Energetyka

Budowa turbin wiatrowych w Polsce przyspieszy? Po roku hibernacji w Ministerstwie Rozwoju i Technologii wrócił projekt zmiany tzw. ustawy odległościowej, a łagodniejsze zapisy ws. reguły 10H zostały zaakceptowane przez Stały Komitet Rady Ministrów.

Po roku hibernacji w Ministerstwie Rozwoju i Technologii wraca sprawa nowelizacji zasady 10H. Teraz zmiany w ustawie pilotuje resort klimatu i środowiska. Głównym ich założeniem jest przekazanie większych kompetencji samorządom. To krok w dobrą stronę, ale nie rozwiązanie idealne – uważa Piotr Czopek, dyrektor ds. regulacji w Polskim Stowarzyszeniu Energetyki Wiatrowej (PSEW).

Sklep PGG otwarty jest od początku czerwca dwa razy w tygodniu we wtorki i czwartki od godziny szesnastej. Godziny zamknięcia nie ma podanej, bo sprzedaż węgla prowadzona do opróżnienia magazynów. Na dodatek spółka wydatnie usprawniła infrastrukturę informatyczną, skutecznie eliminując – jak zapewnia – pośredników próbujących wykupować węgiel przez boty. Wszystko po to, by maksymalnie ucywilizować zakupy i sprawić, by węgiel sprzedawany przez PGG stał się łatwiej dostępny.

Polski rząd próbował rekordowe rachunki za energię zwalić na system handlu emisjami EU ETS, ale jego reforma nie będzie miała aż tak wielkiego wpływu na to, ile Polak będzie płacił za prąd. Walka bardziej toczy się o coś zupełnie innego: czy Zielony Ład ma być faktycznie realizowaną strategią, czy będzie tylko zbiorem luźno określonych życzeń na papierze.

Z wielkim trudem wypracowany plan ograniczenia importu rosyjskiej ropy naftowej do Unii Europejskiej wciąż jest zagrożony przez dywersję ze strony Węgier. Rząd w Budapeszcie konsekwentnie utrudnia niesienie pomocy wojskowej Ukrainie i próbuje tępić unijne sankcje przeciw Rosji. Teraz Victor Orban straszy, że embargo na rosyjską ropę „zniszczy europejską gospodarkę”.

Niedawno pisaliśmy, że rząd zaproponował, by braki węgla uzupełniać, zbierając suche patyki w lesie. No i stało się, Polacy tak rzucili się na chrust, że może go zabraknąć. Niektóre nadleśnictwa wprowadzają już nawet limity, bo zaradni Polacy upatrzyli w tym nowy biznes i szukają w internecie chętnych, którzy będą zbierać w lasach gałęzie.

Kierowcy ciągle nie mają co wypatrywać końca podwyżek cen paliw na stacjach benzynowych. Lepiej za to, żeby uzbroili się w cierpliwość. Bo wszystkie znaki na niebie i ziemi zgodnie wskazują, że paliwo będzie z tygodnia na tydzień coraz droższe. I trudno dzisiaj stwierdzić, gdzie dla nich jest ustanowiony sufit. Coraz głośniej mówi się o tym, że ropa dobije do rekordów cenowych z 2008 r.

Rząd i górniczy związkowcy przypominają teraz dwie grupy chłopców, którzy z dwóch ulic na osiedlu zrobili pole bitwy na śnieżki. Jedni twierdzą, że już jesienią, na starcie kolejnego sezonu grzewczego, w Polsce będzie brakować węgla. Drudzy z kolei temu zaprzeczają i utrzymują, że wszystko jest pod kontrolą, a sytuacja na rynku węgla aż tak tragiczna nie jest. Przecież są też krajowe zapasy i przygotowywany jest mechanizm wsparcia finansowego.

W przyszłym tygodniu rząd ma przedstawić projekt regulacji dotyczących cen węgla. Na razie nie udało się uspokoić indywidualnych klientów, którzy boją się jeszcze większej drożyzny i tego, że za kilka miesięcy w ogóle nie będzie dostępnego węgla i wolą już teraz robić zapasy na sezon grzewczy. I na tym zjawisku krocie zarabiają pośrednicy. To czy przypadkiem nie mamy do czynienia z nielegalnymi spekulacjami, sprawdzi UOKiK na wniosek posłów Lewicy.

Górnicy postanowili wbić nóż w serce rządu. I chociaż poszczególni ministrowie od kilku dni powtarzają jak mantrę, że nie ma co panikować, bo węgla za kilka miesięcy w Polsce nikomu nie będzie brakować, to związkowcy mają do powiedzenia społeczeństwu zupełnie coś odwrotnego. I przy okazji wystawiają ekipie premiera Mateusza Morawieckiego bardzo negatywną ocenę. Bo rząd, ich zdaniem, w zderzeniu z kryzysem węglowym jest bezradny.

