Energetyka

Może i dobrze robią ci, którzy już teraz, kiedy wiosna za pasem, zbroją się na nowy sezon grzewczy i z półrocznym wyprzedzeniem kupują węgiel na potęgę. Bo wychodzi na to, że czarne złoto będzie tylko droższe. Do tego wszystkiego prezes Polskiej Grupy Górniczej (PGG) dokłada niezbyt optymistyczne prognozy, że węgla zacznie nam po prostu brakować. Dlatego spółka dodatkowo już teraz wprowadza pewne obostrzenia dla klientów indywidualnych.

Polacy nauczeni niekontrolowanym wzrostem cen węgla wolą dmuchać na zimne. O tym, co się dzieje z cenami i dostępnością ekogroszku rozpisujemy się już od kilku miesięcy. Teraz przyszedł na czas na inne rodzaje. Trudno się dziwić tym, którzy opalają domy węglem. Wychodzą z założenia, że przeciągająca się wojna w Ukrainie będzie doprowadzi do kolejnych podwyżek.

Rynek paliw jest przez rosyjską agresję w Ukrainie podobnie rozdygotany co rynek energetyczny. Wahania cenowe są w bardzo krótkim czasie naprawdę spore. Na polskich stacjach benzynowych też. Dlatego eksperci prognozują, że za diesla będziemy płacić mniej niż 7 zł, ale nie wiadomo jak długo. Bo cały czas przecież wisi groźbą europejskiego embarga na rosyjską ropę, co mocno zmieni zasady gry.

Coraz więcej wiadomo w sprawie polskiej elektrowni jądrowej, która ma powstać we wsi Kopalino w gminie Choczewo nad morzem. Spółka Polskie Elektrownie Jądrowe (PEJ) w trakcie spotkania z mieszkańcami pokazała plany budowy drugiej elektrowni atomowej w Polsce, ale pierwszej, która ma zostać ukończona.

Komisja Europejska nie chce węgla z Rosji. Nad ropą jeszcze się zastanawia, a na temat rosyjskiego gazu – po prostu milczy. Chociaż nikt już nie ma cienia wątpliwości, że właśnie import surowców energetycznych daje Putinowi pieniądze, którymi karmi swoją maszynę wojenną. Ale to wcale nie znaczy, że Bruksela jest skazana na Moskwę. Niemcy i Włochy już pokazują, że przecież gaz można kupować też z innych kierunków.

Coraz wyraźniej widać, że z kryzysu energetycznego Europa chce wychodzić na dwa sposoby. Jeden obóz, w którym jest Polska, chce odłożyć zakładaną dekarbonizację na dalszy plan. Druga grupa państw nie chce słyszeć o węglu bez względu na kierunek, z którego miałby pochodzić i oczekują, że UE szybko przyjmie i zacznie realizować pakiet Fit for 55.

Nie mylmy jednak społeczeństwa niemieckiego z niemieckim rządem - ten nadal pozostaje największym hamulcowym Europy w odważniejszych działaniach przeciw Rosji i w dodatku nie słucha swoich obywateli. Dowód? Niemcy chcieliby też przedłużenia działania swoich elektrowni jądrowych. A rząd? Zamykamy zgodnie z planem. A potem ten sam rząd: ojojoj, nie możemy nakładać embarga na surowce z Rosji, bo nam skóra zimą zmarznie.

Cena ropy nieco spadła po historycznym uwolnieniu zapasów. Ale nie ma co się już teraz cieszyć i wypatrywać wyraźnych spadków na polskich stacjach paliw. Bo jeżeli Unia Europejska zdecydowałaby się w śladem za embargiem na węgiel – także na ban na rosyjską ropę, to sytuacja na rynku znowu całkowicie się zmieni. I wtedy zamiast obniżek cenowych mogą nastać potężne podwyżki.

Kto jeszcze pamięta czesko-polską awanturę o kopalnię Turów? Chociaż oba rządy po wzajemnych szturchaniach w końcu podpisały porozumienie, to sprawa wcale nie jest jeszcze skończona. Komisja Europejska właśnie zaczęła odliczać od unijnych pieniędzy należnych Warszawie część wymierzonej już Polsce kary.

To oczywiście żart, ale w kolejnym sezonie grzewczym, który zacznie się w październiku, nie będziemy już sięgać po węgiel z Rosji. Ale to wcale nie znaczy, że tę energetyczną dziurę spokojnie zasypią polskie kopalnie. To niemożliwe. Recepta jest tylko jedna: trzeba będzie kupować węgiel z innych kierunków, a w grę wchodzi import z Australii, Mongolii i USA.

