pompy ciepła

O nowych popach ciepła, wykorzystujących czynnik chłodniczy R290, mówi się od co najmniej paru lat. Teraz zaczynają powoli dominować na rynku. Nic dziwnego, bo takie urządzenia grzewcze potrafią pracować nawet bardziej efektywnie niż kotły gazowe, pozwalają dostarczać do budynków wyższe temperatury, a w dodatku ów R290 jest bardziej przyjazny dla środowiska niż starsze czynniki chłodnicze. Więc ewentualne wycieki nie będą czynić aż takiej szkody.

W ostatnim czasie pompy ciepła nie mają się najlepiej. Nie dość, że ich sprzedaż z miesiąca na miesiąc spada, to nie pomagają też nie do końca trafne doniesienia medialne o nadchodzących rzekomych kontrolach w domach użytkowników tych urządzeń. Okazuje się, że problem jest zdecydowanie szerszy i też nie dotyczy jedynie Polski. Pompy ciepła mają pod górkę w całej UE.

Do końca tego tygodnia miał trwać nabór wniosków do piątej edycji programu Mój Prąd. Ale zgodnie z zapowiedziami i wcześniejszą tradycją stało się to wcześniej. Na tydzień przed tym terminem zabrakło środków na kolejne wypłaty wsparcia. Tymczasem jeśli chodzi kolejną odsłonę tego bardzo popularnego wśród Polaków systemu dopłat, trzeba uzbroić się w cierpliwość.

Pompy ciepła wcale nie mają łatwego życia w Polsce. Owszem, w zeszłym roku pod kątem przyrostu sprzedaży byliśmy światowymi liderami, ale ostatnio nawet w programie Czyste Powietrze te urządzenia grzewcze tracą wyraźnie impet. Przyczyn tego zjawiska jest co najmniej kilka jak na przykład sianie paniki w sprawie kontroli UOKiK. Rozmawiamy o tym z Pawłem Lachmanem, prezesem Stowarzyszenia Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC).

Jeszcze w 2022 r. byliśmy mistrzami świata jeżeli chodzi o pompy ciepła, ale w 2023 r. nasza rynek tych urządzeń grzewczych złapał zadyszkę. Widać to bardzo wyraźnie w liczbie składanych wniosków w programie Czyste Powietrze. Ale mimo to Stowarzyszenie Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC) jest dobrej myśli i spodziewa się powrotu na ścieżkę wzrostu.

Rada UE i Parlament Europejski osiągnęły wstępne porozumienie w sprawie unijnej dyrektywy dotyczące charakterystyki energetycznej budynków (EPBD). Do tej pory regulacje dotyczyły nieruchomości dopiero co planowanych. Teraz mają tyczyć także tych już istniejących. Bruksela bowiem idzie na wojnę z piecami na paliwa kopalne i chce je wyrzucić z unijnych domów do 2040 r.

Pompy ciepła zaczęły u nas bić rekordy popularności, kiedy kryzys energetyczny wywindował ceny gazu i węgla do niespotykanych wcześniej poziomów. Wtedy część z nas, chcąc chronić własne kieszenie, postanowiła ogrzewać się prądem. Ale gdy okazało się, że rządzący na razie nie przewidują dla nich specjalnych taryf, zaczął się narodowy odwrót od pomp ciepła, który trwa do teraz. Tymczasem Brytyjczycy pokazują, że popularność tych urządzeń można kontrolować. Wystarczy zwiększyć dotacje na ich zakup.

Mój Prąd wśród rządowych programów zajmuje wyjątkowe miejsce. To inicjatywa, której tak po prawdzie nikt zbytnio nie krytykował. Bo też nie ma ku temu powodów. Najczęściej wcześniejsze cztery edycje kończyły się przed ustalonym terminem. Tylu było chętnych, że w końcu skończyły się fundusze. Jak dowiadujemy się w Ministerstwie Klimatu i Środowiska z piątą odsłoną programu Mój Prąd może być bardzo podobnie. Trudno się dziwić, zwłaszcza, że w tej edycji jest też kasa na pompy ciepła.

Za oceanem rozgorzała już na dobre dyskusja o tym, jakie tej zimy będzie najbardziej opłacalne ekonomicznie źródło ciepła. Federalna Agencja Informacji Energetycznej (EIA) wskazuje, że najmniejsze rachunki mają szansę mieć użytkownicy kotłów gazowych. To rozwścieczyło organizację non-profit Rewiring America, która przekonuje, że lider tego zestawienia jest tylko jeden: to pompy ciepła.

Czeski startup Woltair wziął się już nie na żarty za polski rynek pomp ciepła. Najpierw stworzyli wygodny kalkulator online, potem razem z doradztwem eksperckim zaczęli sprzedawać urządzenia najbardziej cenionych w branży producentów. I teraz stawiają kolejny, spory krok naprzód. Dostępna w sprzedaży dla polskich klientów już jest ich autorska pompa ciepła - WLTR. Można ją zdalnie konfigurować, serwisować i monitorować.

Spore zamieszanie wywołały ostatnie wyliczenia, z których wynika, że węgiel nadal jest najtańszym źródłem ogrzewania domu o powierzchni 150 mkw., w którym mieszkają cztery osoby. Poprosiliśmy o komentarz ekspertów energetycznych, którzy od razu zwrócili uwagę na dwie sprawy: brak specjalnych taryf dla użytkowników pomp ciepła oraz możliwe działania osłonowe, dotyczące przyszłorocznej ceny energii.

