Energetyka

Ministerstwo Klimatu i Środowiska uspakaja i twierdzi, że jest przygotowane na zamrożenie ceny energii w przyszłym roku. Ale o tym, czy takie przepisy faktycznie zaczną obowiązywać w 2024 r., dowiemy się dopiero pod koniec roku, po wyborach parlamentarnych, jak resort dokona odpowiednich analiz. Ministerstwo zapewnia, że przygotowane jest na każdy scenariusz.

Mimo że węgiel znowu jest bardzo drogi i bywa kiepskiej jakości, bo też nie na darmo rząd zawiesił normy, ale Anna Moskwa, minister klimatu i środowiska, przekonuje, że rynek jest coraz bardziej stabilny. Dlatego ten sezon grzewczy mamy przetrwać bez dodatku węglowego. Opału nikomu tym razem ma nie zabraknąć, o co mają zadbać zeszłoroczne zapasy przy kopalniach oraz węgiel sprowadzany z zagranicy.

Spełnia się najczarniejszy sen. Polska transformacja energetyczna jest na pasku władzy, którą interesuje wyłącznie kolejna kadencja. I z tego tylko powodu jest gotowa na przeróżne kompromisy, co odczujemy i w kieszeni i w płucach. Najgorzej, że pojawia się kolejny obszar gospodarczy, z którym już teraz musimy gonić Zachód. Tyle tylko, że to nie koszmar ostatniej nocy. Ta mara męczy nas już od lat, a teraz jedynie ciut wyraźniej ją widać.

Tym razem Rosji nie uda się w trakcie tej zimy przycisnąć energetycznie Europy do ściany. A groźby ze strony Gazpromu nie mają żadnego pokrycia. W efekcie spada cena gazu, która znowu jest najtańsza od grudnia 2021 r. Jakby tego było za mało, to na rynku gazu swoje piętno bardziej niż dotąd chce odcisnąć Nigeria, która zapowiada zwiększenie produkcji.

Think tank Ember sprawdził, jak to jest z tymi emisjami CO2 w przeliczeniu na jednego mieszkańca wśród państw G20. Raport wskazuje, że tempo transformacji energetycznej podejmowane przez najbogatsze gospodarki, nie jest wystarczająco szybkie. Owszem, w ponad połowie krajów G20 zmniejsza się węglowe zanieczyszczenie. Ale dwaj najwięksi truciciele emitują ponad trzykrotnie więcej od średniej światowej.

Wygląda na to, że rynek węgla jest coraz spokojniejszy. Australijska spółka Woodside Energy dogadała się ze związkowcami i zażegnała ryzyko strajku. A Francja przedłuża do końca 2024 r. życie swoich dwóch elektrowni węglowych, ale swojego rozwodu z czarnym złotem w 2030 r. w żaden sposób nie przekłada. Dlatego m.in. notowania węgla energetycznego na europejskim rynku spot spadły poniżej 120 dol. za tonę. Ale to akurat nie dotyczy Polski. U nas znowu przed sezonem grzewczym zaczynają dziać się cenowe cuda.

To już ograny schemat: górnicy zdają sobie sprawę z tego, że przed wyborami mogą mocniej naciągnąć linę, bo wiedzą, że rząd w strachu przed licznymi i głośnymi manifestacjami w stolicy pójdzie na spore ustępstwa. Dlatego przedstawiciele Sierpnia 80 postanowili zaatakować Wojciecha Dąbrowskiego, prezesa PGE. Powód? Nowa strategia spółki, w której węgiel do 2030 r. przestaje być wykorzystywany do produkcji energii, to dla górników to zdrada i złamanie umowy społecznej.

Jeszcze dziesięć lat temu politycy z pierwszego szeregu twierdzili, że nie ma co wmawiać Polakom, że energetyka słoneczna i wiatraki to ich przyszłość energetyczna. Prywatne inwestycje w OZE były wtedy jeszcze bardzo nieliczne, odbierane jako kaprys i fanaberia. Przy okazji też koszt energii pozyskiwanej z odnawialnych źródeł energii wcale jakoś szczególnie do tych zielonych instalacji nie nakłaniał. Ale dzisiaj jesteśmy już w zupełnie innej rzeczywistości.

Z jednej strony Państwo Środka z dumą pokazuje swoje osiągnięcia w zakresie odnawialnych źródeł energii, w czym nikt na świecie nie jest w stanie im dorównać. Ale z drugiej strony przerażają dane o rekordowych emisjach CO2 i o chińskich planach węglowych. Pekin jednocześnie potwierdza, że nikomu nie da sobie narzucić takiej polityki energetycznej. A eksperci nie mają cienia wątpliwości: to może zniweczyć międzynarodowe wysiłki względem zmian klimatu. Tym samym porozumienie paryskie za chwilę może nic nie znaczyć.

Polacy coraz bardziej krzywią się na instalacje fotowoltaiczne i pompy ciepła, bo im się to zwyczajnie przestaje opłacać. Podobno to przez zbyt drogą energię i też nowy (chociaż obowiązujący już od ponad roku) system rozliczania prosumentów net-billing. Szkoda tylko, że nikt nie zwraca uwagi na to, że rozwój OZE w głównej mierze zależy od tego, ile mamy magazynów energii. A z tym u nas jeszcze nie jest najlepiej.

