Energetyka

Ostatnio rządzący narzucają narrację, że Polska stała, stoi i stać będzie węglem. Pęcznieją klasy górnicze, a studenckie kierunki wydobywcze też nie mogą narzekać na brak popularności. Tak jakby reszta świata wcale nie odchodziła od paliw kopalnych i jakby w Polsce kopalnie fedrowały na co najmniej 200 proc. normy. Tyle tylko, że to bzdura na resorach. Bo tego węgla w Polsce jest po prostu coraz mniej.

Nie da się ukryć, że na starcie tegorocznego sezonu grzewczego jesteśmy w zdecydowanie lepszej sytuacji niż rok temu, kiedy nie dość, że cena ekogroszku sięgała nawet 5000 zł, to w dodatku opału było, jak kot napłakał. Obecnie nie ma z tym większego kłopotu, a i cena jest znacznie niższa. W dodatku spółki węglowe raz na jakiś czas organizują obniżki, tak jak teraz ma to miejsce w przypadku Tauron Wydobycie.

Ubiegły rok dla europejskiego rynku pomp ciepła był wyśmienity. Dzięki tym urządzeniom Europejczycy mieli realną szansę na ucieczkę od wysokich cen paliw kopalnych i tym samym zmniejszenie swoich rachunków, które były pod sporą presją kryzysu energetycznego. Ale teraz już tak dobrze nie jest. Na największe bolączki, które mogą szybko zniweczyć dotychczasowe dokonania, zwraca uwagę Europejskie Stowarzyszenie Pomp Ciepła (EPHA). Stanowisko opublikowano drugiego dnia Forum Pomp Ciepła UE w Brukseli.

Aż podskoczyłem, jak usłyszałem, że Polska - mimo oficjalnie wprowadzonego w życie embarga - dalej sprowadza węgiel z Rosji. No to teraz się zacznie, pomyślałem i już miałem przed oczami palenie opon przez górników na warszawskich ulicach, co zazwyczaj zmusza rząd do działania. Ale potem nagle przyszło otrzeźwienie. Teraz przecież nawet rosyjski węgiel nie zdenerwuje górników. I dlatego związkowcy na razie żadnego alarmu nie wszczynają. Bo już tak mają na kilka tygodni przed wyborami.

Międzynarodowa Agencja Energetyczna (IEA) głównie przez kryzys energetyczny aktualizuje swój Scenariusz Zero Emisji Netto do 2050 r. (NZE). Dokument, który ujrzał światło dzienne raptem dwa łata temu, już okazuje się nieaktualny. Z gazu, ropy i węgla powinniśmy zrezygnować szybciej, niż planowaliśmy. W innym przypadku walkę ze zmianami klimatu możemy zaprzestać już teraz.

Wysoki popyt na alternatywne metody ogrzewania trwa w najlepsze. Jednak firmy montujące nie są w stanie tak szybko montować, jak oczekiwaliby tego klienci. Ale jest jedna czeska firma, działająca na polskim rynku, która obiecuje wykonać szybki montaż. Woltair, bo o niej mowa ogłasza promocję 30/50 i zobowiązuje się, że jeśli przez 30 dni roboczych od podpisania umowy nie zamontuje klientowi pompy ciepła, ten będzie mógł skorzystać z dużego rabatu.

Eksperci krytykują w Polsce brak regulacji dotyczących rynku energetycznego i pomp ciepła. Do tego dochodzą nieuczciwi sprzedawcy, którzy wykorzystują brak wiedzy i proponują niewłaściwe urządzenia o zbyt dużej mocy. Przez to rachunki wcale nie maleją, a potrafią nawet jeszcze bardziej uderzyć nas po kieszeni. W Stanach Zjednoczonych mają zupełnie inny pomysł na pompy ciepła. 25 stanów zawarło właśnie w tym celu nawet specjalne porozumienie.

Po opublikowaniu informacji o spadku amerykańskich zapasów, ceną ropy znowu szarpnęło o kolejny raz pojawiły się prognozy przyzwyczajane nas do poziomu 100 dol. za baryłkę jeszcze w tym roku. Ale tak jak poprzednie wstrząsy na rynku ropy, tak i ten nie ma żadnego przełożenia na sytuację na stacjach paliw w Polsce. My z dumą pokazujemy najtańsze paliwo w Europie i dalej obniżamy ceny.

Samorządowcy mogą już nie narzekać na to, że nie ma żadnego programu dotującego wymianę węglowego pieca albo termomodernizację w mieszkaniach komunalnych. Właśnie ruszyła kolejna rządowa inicjatywa - Ciepłe mieszkanie. Ale w odróżnieniu do Czystego powietrza czy Mojego prądu, w tym przypadku beneficjenci składają swoje wnioski bezpośrednio do gmin, które będą podpisywać umowy z mieszkańcami. Ciepłe mieszkanie wyróżnia się od innych programów obowiązującym kryterium dochodowym.

Na razie sprawdzają się słowa rządzących i z dostępem do opału w przededniu startu sezonu grzewczego raczej nie ma żadnego problemu. Cena też w miarę do zaakceptowania, bo udało się nie osiągnąć zeszłorocznych rekordów, kiedy we wrześniu 2022 r. tona ekogroszku potrafiła kosztować 5 tys. zł. Ale szykuje się inny problem. Chodzi o dostawy zakupionego opału w sklepie PGG. Już teraz niekiedy trzeba czekać nawet dwa miesiące. W ten sposób niektórym kupującym przyjdzie czekać na węgiel prawie całą zimę.

