węgiel

Raport Capgemini „World Energy Markets Observatory” wskazuje na najważniejsze wyzwania światowej energetyki, która zdaniem analityków skazana jest na dekarbonizację. Analitycy ostrzegają jednak, że rychły rozwód z węglem nie będzie możliwy bez potrojenia w stosownie krótkim czasie mocy atomowych. Przy okazji musimy też zdecydowanie zwiększyć nakłady na OZE.

Prawie dwa i pół miliona złotych kary nałożył Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów na jedną z dużych firm zajmujących się dystrybucją węgla w Polsce. Po przeprowadzeniu dochodzenia urząd antymonopolowy stwierdził, że firma Atex narzucała swoim partnerom handlowym ceny detaliczne węgla, w praktyce zakazując im rywalizacji o konsumenta.

Kojarzycie wojnę cenową między Biedronką a Lidlem, w którą koniec końców wtrącił się UOKiK? Bardzo podobnie zaczyna wyglądać walka o klienta spółek węglowych. Sklep PGG cały czas stara się przekonać, że jest najlepszym miejscem na zakup opału przez klienta indywidualnego. Ale coraz bardziej po piętach depcze mu Południowy Koncern Węglowy (dawniej Tauron Wydobycie), który właśnie zdecydował się na kolejną zniżkę na swojej platformie zakupowej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odroczył o dwa tygodnie ogłoszenie wyroku w sprawie decyzji środowiskowej, na podstawie której wydano koncesję na wydobycie węgla w kopalni Turów do 2044 r. Skargę w tej sprawie złożyły m.in. Fundacja Frank Bold, Greenpeace Polska oraz Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA, a także niemieccy samorządowcy z Zittau. Ekolodzy uważają, że do czasu decyzji WSA rząd powinien rozpocząć dyskusję o powęglowej przyszłości regionu.

Ubiegły rok dobitnie wszystkim pokazał, że Polska jest w trakcie rozwodu z węglem, tylko politycy uparcie nie próbują stworzyć złudzenie, że jest wręcz się odwrotnie. Ale liczby nie kłamią. I teraz mamy dwa wyjścia. Albo się w ten trend państwo w końcu aktywnie czynnie włączy, albo będzie z nim dalej walczyć ze szkodą dla wszystkich Polaków i naszych portfeli.

Sklep PGG postanowił zmienić swoją dotychczasową taktykę i rozpoczął sprzedaż małych ilości węgla. Już nie trzeba kupić całej tony na palecie, można wycelować tylko w pojedynczy, 20-kilogramowy worek opału. Jest tylko jeden warunek: tutaj Kwalifikowani Dostawy Węgla nie pomogą, taki towar trzeba odebrać samemu w jednej z dwóch kopalni.

Już coraz wyraźniej widać to, czego uparcie nie chcą dostrzec górniczy związkowcy. W stojącej cały czas węglem Polsce węgla jest po prostu coraz mniej. I dotyczy to zarówno produkcji, jak i sprzedaży. Z danych Agencji Rozwoju Przemysłu wynika, że w ubiegłym roku nasze rodzime górnictwo poprawiło się tylko w jednej kategorii: zatrudnieniu.

Na międzynarodowych rynkach cena węgla od pewnego czasu systematycznie spada i tym samym jest najniższa od wielu miesięcy. Ale na naszym rodzimym rynku na razie jakiś spektakularnych obniżek nie ma co wypatrywać. Spółki węglowe też trzymają się kurczowo swoich wcześniejszych cenników.

W sieci wrze. Najgłośniej wrzeszczą ci klienci sklepu PGG, którzy czują się mocno nabici w butelkę. Do tej pory na kupowany w ten sposób węgiel nie mogli narzekać. Dobrze się palił, mało zostawiał popiołu. Ale od pewnego czasu coś się zmieniło. Wydłuża się lista klientów niezadowolonych, którzy skarżą się na jakość odbieranego ze składów opału. Przy okazji powstają teorie spiskowe, że w ten sposób sprzedawany jest najpierw towar z importu. Poprosiliśmy PGG o komentarz.

Pamiętacie jeszcze pomysł poprzedniego rządu na start zielonej transformacji w Polsce? Narodowa Agencja Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE) miała posprzątać aktywa węglowe po spółkach i dać im tym samym oddech. Nowe szefostwo Ministerstwa Aktywów Państwowych w grudniu ubiegłego roku zapowiedziało wstrzymanie tego projektu. A teraz dowiadujemy się, że dalej nie ma decyzji, co z nim się stanie.

Pamiętacie, jak w 2022 r. byliśmy mistrzami świata w pompach ciepła, ze wzrostem sprzedaży na poziomie 102 proc.? Potem już tak dobrze nie było, bo politycy się zagapili i zapomnieli o ustanowieniu specjalnych taryf dla użytkowników tych urządzeń. Ale to wcale nie zraziło Polaków do odnawialnych źródeł energii. Z najnowszego opracowania think-tanku Ember „European Electricity Review 2024” wynika bowiem, że w Europie coraz trudniej wskazać kraj, który lepiej radzi sobie z instalacjami fotowoltaicznymi.

