Energetyka

Rozstrzyga się los ustawy o subwencji dla górnictwa, która zakłada przeznaczenie dla Polskiej Grupy Górniczej (PGG) pilnie 5 mld zł, bez których — jak twierdzą władze spółki — utraci płynność finansową. Tymczasem Łukasz Horbacz, prezes Polskiej Izby Gospodarczej Sprzedawców Węgla (PIGSW), uważa, że PGG swoimi praktykami zdemolowała polski rynek węgla i swoje racje przedstawił przedstawicielom rządu oraz senackiej Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności. Planowana pomoc publiczna dla branży nijak też ma się do zatrudnienia w branży, które od pewnego czasu tylko rośnie.

Ostatnie dni były niekończącym się wyczekiwaniem chcących kupić węgiel na zimę. W social mediach do ostatniego momentu podawano godzinę, od której sklep PGG miał znowu otworzyć swoje podwoje. Ale jak już to zrobił, to okazało się, że z dużej chmury mały deszcz. Na wysokości zadania stanął za to Węglokoks Kraj, który najwyraźniej wie, co najbardziej kusi klientów.

Paliwo nieco potaniało w ostatnich tygodniach, ale te spadki już hamują. Eksperci prognozują, że do końca roku ceny na stacjach powinny utrzymać się na obecnym poziomie. Oznacza to, że tegoroczne wyjazdy świąteczne dla wielu osób będą dużo tańsze niż przed rokiem, bo za litr oleju napędowego płacimy o ponad złotówkę mniej.

W ostatnim czasie pompy ciepła nie mają się najlepiej. Nie dość, że ich sprzedaż z miesiąca na miesiąc spada, to nie pomagają też nie do końca trafne doniesienia medialne o nadchodzących rzekomych kontrolach w domach użytkowników tych urządzeń. Okazuje się, że problem jest zdecydowanie szerszy i też nie dotyczy jedynie Polski. Pompy ciepła mają pod górkę w całej UE.

Spółka Jeronimo Martins Polska podpisała z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym umowę dotyczącą udzielenie zielonego kredyty. Pieniądze mają być przeznaczone na modernizację sklepów i ich poprawę efektywności energetycznej. Jeżeli ten plan się powiedzie, to do końca przyszłego roku wszystkie centra dystrybucyjne i ok. 2000 sklepów Biedronka powinny produkować już własną energię ze słońca.

Krajowy Sekretariat Górnictwa i Energetyki NSZZ „Solidarność” pisze do premiera Donalda Tuska i do minister przemysłu oraz szefa resortu aktywów państwowych. Wskazuje, że trzy spółki węglowe, czyli Polska Grupa Górnicza (PGG), Tauron Wydobycie i Węglokoks Kraj mają kłopoty finansowa przez decyzję gabinetu Mateusza Morawieckiego. I teraz te problemy górnictwa zaczynają też dotyczyć hutnictwa. Tymczasem wychodzi na to, że z węgla i gazu energii w Polsce jest coraz mniej, bo wyraźnie w siłę rosną OZE.

Jak zwykle po zakończeniu kolejnego Szczytu Klimatycznego ONZ trwa dyskusja nad tym, czy zakończył się sukcesem, czy może odwrotnie - sromotną porażką. Osobiście skłaniam się zdecydowanie ku tej drugiej tezie. Chociaż okazuje się, że COP28 - w porównaniu z wcześniejszymi odsłonami - w jednym się bardzo wyróżnia. Chodzi o liczbę desygnowanych na te obrady delegatów. Jeszcze nigdy wcześniej nie było ich tak dużo. Ciekawostką jest też to, że największe reprezentacje miały te kraje, które do galopujących zmian klimatu dokładają najwięcej.

Do końca tego tygodnia miał trwać nabór wniosków do piątej edycji programu Mój Prąd. Ale zgodnie z zapowiedziami i wcześniejszą tradycją stało się to wcześniej. Na tydzień przed tym terminem zabrakło środków na kolejne wypłaty wsparcia. Tymczasem jeśli chodzi kolejną odsłonę tego bardzo popularnego wśród Polaków systemu dopłat, trzeba uzbroić się w cierpliwość.

U nas przyjęło się, że odnawialne źródła energii może są i tanie, ale z pewnością niepewne. No bo przecież nie zawsze w Polsce świeci słońce i wieje wiatr. Wtedy też, jak przekonują zwolennicy paliw kopalnych, a raczej pieniędzy z nimi związanymi, potrzebne są elektrownie wiatrowe i gazowe. Inaczej ciemność ogarnęłaby Polskę ogromna. Na szczęście nie brakuje miejsc, gdzie taki gazowo-węglowy szantaż nie ma żadnego sensu.

Analitycy rynku paliw przekonują, że w przedświątecznym tygodniu kontynuowana będzie seria obniżek cen paliw na polskich stacjach, zapoczątkowana w połowie listopada. Od tego czasu benzyna Pb95 potaniała średnio o 18 gr, a olej napędowy o 20 gr. A to nie koniec dobrych wiadomości dla właścicieli diesla. I to jest właśnie ów tytułowy prezent.

W portach ARA, europejskim benchmarku dla węgla, ceny czarnego złota bardzo zbliżyły się do poziomów sprzed dwóch lat, kiedy kryzys energetyczny dopiero co zaczynał się rozkręcać. Ale to wcale nie znaczy, że u nas też tak jest. Bo wychodzi na to, że w Polsce rynek węglowy kieruje się zupełnie innymi zasadami.

Chociaż program Czyste Powietrze to bardzo ważna inicjatywa dotyczącą wymiany węglowych kopciuchów, to jednak po pięciu latach od jej uruchomienia, naprawdę trudno mówić o jakimś sukcesie skoro nie wydatkowano nawet 10 proc. założonego budżetu. A teraz wychodzi jeszcze na to, że zasady programu trzeba będzie po drodze dodatkowo zmieniać. Bo UE przestaje bawić się w ciuciubabkę z paliwami kopalnymi w naszych domach.

Są pierwsze zapowiedzi ze strony Borysa Budki, nowego szefa Ministerstwa Aktywów Państwowych (MAP). W pierwszej kolejności chce rozmawiać w sprawie pieniędzy dla trzech spółek węglowych, bez których te mają przetrwać jeszcze raptem parę miesięcy. Do wyjaśnienia jest również kwestia powołania do życia Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE). Być może będzie zupełnie inny pomysł na schowanie aktywów węglowych. Wszystko ma być jasne po audycie.

Byłe już szefostwo Ministerstwa Klimatu i Środowiska postanowiło na odchodne odpowiedzieć nam na nasze pytanie dotyczące odpadów radioaktywnych i kosztów ich składowania. Okazuje się, że mamy na nie zupełnie inny pomysł niż nasi zachodni sąsiedzi. Ale problemu z odpadami, ich składowaniem i neutralizacją to wcale nie rozwiązuje.

Pompy ciepła wcale nie mają łatwego życia w Polsce. Owszem, w zeszłym roku pod kątem przyrostu sprzedaży byliśmy światowymi liderami, ale ostatnio nawet w programie Czyste Powietrze te urządzenia grzewcze tracą wyraźnie impet. Przyczyn tego zjawiska jest co najmniej kilka jak na przykład sianie paniki w sprawie kontroli UOKiK. Rozmawiamy o tym z Pawłem Lachmanem, prezesem Stowarzyszenia Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC).

Jeszcze w 2022 r. byliśmy mistrzami świata jeżeli chodzi o pompy ciepła, ale w 2023 r. nasza rynek tych urządzeń grzewczych złapał zadyszkę. Widać to bardzo wyraźnie w liczbie składanych wniosków w programie Czyste Powietrze. Ale mimo to Stowarzyszenie Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC) jest dobrej myśli i spodziewa się powrotu na ścieżkę wzrostu.

Fundacja Instrat przedstawia w swoim najnowszym raporcie cztery różne scenariusze rozwoju polskiego systemu energetycznego do 2040 r. Najbardziej ambitny, ten polegający na OZE i energetyce jądrowej, oznacza szynki rozwód z paliwami kopalnymi i miliardowe oszczędności. Ale nawet w najgorszym scenariuszu opóźnionej transformacji z węglem żegnamy się już w 2030 r.

Łukasz Horbacz, prezes Polskiej Izby Gospodarczej Sprzedawców Węgla zarzuca Polskiej Grupie Górniczej, że z premedytacją niszczy rynek. Oskarża PGG o praktyki nieuczciwej konkurencji i ostrzega, że zarząd spółki ryzykuje zarzuty o działanie na jej szkodę. Co na to PGG? Uznaje przedstawione argumenty za nieprawdziwe i nieuczciwe.

Energetyka wiatrowa znów dzieli Polskę na dwa obozy. Jeden twierdzi, że z wiatraków nie ma żadnego pożytku, tylko same szkody. I przekonuje, że turbiny to zawodowy morderca ptaków. Drugi obóz zwraca uwagę, że zielona energia zawsze obniża rachunki. A co z ochroną latających zwierząt? Okazuje się, że wcale nie trzeba wyważać otwartych drzwi. Są specjalne systemy, które jednak działają wtedy, jak się ich używa. Mimo to we Francji sąd nakazał rozbiórkę siedmiu turbin wiatrowych. Czy w Polsce czeka nas to samo?

Kończy się kolejny Szczyt Klimatyczny ONZ. Prawdopodobnie w końcowym porozumieniu COP28 znowu zabraknie zapisów o wycofywaniu się z paliw kopalnych, a będzie jedynie o podejmowaniu stosowanych działań do tego zmierzających. Tymczasem Polska podpisała deklarację, która będzie dotyczyć w dłuższej perspektywie naszych portfeli, a także rynku pracy. Górnicy z tego powodu pewnie nie będą zbyt szczęśliwi.