węgiel

Lobby wydobywcze ostatnio bardzo lubi uderzać w katastroficzny ton. I kreśli scenariusz, w którym odchodzenie od węgla jest w pierwszej kolejności procesem bardzo drogim, na który stać będzie wyłącznie nielicznych. Szkoda tylko, że najnowszy raport autorstwa amerykańskiego Instytutu Ekonomiki Energii i Analiz Finansowych (IEEFA) wskazuje, że to pic na wodę, fotomontaż.

Przyznam szczerze, że czekałem na to z utęsknieniem. Bo że górnicy zaczną znowu atakować nowe normy jakości paliw stałych, w tym węgla i straszyć przy tej okazji kolejny raz zamykaniem kopalń i górniczym bezrobociem - byłem pewny. Co tam zdrowie Polaków i ich demolowane przez smog płuca, ważne, żeby przemalowany na zielono ekogroszek dalej był w sprzedaży, bo od niego zależy los całej branży. I wreszcie na związkowców wylano kubeł zimnej wody. Eksperci i organizacje pozarządowe napisały w tej sprawie do premiera Donalda Tuska i przypominają, że na jednej szali jest węglowy zysk, a na drugiej ludzkie życie. Tak po prostu.

Co nas różni od Portugalczyków? Nie tylko 39-letni Cristiano Ronaldo i dostęp do Oceanu Atlantyckiego. Okazuje się, że mamy fundamentalne inne podejście do elektryfikacji gospodarki. Mieszkańcy południowo-zachodniej części Półwyspu Iberyjskiego od lat mają plan zazielenienia miksu energetycznego, który na dodatek śmią realizować. A my? Patrzymy, jak kolejny rząd nawija makaron na uszy górników, a potem zerkamy na coraz wyższe rachunki za prąd i ciepło. I dalej nie widzimy związku. Wiecie już, ile będziecie płacić pod lipcowych podwyżkach?

Od kilku lat w Polsce króluje tylko jedna dyscyplina sportu: gremialne udawanie, że od węgla wcale nie odchodzimy. I powiem wam szczerze: całkiem nieźle nam to wychodzi. Bardzo dobrze wyćwiczył się w niej poprzedni rząd Zjednoczonej Prawicy, a i obecny gabinet Donalda Tuska całkiem sobie sprawnie radzi. Na kolejne rekordy liczą w pierwszej kolejności górniczy związkowcy, dla których nie ma w ogóle tematu. Węgiel to ich wolność, której będą bronić do ostatniej krwi. I nagle z tego wydawać by się mogło zgranego szeregu wystąpiło całe na biało Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych i zburzyło ten węglowy ład.

Miało być całkiem nowe otwarcie, a emocje miały ustąpić miejsca logice. Bo przecież transformacja energetyczna miała być jednym z priorytetów rządu Donalda Tuska. Ale już teraz wiadomo, że takie były jedynie plany, z których nic na razie nie wyszło. Kolejne organizacje piszą w tej sprawie do szefa rządu i apelują o przyspieszenie. Greenpeace Polska z kolei ocenił pierwsze półrocze rządu pod względem realizacji umowy koalicyjnej w zakresie ochrony klimatu i środowiska. Jest bardzo źle.

Parę dni temu w przygranicznym Cieszynie normy jakości powietrza dla pyłów zawieszonych PM10 przekroczone były o 2189 proc. Ale w Polsce na nikim nie robi to już żadnego wrażenia, a na pewno nie na rządzie, który kolejny raz w strachu przed górniczym gniewem modyfikuje swoje pierwotne plany. Kosztem naszego zdrowia.

Już po publikacji 11. edycji raportu „Energetyka wiatrowa w Polsce”. Opracowanie z jednej strony zwraca uwagę na liberalizację przepisów (zniesienie zasady 10H), a z drugiej na konieczność odblokowania funduszy europejskich, które powinny posłużyć do modernizacji i rozbudowy naszych sieci przesyłowych i dystrybucyjnych. Bez tego transformacja energetyczna w Polsce nie ma szans.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska cały czas pracuje nad nowymi normami jakości dla paliw stałych, w tym też dla węgla, których zadaniem jest między innymi walka z greenwashingiem. Od lat na szczycie tych zielonych oszustw jest nazwa „ekogroszek”, która sugeruje, jakoby do pieców trafiał ekologiczny opał, który żadnej szkody otoczeniu nie czyni. Nie od dziś wiadomo, że to bujda na resorach, co nie przeszkadza producentom wykorzystywać ją na całego.

Kolejny miesiąc funkcjonuje nowe Ministerstwo Przemysłu, fotele prezesów spółek wydobywczych i energetycznych już obsadzono nowymi ludźmi. A z węglem jak było źle, tak dalej jest kiepsko. Podane przez Agencję Rozwoju Przemysłu (ARP) wyniki za kwiecień nie pozostawiają żadnych złudzeń. Produkcja i sprzedaż szorują po dnie. Na przykopalnianych zwałach ostatni raz tak dużo węgla było trzy lata temu. Powinno być tanio, prawda? Otóż nie, przy cały czas rosnącej liczbie górników i słabnącej sprzedaży polski węgiel nigdy nie będzie tani dla tych, którzy będą jeszcze chcieli go kupować.

Będzie bardzo źle albo jeszcze gorzej: polskie kopalnie nie będą miały innego wyjścia, jak tylko zamknąć swoje podwoje na wiele lat przed harmonogramem z umowy społecznej rządu z górnikami. Na bruk przez to wylądują dziesiątki pracowników, a co jeszcze gorsze: Polskę zaleje węgiel z importu, co zepchnie polskie górnictwo na skraj bankructwa. Taką argumentację słyszeliśmy, jak nowe normy jakości paliw stałych chciał wprowadzić rząd Zjednoczonej Prawicy. I słyszymy też je teraz po tym, jak dowiedzieliśmy się o najnowszych planach Ministerstwa Klimatu i Środowiska.