Sprawdza się zasada, że kiedy jest mniej bezpiecznie, to wracamy do rozwiązań pewnych, doskonale sobie znanych, nawet jak nie są one dla nas najbardziej akurat korzystne. Dokładnie tak jest z polskim węglem, który miał być stopniowo wyrzucany poza polski miks energetyczny. Zamiast tego czarne złoto właśnie przeżywa w Polsce swoją drugą młodość. Analiza Forum Energii nie pozostawia żadnych złudzeń.

Rosyjska agresja na Ukrainie tylko przyspiesza transformację energetyczną i odchodzenie od paliw kopalnych. Komisja Europejska chce szybciej ograniczać emisje gazów cieplarnianych, a w Niemczech nowe spojrzenie na energetykę wskazuje projekt największej reformy od dziesięcioleci. Za to Wielka Brytania znowu idzie w energetykę jądrową i morskie wiatraki.

Od stycznia zeszłego roku średnia cena drewna kawałkowego wzrosła o 74 proc., pelletu o 89 proc., a węgla aż o 101 proc. Takie szokujące dane przynosi opublikowane właśnie badanie cen paliw stałych w handlu detalicznym zlecone przez Polski Alarm Smogowy.

Przez wiele miesięcy związkowcy z Tauronu powtarzali w kółko, że plany dotyczące powołania do życia Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE) im się bardzo nie podobają i chcą ich solidnej korekty, a przynajmniej konkretnych rozmów z rządem na ten temat. Ale ich głos był systematycznie ignorowany. Związkowcy więc skrzyknęli się i przedstawili premierowi konkretną propozycję.

Komisja Europejska ma lada moment zaproponować krajom Unii Europejskiej nowe, szeroko zakrojone sankcje wobec Rosji. Piąty zestaw sankcji ma zawierać zakaz importu z Rosji węgla, gumy, chemikaliów i innych produktów o wartości do 9 mld euro rocznie. Informacje takie podał Reuters, powołując się na swoje źródła w Komisji Europejskiej.

Kiedy w Danii tamtejsza minister środowiska Lea Wermelin mówi, że po ataku Rosji na Ukrainę zieloną transformację trzeba dodatkowo przyspieszyć, w Polsce wicepremier i szef aktywów państwowych Jacek Sasin sugeruje, że energetyka węglowa zostanie z nami dłużej, niż wskazuje to umowa społeczna z górnikami. Zmian w dotychczasowych ustaleniach oczekują też sami związkowcy.

Ciągle nie jest do końca jasne, jak Niemcy zachowają się w stosunku do embarga na rosyjską energii. Z Berlina co chwilę nadchodzą sprzeczne komunikaty. Chociaż ewidentnie nasi zachodni sąsiedzi są coraz bliżej przebudzenia. Prezydent Niemiec właśnie przyznał, że poparcie Nord Stream 2 było błędem, a rząd federalny przejął niemiecką spółkę-córkę Gazpromu.

USA wcale nie musi uratować nas przed gazowym kryzysem, choć w obietnice Joe Bidena, kiedy był z wizytą w Europie, wszyscy chcieli uwierzyć. Tylko jest jeden problem: Biden nie powiedział, skąd ma zamiar wziąć gaz, który nam obiecał. To „bufonada” i „magiczne myślenie”.

Ujawniona w ostatnich dniach straszliwa masakra ludności cywilnej w obwodzie kijowskim przeprowadzona przez wojsko rosyjskie okazała się szokiem dla przywódców, którzy dotąd najwyraźniej nie pojęli jeszcze, że działanie Rosjan w Ukrainie to od wielu tygodni regularne, metodyczne ludobójstwo. Wezwania do wprowadzenia nowych sankcji z zakazem importu surowców z Rosji płyną już nie tylko z Polski i Krajów Bałtyckich, ale także z Berlina i Paryża.

Eksperci z Instytutu Reform wzięli pod lupę rządowy program Czyste Powietrze. Tak powstał raport pt. „Termomodernizacja w Czystym Powietrzu: wyjątek czy reguła?”. Wychodzi na to, że ta inicjatywa cały czas koncentruje się głównie na przyśpieszeniu wycofania najbardziej emisyjnych instalacji, a nie na promowaniu zeroemisyjnych rozwiązań. I to trzeba jak najszybciej modyfikować.