Niemcy wyznaczają autorski kierunek transformacji energetycznej. Jednocześnie rezygnują z węgla i zamykają swoje elektrownie jądrowe. Wielu wskazywało, że to plan mocno ryzykowny, zwłaszcza pod presją obecnego kryzysu energetycznego. Ale Berlin uparł się przy swoim i teraz mierzy się z konsekwencjami swoich wcześniejszych wyborów. A te mogą być dla gospodarki naszych zachodnich sąsiadów tragiczne.

Z końcem sierpnia przepadły kupony rabatowe na paliwo, jakimi kusiły największe sieci stacji w Polsce. Teraz wszyscy tankują zgodnie z cennikami wyświetlanymi na pylonach, a tu niestety nastąpiły w ostatnim tygodniu delikatne podwyżki. Co gorsza, ten trend raczej się utrzyma, bo ropa naftowa drożeje.

W lipcu i sierpniu sklep PGG już bardziej frontem do klienta nie mógł być. Wprowadzono m.in. takie udogodnienia jak odroczona płatność, płatności ratalna i promocję, dzięki której drugie zamówienie do 5 ton węgla mogło być nawet o 2000 zł tańsze. Ale okazuje się, że po wakacjach już aż tak miło nie jest. Od września w sklepie PGG zaczęły obowiązywać nowe, wyższe ceny.

To było raczej do przewidzenia. Poprzednie edycje programu Mój Prąd biły rekordy popularności i nie inaczej jest z obecną odsłoną tej rządowej inicjatywy. Zwłaszcza że teraz można też uzyskać pieniądze na zakup i montaż pompy ciepła. Rząd już raz dosypał do budżetu programu 400 mln zł, po tym jak każdego dnia wpływało więcej niż pół tysiąca wniosków. I właśnie robi to ponownie.

31 sierpnia 2023 r. miał być decydującym dniem dla polskiej transformacji energetycznej, bo Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie miał orzec w sprawie skargi ekologów na decyzję środowiskową, na podstawie której kopalnia Turów może fedrować do 2044 r. Na razie żadnego rozstrzygnięcia nie ma. Jeszcze będziemy musieli na nie poczekać.

Postawiono kolejny krok w kierunku przejęcia Lubelskiego Węgla Bogdanka przez Skarb Państwa. Zakończyło się spotkanie w sprawie pierwszych negocjacji dotyczących Pakietu Pracowniczego. Obie strony są zadowolone z podjętych ustaleń i chwalą przyjazną atmosferę rozmów. Tylko że zaraz może okazać się, że górnicy z innych kopalni pozazdroszczą kolegom z Bogdanki.

Od tygodni sieć zalewają skany rachunków za energię użytkowników instalacji fotowoltaicznych połączonych z pompą ciepła. Są o nawet kilka razy wyższe niż do tej pory. Ma to podobno ostatecznie zniechęcić Polaków do pomp ciepła, które po osiągnięciu rekordowej sprzedaży w Polsce, teraz czekają ciężkie czasy. Tyle że statystki programu Czyste Powietrze pokazują coś dokładnie odwrotnego.

Już ponad dwa lata mijają od podpisania umowy społecznej między górnikami a rządem. Przez ten czas dokument miała ratyfikować Komisja Europejska, ale tak się jeszcze nie stało. W zamian rząd puszcza przedwyborcze oczko do górników i twierdzi, że wszystko jest w należytym porządku. Tyle że jest już po spotkaniu dotyczącym przyszłości kopalni Staszic-Wujek. I tamte ustalenia do pierwotnego harmonogramu zamykania polskich kopalń mają się jak pięść do nosa. Bo wychodzi na to, że zakłady wydobywcze będziemy likwidować jednak wcześniej, niż to jeszcze niedawno planowaliśmy.

Wojna między Warszawą a Brukselą trwa w najlepsze i właśnie tworzy się nowy front. Polska zaskarżyła przed Trybunałem Sprawiedliwości UE (TSUE) trzy filary unijnej polityki klimatycznej. Zdaniem rządu Mateusza Morawieckiego przez nie grozi nam pogłębienie różnic społecznych i utrata bezpieczeństwa energetycznego. Ale Komisja Europejska uważa, że wszystko jest w porządku.

Chociaż wiosną zeszłego roku związkowcy górniczy przestrzegali przed ceną węgla na starcie sezonu grzewczego, to nikt im nie wierzył. Premier Mateusz Morawiecki zapowiadał zwiększenie wydobycia przez polskie kopalnie. Obecnie podobno jesteśmy w innej sytuacji, a bezprecedensowy kryzys energetyczny ma w końcu odpuszczać. Tyle tylko że patrząc na ogłoszenia aukcyjne dotyczące ekogroszku, można mieć wrażenie, że czas jakiś rok temu, na przełomie sierpnia i września, po prostu się zatrzymał. I znowu jesteśmy w przedziale cenowym od 4000 do 5000 zł za tonę.