Za chwilę ruszy wyścig po opał na kolejny sezon grzewczy. Z dostępem do węgla nie powinno być żadnego problemu, ale z ceną znowu mogą zacząć dziać się cuda. Przypomnijmy, że w środku kryzysu energetycznego tona ekogroszku potrafiła kosztować nawet 5000 zł. Teraz tak drogo nie będzie, ale walka o węglowego klienta będzie na noże. Już teraz sklep PGG nęci kolejną promocją, a składy opału proponują tanią mieszankę.

Ceny węgla na świecie wciąż są prawie dwa razy wyższe od tych z pierwszej połowy 2021 r. U nas widać podobną zależność cenową. Zmniejszył się za to wyraźnie dystans miedzy spółkami energetycznymi a składami opału. Do tego mamy też odpowiedź na promocje sklepu PGG. W Południowym Koncernie Węglowym od 1 czerwca obowiązuje nowy cennik. Walka o klienta zaczyna się na całego, a pamiętajcie, że w takich starciach to właśnie klient zawsze jest górą.

Węglowe cenniki w spółkach wydobywczych od paru tygodni stoją w miejscu, nie ruszają się nawet na milimetr. Ale to wcale nie znaczy, że kuszenia klientów już w żaden sposób nie uświadczymy. Wyspecjalizował się w tym sklep PGG, który ostatnio koncertuje się przede wszystkim na wydłużaniu swoich promocji. Tak jak właśnie ma to miejsce w przypadku akcji „Aktywny Klient 2023”.

Historia wydzielania aktywów węglowych ze spółek energetycznych zatacza powoli koło. Po tym, jak rząd Donalda Tuska w ciągu kilku raptem tygodni zmienił zdanie w tej sprawie, jest już raczej pewne, że uda się w końcu przeprowadzić cały proces. Chociaż istnieje cały czas ryzyko, że tak się jednak nie stanie. Eksperci sugerują, że wszystko powinno się rozstrzygnąć w przyszłym roku. Jak to się odbije na kondycji spółek energetycznych? Najwięcej zyska PGE, której kapitalizacja wzrośnie o ponad 2,8 mld zł.

Ostatnio dystans cenowy między sklepem PGG, który utarło się, że jest najlepszym miejscem na węglowe zakupy, a składami opału wyraźnie zmalał. Różnice w niektórych przypadkach są już tylko kosmetyczne. Sklep PGG jeszcze stara się uciec w różne promocje, ale widać, jak na dłoni, że walka o klienta przed sezonem grzewczym będzie wyjątkowo zażarta. Zwłaszcza że składy coraz częściej oferują darmowy transport. Za to w bazie sklepu PGG zarejestrowana jest rekordowa liczba Kwalifikowanych Dostawców Węgla (KDW), dla których to żyła złota.

Normy jakości paliw stałych, w tym węgla, przesuwaliśmy w czasie głównie przez kryzys energetyczny i w obawie przed tym, żeby nowe regulacje nie zablokowały dostępu Polakom do niektórych rodzajów opału. Teraz jednak Ministerstwo Klimatu i Środowiska zdecydowało się na przyspieszone ich wprowadzenie. Górnicza Izba Przemysłowo-Handlowa twierdzi, że przez nowe prawo trzeba będzie zamknąć wcześniej kopalnie, a górników zwolnić.

Przedwakacyjna walka o węglowego klienta wkracza w decydującą fazę. Po rywalizacji na cenniki, w której nie wystartował Węglokoks Kraj, teraz czas na kolejne udogodnienia. Sklep PGG przypomina o promocji „Wiosenne Rabaty 2024”, w ramach której można liczyć na opał tańszy o 200 zł na tonie. Ale jest też haczyk, bo wychodzi na to, że im dłużej bony rabatowe będziemy trzymać w kieszeni, tym mniejszy będzie upust cenowy na węglu.

Jest nowy Przegląd Węglowy za marzec 2024 r. od Fundacji Instrat. Kolejny miesiąc widać jak na dłoni, że systematycznie ubywa węgla w naszym miksie energetycznym. Niepokojące dane dotyczą także wydobycia, które znowu szura po dnie. Za to szósty miesiąc z rzędu spadła cena węgla dla energetyki zawodowej.

W sieci zawrzało. Bo sklep PGG wydał specjalne oświadczenie, w którym, informuje swoich klientów, że od teraz na realizację złożonego zamówienia przyjdzie czekać maksymalnie nawet 60 dni od jego opłacenia. Powód? Aż tylu jest chętnych na sortyment oferowany przez ten sklep. Internauci nie dają wiary w ten komunikat i uważają, że jest zgoła inny powód tej taktyki sklepu PGG. Może u konkurencji chociaż ceny są tańsze? Sprawdzamy.

Za niedługo nasza energetyka zawodowa ma ściąć swoje zapotrzebowanie węglowe do 10 mln t na rok. No chyba że atom opóźni się niemiłosiernie i tego czarnego złota będziemy potrzebowali prawie dwa razy więcej. Ale jak wszystko pójdzie zgodnie z planem, to w najbliższej dekadzie czeka nas bezprecedensowy odwrót od węgla, którego będziemy potrzebowali nawet cztery razy mniej. Myślicie pewnie, że to kolejny scenariusz od aktywistów klimatycznych? Wcale nie, takie prognozy mają Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE).