborów parlamentarnych nie miał żadnego wpływu na ich decyzję o podwyżkach pensji. Twierdzą, że tak samo było rok temu i dwa lata temu, kiedy nikt do wyborczych urn nie chodził. Czego chcą? Wiadomo, wyższych wynagrodzeń i wskazują przy tym na zwyżkową wartość akcji swojej spółki. Jedno jest pewne: to nie będą łatwe negocjacje płacowe dla zarządu JSW.

Minął nieco ponad miesiąc, gdy Tauron Wydobycie zdecydował się na korektę cennika. Teraz na podobny krok zdecydował się sklep Polskiej Grupy Górniczej (PGG). Różnice w cenach są bardzo wyraźne i sięgają nawet 200 zł na tonie. Co na to trzecia spółka wydobywcza, która też sprzedaje węgiel klientom indywidualnym – Węglokoks Kraj?

Miała być notyfikacja umowy społecznej przez Komisję Europejską i skupywanie przez Narodową Agencję Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE) aktywów węglowych od spółek wydobywczych. Do tego szef rządu obiecywał zwiększenie krajowego wydobycia. Zamiast tego mamy Polską Grupę Górniczą (PGG) na granicy utraty płynności finansowej, rekordowe zapasy przy kopalniach i pretensje związkowców do ministra aktywów państwowych Jacka Sasina w sprawie zerwania zapisów umowy społecznej.