węgiel

W lipcu i sierpniu sklep PGG już bardziej frontem do klienta nie mógł być. Wprowadzono m.in. takie udogodnienia jak odroczona płatność, płatności ratalna i promocję, dzięki której drugie zamówienie do 5 ton węgla mogło być nawet o 2000 zł tańsze. Ale okazuje się, że po wakacjach już aż tak miło nie jest. Od września w sklepie PGG zaczęły obowiązywać nowe, wyższe ceny.

Chociaż wiosną zeszłego roku związkowcy górniczy przestrzegali przed ceną węgla na starcie sezonu grzewczego, to nikt im nie wierzył. Premier Mateusz Morawiecki zapowiadał zwiększenie wydobycia przez polskie kopalnie. Obecnie podobno jesteśmy w innej sytuacji, a bezprecedensowy kryzys energetyczny ma w końcu odpuszczać. Tyle tylko że patrząc na ogłoszenia aukcyjne dotyczące ekogroszku, można mieć wrażenie, że czas jakiś rok temu, na przełomie sierpnia i września, po prostu się zatrzymał. I znowu jesteśmy w przedziale cenowym od 4000 do 5000 zł za tonę.

Jeżeli premier Mateusz Morawiecki lubi ryzyko, to niech znowu startuje w wyborach parlamentarnych z Katowic. Przecież rok temu szef rządu sam bił się w piersi i zapowiadał zwiększenie wydobycie węgla przez polskie kopalnie, żeby odwrócić się od Rosji i zacząć dbać o własne bezpieczeństwo energetyczne, a nie polegać na innych. Teraz węgla mamy tyle, co kot napłakał. Jest go tak mało, że nawet sklep PGG musi się tłumaczyć.

Prezydent podpisał już ustawę o osłonach dla górników, która ma wcielić w życie niektóre zapisy podpisanej ponad dwa lata temu umowy społecznej. To kolejny krok w kierunku utworzenia Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE). Tymczasem najnowszy Przegląd Węglowy od Fundacji Instrat potwierdza, że nasz rynek węglowy w takiej zapaści, w jakiej jest teraz, nie był nigdy wcześniej. Na nic zdały się też zeszłoroczne zaklinania premiera Mateusza Morawieckiego, który podczas wakacji w 2022 r. zapowiedział zwiększenie wydobycia w rodzimych kopalniach.

Polacy są wciąż przyzwyczajeni do węgla, jako głównego źródła energii. Jednak obecnie sektor energetyczny w Polsce przechodzi prawdziwą transformację, a z roku na rok na rynku zwiększa się udział OZE. Eksperci EMIS przeanalizowali i podsumowali polską energetykę w raporcie Poland Electric Power Sector 2023/2024. Zobaczcie, do jakich wniosków doszli.

Jest wniosek o budowę elektrowni jądrowej pod Koninem. Byle byśmy tylko zdążyli na czas i nie wpadli w dziurę węglową. Najpierw takie zadanie powierzono gazowi ziemnemu. Ale po szantażach energetycznych i agresji Putina, Warszawa obrała nieco inny kierunek dekarbonizacji. I teraz od węgla koniec końców mamy odczepić się głównie dzięki energetyce jądrowej. Po złożeniu stosownych wniosków o pozwolenie na budowę od spółki Polskie Elektrownie Jądrowe od Orlen Synthos Green Energy (OSGE), a także od KGHM - teraz czas przyszedł na spółkę PGE PAK Energia Jądrowa S.A., która celuje w inwestycję w okolicach Konina.

Na rynku węgla w Polsce posucha. W tym roku kopalniom udało się tylko dwa razy (w styczniu i lutym) pochwalić się wyższą sprzedażą od wydobycia. Równolegle rosną w siłę instalacje OZE. A wysokie ceny przydusiły jednocześnie popyt. Efekt jest więc łatwy do przewidzenia: w Polsce coraz mniej produkujemy energii z węgla.

Za chwilę minie rok od uruchomienie przez Polską Grupę Górniczą (PGG) sieci Kwalifikowanych Dostawców Węgla (KDW). Od tego czasu ich liczba mono się wydłużyła. I trudno się temu dziwić. Transport węgla do klienta, to wyjątkowo intratny biznes. Nad proponowanymi stawkami przecież nikt nie ma kontroli. A za dowiezienie jednej tony węgla niektórzy liczą sobie więcej niż 400 zł.

Nie tak miało to wyglądać. Kryzys energetyczny spowodował renesans węgla, a szef polskiego rządu rok temu z okładem obiecywał zwiększenie wydobycia, co miało nas jeszcze bardziej uniezależnić energetycznie. Jednocześnie szeptał górnikom, że ustalona ponad dwa lata temu, przy okazji podpisywania umowy społecznej, data zamykania ostatnich kopalni w 2049 r. jest niezagrożona. Teraz już nikt niczego nie udaje. Sytuacja jest bardzo zła. Sprzedaż i wydobycie węgla nigdy wcześniej nie były na aż tak niskich poziomach.

W Polsce świeci słońce i wieje wiatr, więc w miksie energetycznym, czy komuś się to podoba, czy nie, jest coraz mniej miejsca dla węgla. Odnawialne źródła energii mają się na tyle dobrze, że mocno już zawstydzają prognozy Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. (PEP2040). I właśnie jesteśmy świadkami, jak nasz miks energetyczny zmienia się nie do poznania.

