Energetyka

Wysiłki mające na celu ograniczenie zużycia czarnego złota są cały czas skutecznie hamowane przez szok podażowy wywołany rosyjską agresją na Ukrainie. Dlatego w 2021 r. unijny węgiel rósł w siłę. Tak pod względem produkcji jak i zużycia. Niestety dzięki importowi z Rosji. Teraz za to płacimy. Fot. Kym Farnik/Flickr/CC BY-NC-ND 2.0.

Coraz głośniej słychać nawoływania ekspertów do osiągnięcia niezależności energetycznej, przy okazji zrywania z paliwami kopalnymi, w tym też gazem ziemnym. Najnowsze statystyki programu Czyste Powietrze pokazują, że Polacy już zaczęli to sami robić, nie oglądając się ani na polskich, ani na unijnych polityków.

Cena ekogroszku wzbiła się na niebotyczne poziomy. Bez 3000 zł nie podchodź, jeśli chcesz kupić tonę. To odpowiedź rynku na brak opału z Rosji, ale nie tylko. Zarówno szefowie spółek górniczych, jak i sami związkowcy zapowiadają za kilka miesięcy srogie kłopoty na polskim rynku. Węgiel nie dość, że ma być o wiele droższy niż obecnie, to w dodatku będzie bardzo trudno dostępny.

Analitycy rynku paliw nie mają dla nas dobrych wiadomości. Wszystko bowiem wskazuje na to, że na podwyżkach cen w tym tygodniu się nie skończy i lepiej za chwilę przygotować się na kilkunastogroszowy wzrost. Co gorsza: coraz bardziej we znaki daje nam się tradycyjny niedobór oleju napędowego, który do tej pory niwelowaliśmy importem z Rosji.

W ramach programu Czyste Powietrze złożono już przeszło 430 tys. wniosków na łączną kwotę przekraczającą 7,5 mld zł. Umowę na dystrybucję środków z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej podpisał już siódmy bank. Ale to wcale nie znaczy, że wszystko jest w należytym porządku. Lawinowo wręcz wzrasta liczba osób, którzy skarżą się na opóźnienia wypłacanych dotacji.

Polska nie odpuszcza Rosji i proponuje Unii Europejskiej wprowadzenie opłaty solidarnościowej, uiszczanej przez państwa uzależnione od energii z Rosji. Miałby to zagwarantować ETS, działający na zasadzie systemu handlu emisjami EU ETS, w którym im więcej dany podmiot emituje CO2, tym więcej płaci. Dzięki temu poszczególne państwa, dbając o własny budżet, zwiększyłyby swoją dywersyfikację energii. Przy okazji wpędzając Putina w poważne tarapaty finansowe.

Mamy do czynienia z węglową burzą, która ucichnie dopiero za kilka miesięcy – na starcie przyszłego sezonu grzewczego. Po tym, jak kolejna spółka wydobywcza stwierdziła, że produkcji węgla nie może zwiększyć, jest już pewne, że po wakacjach będziemy mieli do czynienia z sytuacją bez precedensu. Ale zdaniem ekspertów nie ma co się żalić, tylko trzeba jak najszybciej zmieniać polskie ciepłownictwo.

Ekogroszek? Orzech? Miał? W Polsce wciąż jest dostępny każdy rodzaj węgla z Rosji. I nawet jeśli zainteresujesz się pochodzeniem opału, który kupujesz, wcale nie będziesz mieć pewności, że nie ogrzewasz domu ekogroszkiem, który przybył nad Wisłę bezpośrednio z Syberii.

W ciągu kilku dni określone legislacyjne ramy unijnego embarga na ropę z Rosji. Tymczasem organizacja Transport & Environment (T&E) uważa, że za bardzo nie ma co sobie tymi sankcjami zaprzątać głowy. Zdaniem jej ekspertów wywołana przez Putina wojna na Ukrainie pokazuje, że najwyższy czas zerwać z przyzwyczajeniami i postawić na elektromobilność. To doskonały moment: w przyszłym roku minie 20 lat od powstania Tesli, oczka w głowie Elona Muska.

Nie chodzi tylko o liczbę zrealizowanych wniosków w ramach programu Czyste Powietrze. Liczą się też miejskie dotacje na zakup nowego pieca, programy edukacyjne, liczba kilometrów ścieżek rowerowych, czy promocja transportu publicznego. Pod tym kątem na polskie miasta zerknęli eksperci z Polityki Insight i powstał w ten sposób raport „Jak polskie miasta walczą ze smogiem”, który dla wielu samorządowców powinien być tak po prawdzie listą wstydu.

