Energetyka

Rynek ropy z coraz większym przerażeniem zerka w kierunku Bliskiego Wschodu, a z kolei w Polsce — zgodnie z przewidywaniami — właśnie żegnamy się z nienaturalnie niskimi cenami. Ale nie mamy do czynienia z żadnym gwałtownym skokiem cenowym. Eksperci twierdzą, że paliwa w naszym kraju dalej będą drożeć, ale to też trochę potrwa, zanim dobijemy do właściwych poziomów. Tak czy inaczej, przy okazji tankowania będziemy w najbliższym czasie wydawać coraz więcej pieniędzy.

To, że zielona transformacja energetyczna tak po prawdzie jest jedyną receptą na wyhamowanie globalnego ocieplenia i skuteczną walkę ze zmianami klimatu, wiadomo nie od dziś. Teraz z kolei dowiadujemy się o kosztach związanych z porzuceniem paliw kopalnych na boczny tor. Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) wszystko dokładnie policzył. I czy nam się to podoba, czy nie, tanio nie jest.

Przy polskiej transformacji energetycznej przy okazji zmiany władzy stawianych jest coraz więcej znaków zapytania. Niektórzy radzą, żeby przestać cały czas wpatrywać się tylko w węgiel kamienny, bo jak zabraknie tego brunatnego, to dopiero będzie cyrk na kółkach. A co z flagowym dokumentem, czyli umową społeczną między rządem a górnikami? Pada propozycja, żeby jak najszybciej wyrzucić ją do kosza.

Bruksela boi się, że boom na pompy ciepła z jednej strony zagwarantuje dekarbonizację Europy, ale z drugiej stworzy nowy problem. Chodzi o ślad węglowy, wynikający z ewentualnej nieszczelności układu z czynnikiem chłodniczym w pompach ciepła. Tym czynnikiem chłodzącym są często gazy fluorowane. Komisja Europejska chciałaby je z tego względu ograniczać i jednocześnie promować czynniki naturalne. Właśnie osiągnięto porozumienia w sprawie europejskiego rozporządzenia f-gazowego.

Fundacja Instrat opublikowała kolejny Przegląd Węglowy, za sierpień 2023 r. Niestety i tym razem dane są bardzo kiepskie. Owszem, lekko drgnęło wydobycia węgla i jego sprzedaż. Ale na tym dobre wiadomości można zakończyć. Przeglądając miesięczne dane węglowe, trudno bowiem nie odnieść wrażenia, że tego węgla w Polsce jest po prostu coraz mniej, tak samo, jak energii wytworzonej z tego opału.

Górnicy drżą, że nowy rząd zjednoczonej opozycji wywróci dotychczasowy stolik do góry nogami i zacznie całą transformację energetyczną układać od nowa. Jest się o co i o kogo bić, bo przecież w polskim górnictwie węgla kamiennego cały czas zatrudnionych jest prawie 76 tys. ludzi. Czy w takim razie zamykanie kopalń, przed czym koniec końców nie uciekniemy, oznacza utratę tych tysięcy miejsc pracy? Tak się wcale nie musi stać, a z pomocą może przyjść energetyka wiatrowa.

Największy od połowy sierpnia wzrost hurtowych cen paliw najprawdopodobniej w najbliższym czasie przełoży się na ceny na stacjach. Po praktycznie nieruchomych cenach w czasie wakacji oraz słynnym wrześniowym cudzie nad dystrybutorem sytuacja na rynku paliw chyba powoli wraca do normy po wyborach. W środę cena hurtowa benzyny 95 podrożała o 24 zł na tysiącu litrów, a wiele wskazuje na to, że to nie koniec wzrostów.

Związkowcy górniczy jak jeden mąż twierdzą, że dla nich ani umowa społeczna, ani ustalona data zamykania kopalni do 2049 r. są nienaruszalne, co szybko może udowodnić ulica. Szykuje się więc walka nie na żarty z nowym rządem o węgiel. Tymczasem polskie OZE coraz bardziej rosną w siłę, co znowu udowodniły na początku października, pokrywając prawie całe zapotrzebowanie energetyczne kraju. Niestety, przy tej okazji ponownie trzeba było zredukować produkcję z farm fotowoltaicznych.

Grupa Orlen rozpoczęła eksploatację złoża Tommeliten A zlokalizowanego na norweskim szelfie kontynentalnym. Wielu może się zdawać, że to nic takiego, ale koncern zapewnia, że ten ruch pozwoli na wydobycie rocznie 0,5 mld metrów sześciennych gazu i tym wzmocni bezpieczeństwo energetyczne w nowym sezonie grzewczym. Gaz będzie dostarczany do kraju za pomocą gazociągu Baltic Pipe.

Nie tylko coraz chłodniejsza aura sugeruje początek sezonu grzewczego, ale również rosnąca gwałtownie od początku października cena węgla. Ostatni raz czarne złoto tak drogie w portach ARA było ponad pół roku temu, na początku kwietnia. A jak ma się ta sytuacja na polskim rynku? Spółki wydobywcze cenników na razie nie zmieniają. Znacznie tańsze stawki za to można spotkać wśród ogłoszeń aukcyjnych i w składach opału.