Zamieszanie w zestawieniu największych emitentów w Europie. Niespodziewanie do grona największych trucicieli od lat okupowanego przez elektrownie niemieckie i polskie dołączyła właśnie brytyjska elektrownia Drax na biomasę. Na rodzimym podwórku w tym względzie nie ma żadnej konkurencji, ale w europejskim zestawieniu plasuje się dopiero na ósmej pozycji. Natomiast lider z Polski od lat jest ten sam.

Zagraniczne statki z węglem chyba nie odwiedzą w tym roku Polski. Rząd twierdzi, że nie ma takiej potrzeby, bo też jesteśmy w zupełnie innej sytuacji niż rok temu. Zdaniem Ministerstwa Aktywów Państwowych kurz po kryzysie energetycznym powoli opada. Stabilizują się ponoć ceny opału dla gospodarstw domowych, nie ma też kłopotu z dostępnością węgla. Dlatego import, przynajmniej na razie, nie wchodzi w grę.

Agencja Rozwoju Przemysłu pokazała wyniki węgla za czerwiec. Niestety, nie jest dobrze. Do tej pory, licząc od stycznia 2007 r., najgorszy wynik pod względem sprzedaży węgla pochodził z maja 2020 r., kiedy udało się znaleźć kupców tylko na 3,46 mln t węgla. Ale w tym roku wychodzi na to, że zaplanowaliśmy sobie systematyczne pobijanie tego niechlubnego rekordu i wychodzi nam to całkiem nieźle. Gorszy wynik był w kwietniu, jeszcze gorszy w maju, a czerwcu szuramy już po dnie.

Chociaż eksperci już wcześniej wskazywali, że dalsza sprzedaż kiepskiej jakości węgla skazuje nas wszystkich na oddychanie brudnym powietrzem, to i tak Ministerstwo Klimatu i Środowiska przedłużyło do końca roku zawieszenie nowych norm jakości paliw, w tym węgla. Rozporządzenie w tej sprawie już pojawiło się w Dzienniku Ustaw. Resort swoją decyzję tłumaczy przygotowaniem do sezonu grzewczego.

Chociaż związkowcy coraz głośniej narzekają, że w zastraszającym tempie rosną przykopalniane zwały węgla, bo energetyka konsumuje w pierwszej kolejności opał z importu, to sklep PGG dwoi się i troi, żeby sprzedać jak najwięcej rodzimego czarnego złota. Teraz po ułatwieniach i promocjach dla klientów indywidualnych, czas przyszedł na spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty oraz jednostki użyteczności publicznej.

Promocyjne ceny, pozwalające zaoszczędzić nawet 2000 zł na drugim zamówieniu, częściowo gratisowy transport, odroczona płatność - tak w ostatnich tygodniach sklep PGG stara się być frontem do klienta. Ale chyba dalej sprzedaż nie idzie, tak jak sobie to wyobrażają w górniczej spółce, dlatego zdecydowano się na kolejny ukłon w stronę kupujących. I oferowane są produkty, których PGG posiada w ograniczonych ilościach. Jaki dokładnie? No właśnie…

Ministerstwo Klimatu i Środowiska pod koniec kwietnia postanowiło zawiesić nowe normy jakości paliw stałych, w tym węgla, do 31 lipca 2023 r. Trwa kryzys energetyczny i bez tego gminy będą łatwiej kupować opał. Eksperci bili na alarm i wskazywali, że stanie się to kosztem między innymi jeszcze bardziej trującego powietrza. Resort tym się nie przejmuje, tylko powtarza jak mantrę, że polskie powietrze z roku na rok jest w lepszej kondycji. Czy w takim razie teraz te nowe normy będą odblokowane? Czekamy na odpowiedź ministerstwa.

Promocja w sklepie PGG, dzięki której cena drugiego zamówienia jest obniżona o 400 zł za tonę, ma obowiązywać do końca lipca. Ale coraz częściej pojawiają się kłopoty z płatnościami. Bo wyskakuje drugie konto bankowe i klienci zaczynają się gubić. Platforma zakupowa PGG ostrzegała o tym w połowie miesiąca, teraz podpowiada kupującym, co w takiej sytuacji zrobić.

Najpierw było pismo związkowców do rządu, w którym górnicy przestrzegali przed powtórką z 2020 r., kiedy energetyka zaczęła sięgać po importowany węgiel zamiast po ten krajowy. W efekcie spadło wydobycie i kopalnie dostały mocno po kieszeni. I teraz możemy mieć do czynienia z bardzo podobną sytuacją. Co na to rząd? Twierdzi, że jeszcze nic straconego, bo cały czas trwają rozmowy z zarządami spółek węglowych i energetycznych. Jednak górnicy nie zamierzają czekać na rozstrzygnięcie w nieskończoność.

Skarb Państwa udzieli Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego gwarancji za zobowiązania, które będą szły w dziesiątki miliardów złotych rocznie. NABE to państwowy twór przejmujący aktywa węglowe obciążające spółki energetyczne, których wydatki byłyby nie do udźwignięcia bez pomocy rządu. Cała operacja ma pozwolić na odejście Polski od wysokoemisyjnej energetyki węglowej i przejście na ekologiczne źródła energii.