Energetyka

Związkowcy patrzą, jak kolejny miesiąc elektrownie w bardzo ograniczonym stopniu odbierają polski węgiel, i coraz bardziej tracą cierpliwość. Górnicy z Tauron Wydobycie napisali nawet w tej sprawie do Ministerstwa Aktywów Państwowych. I doczekali się już odpowiedzi, w której resort wymienia kilka powodów tej sytuacji. Na liście jest też import energii.

Górniczy związkowcy z JSW przekonują, że wynik październikowych wyborów parlamentarnych nie miał żadnego wpływu na ich decyzję o podwyżkach pensji. Twierdzą, że tak samo było rok temu i dwa lata temu, kiedy nikt do wyborczych urn nie chodził. Czego chcą? Wiadomo, wyższych wynagrodzeń i wskazują przy tym na zwyżkową wartość akcji swojej spółki. Jedno jest pewne: to nie będą łatwe negocjacje płacowe dla zarządu JSW.

Minął nieco ponad miesiąc, gdy Tauron Wydobycie zdecydował się na korektę cennika. Teraz na podobny krok zdecydował się sklep Polskiej Grupy Górniczej (PGG). Różnice w cenach są bardzo wyraźne i sięgają nawet 200 zł na tonie. Co na to trzecia spółka wydobywcza, która też sprzedaje węgiel klientom indywidualnym – Węglokoks Kraj?

Miała być notyfikacja umowy społecznej przez Komisję Europejską i skupywanie przez Narodową Agencję Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE) aktywów węglowych od spółek wydobywczych. Do tego szef rządu obiecywał zwiększenie krajowego wydobycia. Zamiast tego mamy Polską Grupę Górniczą (PGG) na granicy utraty płynności finansowej, rekordowe zapasy przy kopalniach i pretensje związkowców do ministra aktywów państwowych Jacka Sasina w sprawie zerwania zapisów umowy społecznej.

W podpisanej umowie koalicyjnej partnerzy polityczni, którzy najprawdopodobniej utworzą nowy rząd, zapowiadają przyspieszenie transformacji energetycznej oraz wprowadzenie zmian w programie Czyste Powietrze. Zdaniem ekspertów tematu to ważna deklaracja, ale w tym przypadku nie możemy mieć do czynienia z polityczną miotłą. Owszem, modyfikacje programu są potrzebne, ale należy przeprowadzić je z głową.

Holenderscy naukowcy postanowili sprawdzić, jaki wpływ na nasze zdrowie mają tak popularne w całej Europie kuchenki na gaz ziemny. Wyniki ich dociekań są porażające. Wyszło na jaw , że wcale nie potrzebujemy węglowej elektrowni za oknem, bo sami doskonale brudzimy powietrze, którymi oddychamy. Recepta? Trzeba zaprosić do kuchni energię elektryczną, innego wyjścia nie ma.

W Europie instalacji produkujących biometan przybywa jak grzybów po deszczu. Bo przez kryzys energetyczny Bruksela chce szybko zastąpić czymś węglowodory importowane z Rosji. I jednym z pomysłów jest właśnie zazielenienie gazu. Tak jak się stało już w Danii, gdzie nowe paliwo właściwie całkowicie wyparło rosyjski surowiec. Niestety dla Europy rewolucja biometanowa może równie szybko się skończyć, jak się zaczęła.

Po ostatnich, kolejnych skokowych zwyżkach cen paliw w Polsce, kierowcy mają prawo nerwowo wypatrywać kolejnego tygodnia. Ale tym razem analitycy rynkowi mają dla nich dobre informacje. Ceny powinny odczuwalnie wyhamować, chociaż z dieslem może być różnie. A na rynku ropy baryłka jest już poniżej cen z końca września, kiedy Hamas napadł na Izrael.

Cena węgla w Polsce znowu rośnie jak na drożdżach. We wrześniu, wyraźnie więcej niż w miesiącach wcześniejszych, drożej było zarówno dla energetyki zawodowej, jak i dla ciepłowni. Jak wykazują to analitycy z Fundacji Instrat: teraz u nas jest tak drogo, że nawet stare niemieckie elektrownie na węgiel kamienny mają niższe koszty energii.

Najnowszy miesięcznik Forum Energii wykazuje, że w październiku, na starcie czwartego kwartału 2023 r., odnawialne źródła energii (OZE) odpowiadały w naszym miksie energetycznym za rekordowe 27,2 proc. energii. Największy kawałek tego tortu należy zdecydowanie do farm wiatrowych. Zresztą wiatr w Polsce raptem tylko dwa razy wyprodukował więcej energii niż w zeszłym miesiącu: w styczniu i w lutym 2022 r.