Od co najmniej paru lat o węglu mówi się źle albo bardzo źle. Ogrzewanie tym paliwem kopalnym ma być destrukcyjne dla zmian klimatu i przy okazji, w dobie ewoluujących OZE, trzepać też nieźle po kieszeni. Ale wyliczenia ekspertów z Rankomat.pl wszystko wywracają do góry nogami. Bo wychodzi im, że ogrzewając dom o powierzchni 150 mkw. najwięcej można oszczędzić na węglu. Ze sporymi wydatkami zaś muszą liczyć się użytkownicy pomp ciepła.

Może i Niemcy już dla niektórych nie są żadnym pozytywnym przykładem, po tym jak najpierw zamknęli bloki jądrowe, a następnie założyli kłódki na elektrowniach węglowych, ale zaczęli się dusić i korzystanie z węgla okazało się niezbędne. Ale czy nam się to podoba, czy nie w różnych dziedzinach życia popularne u nas trendy, zaczynają się rozkręcać u naszych zachodnich sąsiadów. U Niemców zaś, w przypadku indywidualnych systemów grzewczych, możemy już z ręką na sercu mówić o rewolucji, która prawdopodobnie też czeka nas samych.

Czeski startup Woltair coraz bardziej rozpychają się łokciami na polskim rynku pomp ciepła. Oprócz tego, że chcą pomagać w doborze odpowiedniego urządzenia, dzięki czemu powinny zmaleć rachunki za prąd, realizują cały czas swoją misję stworzenia strony internetowej, oferującej zakup pomp ciepła od różnych producentów. Czesi chwalą się przy okazji, że w ten sposób współpracują już z 12 producentami.

Pompy ciepła biją kolejne rekordy popularności, chociaż na wizerunku tych urządzeń grzewczych pojawiają się już pierwsze rysy. Po pierwsze pompy ciepła zdają egzamin, pod warunkiem że dostosujemy do nich taryfy energetyczne. Inaczej różnie z rachunkami za prąd bywa. A po drugie nisko w pas kłaniają się ciągle przy tej okazji szkodliwe gazy chłodnicze. Ale w tym przypadku naukowcy mają dobrą nowinę: wszystko wskazuje na możliwy przełom.

Platforma Oferteo zaprezentowała najnowsze dane dotyczące zapytań użytkowników w 10 wybranych kategoriach usługowych. Powstał w ten sposób Barometr usług - na podstawie zapytań użytkowników platformy. Zdecydowanie największy wzrost widać w budowlance, na co miały wpływ w pierwszej kolejności ułatwienia kredytowe. A kto w tym czasie najwięcej stracił? Wychodzi na to, że sektor odnawialnych źródeł energii.

Okazuje się, że nie tylko takie ogólnopolskie programy jak Czyste Powietrze czy Mój Prąd oferują pomoc finansową przy okazji wymiany źródła ciepła i np. zakupu pompy ciepła. Tego typu wsparcie jest też od lokalnie działających spółek energetycznych tak, jak w przypadku Energa Obrót z Grupy Orlen. Są pieniądze na zakup kotła gazowego, kotła na biomasę czy pompy ciepła. Tylko trzeba się spieszyć, bo czasu jest bardzo mało.

Jak pod koniec 2023 r. najtaniej ogrzać dom jednorodzinny i przygotować w nim ciepłą wodę użytkową? Na to pytanie odpowiada najnowszy kalkulator kosztów ogrzewania, opracowany przez Porozumienie Branżowe na Rzecz Efektywności Energetycznej (POBE). Wychodzi na to, że być może kryzys energetyczny ostatnio wywrócił wszystko do góry nogami, ale w tym zestawieniu zostało wszystko po staremu. Kotły na paliwa kopalne lub biomasę drzewną to dalej zdecydowanie najdroższe rozwiązanie.

Ceny węgla i drewna kominkowego nieco spadły w stosunku do początku sezonu grzewczego w zeszłym roku, co jest dobrą informacją dla osób ogrzewających swoje domy w tradycyjny sposób. Gorsza jest taka, że ceny te ustabilizowały się na wysokim poziomie, więc eksploatacja wciąż popularnych kopciuchów wychodzi bardzo drogo. Nie do pobicia są koszty ogrzewania domu za pomocą pompy ciepła, ale tu problemem jest koszt inwestycji w taki system.

Wszystko wskazuje na to, że jeszcze w tym roku poznamy nowy rząd, przed którym będzie naprawdę sporo trudnych wyzwań. Jednym z kluczowych jest transformacja energetyczna. Nie tylko górnicy i umowa społeczna z nimi, ale też sprawy prosumentów i właścicieli pomp ciepła, którzy na własną rękę dekarbonizują swoje domy, co nie zawsze im się opłaca. Wraca jednak temat specjalnych taryf na prąd, dzięki którym rachunki za użytkowanie pomp ciepła rzeczywiście będą niższe. Zawistnicy już kombinują: „Jak to? Nie dość, że ma tanie ogrzewanie, to jeszcze mniej zapłaci za prąd?”. Dokładnie tak. Może wtedy jeszcze więcej Polaków zainwestuje w zielone rozwiązania.