Polscy producenci pomp ciepła do końca starali się przekonać Ministerstwo Rozwoju i Technologii (MRiT), żeby zmienić projekt rozporządzenia, który dotyczy pomocy publicznej dla producentów technologii Net Zero w Polsce. Wspierane mają być w ten sposób inwestycje warte co najmniej 110 mln euro, co dla polskich firm jest kwotą nie do przeskoczenia. Resortu koniec końców nie udało się przekonać i rozporządzenie podpisano jednak w pierwotnym kształcie. Ale polscy producenci też mają nie zostać z niczym.

Bogusław Hutek, przewodniczący Krajowej Sekcji Górnictwa Węgla Kamiennego NSZZ „Solidarność”, w rozmowie z wnp.pl wyraża strach o dalsze losy górnictwa. I martwi go to, co się stanie z umową społeczną, podpisana już ponad dwa lata temu. Czytam te słowa już któryś raz z rzędu i nie potrafię się zdecydować: śmiać się czy płakać? Bo szef górniczej Solidarności przy tej okazji wykazuje się sporą amnezją. Nie pamięta, że ta umowa i tak na razie nie jest ważna, a do tej pory de facto każdy rząd po 1989 r. bronił górników i ich spółek często wbrew logice. Ten strach ma wiec ciut za duże oczy.

Za nami wybory i finał ręcznego sterowania cenami paliw przez Orlen, który od tygodni robił, co mógł, żeby z jednej strony wyhamowywać inflację, a z drugiej dbać o przedwyborczy nastrój kierowców. Daniel Obajtek, prezes Orlenu, zapewnia, że ceny benzyny i oleju napędowego nie zaczną jednak gwałtownie rosnąć. Eksperci są zgoła odmiennego zdania.

Mam energetyczny mętlik w głowie. Bo z jednej strony słyszę, że słońce i wiatr dają nam coraz więcej energii, a węgiel z kolei idzie na boczny tor. I górnicze statystyki od miesięcy tylko to potwierdzają. Ale z drugiej Polska Grupa Górnicza (PGG) informuje o otwieraniu nowych klas górniczych, które cieszą się ciągle sporym powodzeniem. Teraz z kolei Spółka Usług Górniczych prowadzi rekrutację do pracy na terenie zakładów górniczych Tauronu Wydobycie. A co z założoną w umowie społeczną likwidacją kopalni? Usłyszałem, że to strachy na lachy.

Redukcja emisji dwutlenku węgla to jedno z najważniejszych, jak nie najważniejsze zadanie w związku z przyspieszającymi zmianami klimatu. Na razie jednak wiele mówi się o wychwytywaniu i składowaniu CO2, ale mało się w tym kierunku robi. Ale okazuje się, że w tym celu wcale nie trzeba wyłamywać już otwartych drzwi. Skandynawowie od lat udowadniają, że ten cel można osiągnąć w zupełnie inny sposób. Wystarczy wykorzystać pompy ciepła.

Bank Światowy rusza na wojnę z paliwami kopalnymi. Chce przekonać rządy, żeby przestały wydawać publiczne pieniądze na dotacje do gazu, ropy i węgla. W ubiegłym roku wydatki na cel osiągnęły absurdalny poziom 7 bln dol.

W najnowszym raporcie Światowe Stowarzyszenie Nuklearne (WNA) wykazuje, że w ciągu ostatnich 50 lat energetyka jądrowa zapobiegła emisji ponad 70 gigaton CO2. To prawie tyle, ile cały świat emituje przez dwa lata. Atom ma być kluczowym elementem przyszłego, globalnego portfela energetycznego, dzięki czemu być uda się wyhamować globalne ocieplenie do poziomu 1,5 st. C. Ale aby tak się stało, to tej energii z atomu musi być znacznie więcej niż teraz.

Czas, w którym można było zatankować za mniej niż sześć złotych za litr paliwa, właściwie już się zakończył. Na pojedynczych stacjach można jeszcze spotkać ceny 5,99 zł za litr, ale to już właściwie ostatnie podrygi wczesnojesiennej odwilży cenowej. Eksperci nie mają wątpliwości, że przy obecnych notowaniach ropy i wycenie złotego czeka nas wzrost cen, ale na szczęście na razie ten ruch w górę jest bardzo powolny.

Zaproponowane zmiany w programie Czyste Powietrze tym razem zostały wycelowane w nieuczciwych sprzedawców pomp ciepła zarabiających na niewiedzy kupujących. Branża się ucieszyła, bo tak po prawdzie czekała tylko na jakąś legislacyjną reakcję rządu na to, co się dzieje na rynku. O dziwo Warszawa tym samym idzie podobnym torem co Bruksela, która też zamierza stać na straży swoich zielonych technologii.

W ostatnich dniach jesteśmy świadkami solidnych zwyżek cenowych gazu ziemnego. Powodów takiej sytuacji jest co najmniej kilka. Jesteśmy na starcie sezonu grzewczego i kolejny raz w grę wchodzi deficyt gazu. I takie energetyczne przepychanie się może potrwać jeszcze parę lat. Międzynarodowa Agencja Energetyczna (IEA) szacuje, że szczyt wydobycia gazu nastąpi w 2030 r.