Obecny sezon grzewczy już się kończy, ale warto już myśleć o kolejnym, bo będzie nie tylko drogo, ale także mogą być duże problemy z zaopatrzeniem w opał. Węgiel miał być naszym narodowym dobrem, ale już wiemy, że nie ma co liczyć na szybkie zwiększenie wydobycia przez polskie kopalnie.

Uniezależnianie się Polski od rosyjskiego gazu idzie pełną parą. Baltic Pipe ma pełną przepustowość osiągnąć na początku przyszłego roku. Ale to nie jedyny sposób na uwolnienie się od rosyjskiego surowca. Właśnie uruchomiono polsko-litewski gazociąg GIPL.

Polska pokazała, że nie zamierza oglądać się na innych i wprowadziła sankcje na rosyjskich oligarchów, którzy od teraz nie mają prawa robić interesów w naszym kraju. Dostało się również KTK Polska, spółce która zajmowała się hurtową sprzedażą węgla kamiennego oraz miałów energetycznych, a do Polski sprowadza teraz m.in. syberyjski ekogroszek, a wcześniej węgiel z Rosji. Jeśli jednak myślicie, że ich produktów już nie da się kupić, jesteście w błędzie. Z naszych ustaleń wynika, że wciąż rosyjski ekogroszek wciąż można kupić u pośredników.

Polska dekarbonizacja zyskała potężnego sojusznika. To Japoński Bank Współpracy Międzynarodowej (JBIC), który chce wspomóc naszą transformację energetyczną, w której energia węglowa ma być stopniowo zastępowana przez odnawialne źródła energetyczne, w tym też te oparte na wodorze. Zdaniem Tomoho Umedy, szefa Komitetu Technologii Wodorowych Krajowej Izby Gospodarczej, to olbrzymia szansa dla polskiej gospodarki, którą trzeba wykorzystać.

Rystad Energy szacuje, że w tym roku morska energetyka wiatrowa w Europie pobije dotychczasowe rekordy mocy. Tymczasem w Polsce wreszcie budzi się rząd i jeszcze w tym półroczu zapowiada nowelizację zasady 10H, która od lat bardzo skutecznie hamuje rozwój energetyki wiatrowej na lądzie. Ale eksperci jeszcze nie wiwatują. Wszak wcześniej takich zapowiedzi już kilka było.

Think tank Forum Energii ma ambitny plan. Jego realizacja raptem w pięć lat miałaby wyzwolić polskie gospodarstwa domowe od rosyjskiego gazu i węgla. To powinno odbić się na kondycji naszego środowiska, ale przede wszystkim na naszej kieszeni. Bo w trwającej wojnie energetycznej cena jest jedną z najniebezpieczniejszych broni.

Mieszkańcy wsi Uhelna, którzy uważają, że są najbardziej poszkodowani przez kopalnię Turów, są wściekli na czeski rząd. Ich zdaniem zbytnio poszedł Polakom na rękę. A dodatkowo od czasu podpisania międzyrządowego porozumienia blokowane są informacje o stanie wód gruntowych w tym miejscu. Sprawie ma przyjrzeć się czeski Trybunał Konstytucyjny.

Niedawno pisaliśmy, że embargo na rosyjski węgiel działa, ale jakimś cudem omija ekogroszek. Na dodatek wszystko wskazuje, że rząd wprowadził po cichu ograniczenia w sprzedaży opału z polskich kopalni. Gdyby jednak komuś nie przeszkadzało pochodzenie, to ten sprowadzany z Rosji wciąż można kupić w internecie.

Wpisanie rosyjskiej spółki Novatek na polską listę sankcyjną spowodowało przerwanie dostaw gazu do kilkunastu gmin w Polsce. MSWiA nie przewidziało, że wymierzone w rosyjski kapitał sankcje uderzą rykoszetem polskich odbiorców gazu. Teraz rząd chce ten błąd naprawić, przejmując infrastrukturę Novateku. Fot. Gaz-System

Od blisko miesiąca obowiązuje dekret Putina, zgodnie z którym tzw. nieprzyjazne kraje miały płacić za rosyjski gaz w rublach. Taki jest pomysł na z jednej strony ratowanie rosyjskiej waluty, a z drugiej wbiciu kolejnej szpili w państwa Zachodu. Zgodnie z nim trzeba korzystać z systemu płatności Gazprombanku, płacąc w euro czy dolarach, które bank następni zamieni na ruble.