Nie milkną echa reportażu TVN24, w którym dziennikarzom udało się dotrzeć do nagrań pracowników kopalni Piast-Ziemowit w Bieruniu (woj. śląskie). Ukazują one zwały śmieci pod ziemią na terenie opuszczonego wyrobiska górniczego. Dyrekcja kopalni nie kryje zdziwienia. Z kolei Polska Grupa Górnicza (PGG) twierdzi, że odpady te powstały w wyniku działania zakładu górniczego. I zapewnia, że nie są ani niebezpieczne, ani toksyczne. Kontrolę zapowiedział już Okręgowy Urząd Górniczy w Katowicach.

Zaraz może dojść do potężnego rozłamu w koalicji rządzącej w Niemczech. Wszystko przez wypowiedź Christiana Lindnera, ministra finansów i szefa neoliberalnych Wolnych Demokratów (FDP), który wątpi w ewentualne odchodzenie od węgla już w 2030 r., o czym zaczyna się coraz głośniej mówić u naszych zachodnich sąsiadów. Lindner mówi, że to nie ma sensu. Wszak i tak to, co udałoby się w ten sposób oszczędzić na emisjach, pewnie dorzuci węglowa Polska.

Niestety, ale po pierwszym, skokowym wzroście cen paliw na polskich stacjach na przełomie października i listopada, jesteśmy właśnie świadkami kolejnej, solidnej podwyżki. Z kolei na światowym rynku ropy widać dalsze spadki, dzięki czemu baryłka jest najtańsza od końca lipca.

Do końca roku jeszcze prawie dwa miesiące, ale już dziś można zakładać, że historia ostatnich trzech miesięcy na polskim rynku paliw będzie w różnych podsumowaniach i rankingach najciekawszych i najważniejszych wydarzeń w ścisłej czołówce. Prawdopodobnie jednak ten intrygujący epizod właśnie się kończy, zataczając pełne koło.

Jedną z największych bolączek, jaką ma przed sobą nowy rząd, są ceny energii. Jej odmrożenie może w przeciętnym gospodarstwie domowym zwiększyć miesięczne rachunki nawet o 100 zł, a w przypadku zelektryfikowanego ogrzewania, jak na przykład pompa ciepła, o blisko 200 zł, co byłoby na starcie politycznym strzałem w kolano. Innym sposobem jest zmniejszenie podatków na prąd, w czym w UE przodujemy. Eksperci uważają, że żadne z tych rozwiązań nie jest dobre. Zdecydowanie lepsze byłyby działania finansowane z KPO.

Od ponad dwóch lat Komisja Europejska nie notyfikowała umowy społecznej między górnikami a rządem, zaś obiecywana Narodowa Agencja Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE) nie powstała. Co gorsza prezes największej spółki węglowej w UE Polskiej Grupy Górniczej (PGG) skarży się, że jest coraz mniej chętnych na węgiel z polskich kopalni. Ale w jednej kwestii górnicy nie mają powodów do narzekań, a przedstawiciele innych branż mogą patrzeć na nich z nieukrywaną zazdrością. Chodzi o tempo i skalę wzrostu wynagrodzeń.

Zamrożenie cen energii elektrycznej ma zostać przez nowy rząd utrzymane jeszcze po 1 stycznia, ale prawdopodobnie tylko na pół roku. Taka zapowiedź padła z ust posła Andrzeja Domańskiego, który należy do najbliższych doradców gospodarczych Donalda Tuska, który prawdopodobnie stworzy nowy rząd. Zamrożenie cen prądu sprawia, że rachunki są znacznie niższe, niż wynika to z rzeczywistych kosztów produkcji energii elektrycznej w Polsce.

W tym roku wydobycie węgla w polskich kopalniach raptem dwa razy przekroczyło 4 mln t miesięcznie. W latach 2014-2018 takiego miesiąca nie było ani jednego. Tomasz Rogala, prezes Polskiej Grypy Górniczej (PGG), twierdzi, że spółka będzie borykać się z mniejszym wydobyciem nie tylko w tym, ale i w przyszłym roku. W niebywałym tempie wykrusza się lista kupujących.

Coraz większymi krokami zbliżamy się do unijnego rozporządzenia w sprawie metanu, którego głównym źródłem są kopalnie węglowe. Think tank Ember zwraca uwagę, że w tych redukcjach prymusem ma szansę być Polska. Na razie jednak Warszawa podąża zgoła w odwrotnym kierunku i wywiera na Brukseli jak największą presję, żeby metanowe regulacje jak najbardziej osłabić i przy okazji machnąć ręką na cele klimatyczne.

Okazuje się, że nie tylko takie ogólnopolskie programy jak Czyste Powietrze czy Mój Prąd oferują pomoc finansową przy okazji wymiany źródła ciepła i np. zakupu pompy ciepła. Tego typu wsparcie jest też od lokalnie działających spółek energetycznych tak, jak w przypadku Energa Obrót z Grupy Orlen. Są pieniądze na zakup kotła gazowego, kotła na biomasę czy pompy ciepła. Tylko trzeba się spieszyć, bo czasu jest bardzo mało.