Dane o amerykańskich zapasach ropy były szokiem dla rynku. Przez to ropa zaczęła gwałtownie drożeć i tym samym od czerwca br. spuchła do teraz o ok. 30 proc. Głównie przez podtrzymanie do końca roku cięć produkcji przez Arabię Saudyjską i Rosję. Ale teraz niepokoją głównie wieści z USA, przez które być może niebawem przy cenach ropy zobaczymy trzycyfrową liczbę.

Orlen swoich cen paliw nie zamierza zmieniać. Ale pozostali gracze na rynku muszą sięgać po ostateczne rozwiązania. Shell Polska już na niektórych stacjach wprowadził limit w ostatnich dniach tankowania jeżeli chodzi o diesla i właśnie z niego zrezygnował. O reglamentacji myślą za to w MOL, BP Polska i Circle K.

Podejść było kilka, ale zawsze kończyło się tak samo, czyli wyłącznie na słowach. Ale teraz jest inaczej. Z Amerykanami o budowie elektrowni jądrowej nad morzem rozmawiamy od paru lat, a teraz w tych negocjacjach postawiliśmy solidny krok do przodu. Konsorcjum Westinghouse Electric Company i Bechtel oraz spółka Polskie Elektrownie Jądrowe (PEJ) podpisały umowę na usługi inżynieryjne. Prace mają ruszyć niezwłocznie.

Polska wcale nie musi być postrzegana w Europie niczym węglowy parias, który za nic nie chce rozwodu z paliwami kopalnymi. Okazuje się, że możemy być też dla innych przykładem i wyznaczać także nowe trendy w kontekście zielonej energii. Przykładem są unijne magazyny energii. Tauron Polska Energia ma pomysł, który spodobał się nawet Komisji Europejskiej.

Jaka jest grubość ścian, w jaki sposób docieplony jest dach i czy można oszacować roczne zużycie paliwa - na takie i inne pytania musimy być przygotowani w związku ze startem kontroli dotyczących danych przekazywanych do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB). Podobno w te inspekcje mają włączyć się też strażnicy miejscy. Wiemy już co z rozporządzeniem rozszerzającym ich kompetencje.

Po tym, jak w social mediach zaczęły krążyć zdjęcia ze stacji paliw potwierdzające wprowadzany gdzieniegdzie limit tankowania, wyciągnąłem swój rower z garażu i postanowiłem samemu sprawdzić, jak jest. I co się okazało? Faktycznie, na niektórych stacjach Shell Polska pojawiła się stosowna informacja. A jak u innych? Tam niby żadnych limitów tankowania się nie wprowadza, czasem tylko dystrybutory paliwa masowo się psują. Taki właśnie teraz mamy paliwowy krajobraz.

Sklep PGG sprzedaje opał pełną parą, nawet klienci w social mediach dziwią się, że towar teraz wystawiany jest na znacznie dłużej niż jeszcze parę tygodni temu. Ale jednocześnie mnożą się oskarżenia, że sprzedawany asortyment jest gorszej jakości. Niezadowoleni klienci na dowód robią zdjęcia. Część uważa, że w PGG mieszają węgiel z tym co zostało z importu rok temu. Ale spółka twierdzi, że nie odnotowała jeszcze jakichkolwiek sygnałów o gorszych parametrach sprzedawanego opału.

Pamiętacie jeszcze międzynarodową awanturę o kopalnię Turów, w której najpierw Czesi, ale potem też Niemcy oskarżali polską odkrywkę o swoje kłopoty z wodą pitną? Skończyło się wielomilionowym odszkodowaniem, jakie Warszawa, ponaglana przez sąd, wypłaciła Pradze. Tymczasem niemiecka media donoszą, że można było to załatwić całkiem inaczej, bez zbędnego zgiełku i szumu medialnego. I też zdecydowanie taniej. Tak jak koncern węglowy Leag, który miał kasą pod stołem zamknąć usta samorządowcom z Frankfurtu nad Odrą.

Nie do końca wiadomo, czy program Czyste Powietrze w obecnej formie przetrwa kolejne lata. W kuluarach mówi się o likwidacji już nie 3 mln kopciuchów, a raptem 500 tys. Ale rząd zamierza ze starymi i trującymi źródłami ciepła walczyć też inaczej. Właśnie rusza program Ciepłe Mieszkanie, który również oferuje wsparcie finansowe przy okazji wymiany pieca na paliwa stałe. Z tą różnicą, że w tym przypadku obowiązuje kryterium dochodowe.

Chociaż cena ropy Brent utrzymuje się wyraźnie powyżej poziomu 90 dol. za baryłkę, przez co drożeją paliwa na całym świecie, w Polsce akurat mamy do czynienia ze zgoła odmienną sytuacją. Na trzy tygodnie przed wyborami parlamentarnymi cena benzyny i diesla jest wyraźnie sztucznie zaniżana. Tak władza puszcza oczko do kierowców i nie tylko. Niepokojące jest jednak to, że zaczęły pojawiać się informacje, że przez to w Polsce za chwilę zacznie po prostu brakować paliwa. I albo będą limity na stacjach, albo kto wie, może nawet wrócimy do kartek? Niektórzy obawiają się, że to igranie z cenami paliw skończy się, jak na Węgrzech, jednak nie do końca tak jest.