Górnicy stawiają sprawę jasno: zwiększenie rodzimego wydobycia węgla jest możliwe, ale w perspektywie co najmniej kilku lat. I samo się to nie stanie. Trzeba odpowiednich nakładów inwestycyjnych. Dobrze byłoby zadbać też o samych górników. Nie tylko o ich zarobki, ale również ich poziom zatrudnienia. Odpowiedź na te postulaty Polskiej Grupy Górniczej (PGG) i rządu będzie znacząca. Zdecyduje o tym, czy dekarbonizacja w Polsce jeszcze w ogóle ma jakiś sens.

Coraz częściej kryzys energetyczny i wywołana przez Rosję wojna na Ukrainie powodują w krajach europejskich zmianę dotychczasowej strategii energetycznej. Ewidentnie paliwa kopalne ustępują miejsca odnawialnym źródłom energii, co ma też przy okazji zdewastować finansowo Rosję. Polska za to wydaje się stać uparcie przy swoim. Najnowsze informacje o inwestycjach PGNiG tylko to potwierdzają.

Jeszcze chwila i rząd może zostać zmuszony zostawić bez pomocy kupujących węgiel i znowu reagować na rynku paliw. Pomimo tarczy antyinflacyjnej ceny benzyny wymknęły się spod kontroli i abstrakcyjne kiedyś 10 zł za litr staje się coraz bardziej realne. Psychozę wśród kierowców nakręca wymiana wyświetlaczy cen na stacjach na takie, które pomieszczą ceny powyżej 9,99 zł.

Nie będzie regulowanych cen węgla – zapowiada PiS. Ale za to mogą być dopłaty dla najuboższych. Ale najpierw cios w pośredników, którzy teraz zbijają na Polakach kokosy, kupując węgiel poniżej 1 tys. zł za tonę i sprzedając dwa kilometry dalej za ponad 3 tys. zł. Rząd chce z tymi pośrednikami walczyć i zapowiada tajemniczo, że wykorzysta w tym celu spółki Skarbu Państwa. Obstawiam, że mija ta zostanie powierzona Orlenowi, który wkrótce zasypie Polaków tanim ekogroszkiem.

Odbiór techniczny już w czerwcu, a w lipcu uzyskanie pozwolenia na użytkowanie. Budimex, wykonawca 122-kilometrowego odcinka gazociągu łączącego Polskę z norweskimi złożami pochwalił się, że zakończy prace miesiąc przed terminem mimo trudnej sytuacji na rynku materiałów budowlanych i odpływowi ukraińskich pracowników.

Szef Międzynarodowej Agencji Energetyki ma dosyć pesymistyczne prognozy. Wynika z nich, że teraz trzeba trzymać kciuki z cały sił, żeby tegoroczna zima raczej należała do tych łagodnych. Inaczej czekają nas kłopoty, z jakimi większość z nas jeszcze nie miała do czynienia. Na rynku za kilka miesięcy bowiem może być tak źle, że trzeba będzie zdecydować się na racjonowanie paliwa, co w pierwszej kolejności ma dotyczyć gazu ziemnego.

Rząd zauważył kłopot na rynku węgla i obiecał pomoc, choć podobno nie będzie ani specjalnych kartek, ani talonów rodem z PRL. O wprowadzeniu regulowanej ceny też w Zjednoczonej Prawicy nikt nie myśli. W pierwszej kolejności zmiany mają dotyczyć za to sieci sprzedaży surowca, tyle że to niewiele zmieni. Największy problem nie będzie wcale z ceną węgla, lecz z jego dostępnością.

Rząd modyfikację zasady 10H, która od sześciu lat bardzo skutecznie hamuje rozwój energetyki wiatrowej w Polsce, zapowiadał już kilka razy. W trakcie Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach usłyszeliśmy, że stanie się to do końca czerwca. Ale teraz okazuje się, że najpierw nad tą nowelizacją pochyli się rząd, a potem zajmie się nią Sejm. Kiedy konkretnie? To na razie tajemnica.

Robi się nerwowo na rynku węgla. Ceny u pośredników dochodzą już do 3000 zł, a z kolei w sklepie Polskiej Grupy Górniczej (PGG) szansę na zakup opału w zdecydowanie niższych cenach ma w porywach co czwarty chętny. Rząd robi co może, żeby uspokoić przede wszystkim indywidualnych odbiorców, opowiada o alternatywnych dostawach z Australii, Kolumbii, Indonezji, RPA i USA. Ale już widać, że taka narracja nie działa. Podobnie jak zapewnienia, że nie trzeba się bać sezonu grzewczego.

Naukowcy uważają, że małe modułowe reaktory jądrowe mogą wytwarzać większe objętości i większą ilość odpadów radioaktywnych niż ich duże odpowiedniki. W Polsce powstać ma wkrótce kilka elektrowni opartych o takie reaktory.