Inflacja pod rękę z kryzysem energetycznym przetrzebiły nasze wynagrodzenia, za które możemy teraz o wiele mniej kupić w perspektywie raptem 2–3 lat. Okazuje się jednak, że nie wszystkie grupy zawodowe mogą narzekać na spadek swojej siły nabywczej. Bo są też tacy, którzy od jakiś dwóch lat zamiast tracić, to nawet zyskują. To górnicy, którzy właśnie postanowili zadbać w odpowiedni sposób o swoje tegoroczne pensje.

Boję się, że jak nawet połączone siły Ministerstwa Przemysłu oraz resortu aktywów państwowych wrócą z brukselskich rozmów na temat umowy społecznej z górnikami z tarczą i będzie zgoda na przekazanie 5,5 mld zł Polskiej Grupy Górniczej (PGG), to i tak nie ma już ratunku dla największej spółki wydobywczej w UE. Dlaczego? Otóż spełnia się najczarniejszy sen górników, w którym z naszej rzeczywistości znika nazwa „ekogroszek”. Pamiętam dobrze, jak związkowcy straszyli, że w takiej sytuacji zaczną szybko padać nasze kopalnie. I pomoc publiczna w niczym tu nie pomoże. Tak mówili.

Po dwóch latach od podpisania czesko-polskiej umowy w sprawie kopalni Turów w Warszawie może panować przekonanie, że wszystko jest w jak najlepszym porządku. Tymczasem w Pradze uważają, że jest odwrotnie. Nasi południowi sąsiedzi otwarcie kpią z podpisanego porozumienia w lutym 2022 r. I wskazują, że odkrywka po polskiej stronie granicy w dalszym ciągu wypłukuje im wody gruntowe i niszczy domy.

To jeszcze nie koniec napiętych relacji między Polską Izbą Gospodarczą Sprzedawców Węgla a Polską Grupą Górniczą. Wzajemne obrzucanie się oskarżeniami trwa w najlepsze. Ale też powoli dochodzimy do ściany. Bo największa w Europie spółka węglowa ma już tego serdecznie dość i ostrzega, że dalsze prowadzenie takiej kampanii oszczerstw będzie miało swój finał w sądzie. W odpowiedzi PIGSW wzywa PGG do przestrzegania prawa.

Do posłanek i posłów trafił materiał informacyjny na temat transformacji energetycznej w Polsce, autorstwa Polskiej Zielonej Sieci. To opracowanie szczególnie nie spodoba się górnikom, którzy najchętniej fedrowaliby jeszcze z ćwierć wieku, jak nie dłużej. Tymczasem aktywiści przewidują, że z końcem obecnej dekady, w 2030 r. w naszym kraju większość kopalń będzie zamknięta na cztery spusty.

Najdalej za kilka tygodni trzy spółki wydobywcze mają dostać z państwowej kasy 7 mld zł tylko po to, żeby nie utracić płynności finansowej. Tymczasem Przegląd Węglowy od Fundacji Instrat za listopad 2023 r. wskazuje na tendencję utrzymującą się od miesięcy. Węgla w Polsce jest po prostu coraz mniej, czarne złoto ma też malejącą reprezentację w miksie energetycznym.

W 2024 r. kolejne kraje UE mają zawiesić produkcję energii z węgla na kołku. Bo tak jest po prostu taniej i przy okazji zdrowiej też. W Polsce na taką rewolucją cały czas na próżno czekać. Chociaż najnowszy raport DUON, opracowany wraz z Instytutem badawczym Keralla Research, wskazuje, że polskie formy też stawiają na dekarbonizację. Niestety – na razie bardziej na papierze niż w rzeczywistości.

Czarne chmury nie chcą opuścić PGG. Po oskarżeniach o sprzedaż węgla po zaniżonych cenach, co miało zdemolować rynek, teraz padają zarzuty dotyczące przepalenia przez spółkę w zeszłorocznych promocjach nawet 125 mln zł. Polska Izba Gospodarcza Sprzedawców Węgla (PIGSW) liczy na interwencję nowego rządu w tej sprawie.

Zdaniem wielu ekspertów za nami już szczyt globalnego popytu na węgiel i teraz już będzie tylko z górki. Motorem napędowym mają być głównie Indie, bo Chiny coraz bardziej przechodzą na odnawialne źródła energii. Cena węgla ma też systematycznie spadać, chociaż na to wpływ będą też miały jeszcze inne uwarunkowania gospodarcze. W Polsce obserwujemy właśnie cenową odwilż, chociaż spółki węglowe na razie swoich cenników nie korygują.