l4 zwolnienie lekarskie

Teleporady za sprawą pandemii stały się powszechną formą kontaktu z lekarzem. Jednak mogą prowadzić do nadużyć, które według szacunków ekspertów od rynku pracy dotyczą nawet 40 proc. wszystkich chorobowych. Z danych ZUS wynika, że w ubiegłym roku wydano aż 27 mln zwolnień lekarskich, a to oznacza, że skala tego procederu jest ogromna. Pracodawców lewe zwolnienia kosztują więcej niż podwyżki gazu i prądu.

Polak na zwolnieniu chorobowym potrafi naprawdę wiele, tylko nie chorować. Choć w rządzie planowane są zmiany przepisów, to zdaniem ekspertów nie ukrócą one patologii, jaką jest nadużywanie tzw. L4. Same przepisy tego nie zrobią, ale gdy pracodawcy naprawdę się wkurzą, wtedy kontrole zwolnień posypią się lawinowo.

Szybkie, sprawne i terminowe wydawanie orzeczeń o czasowej niezdolności do pracy i zaświadczeń lekarskich, a jednocześnie zwiększenie efektywności kontroli wydawania tych dokumentów. Takie mają być proponowanej przez Ministerstwo Rodziny efekty gruntownej reformy systemu wydawania orzeczeń dla celów ustalania praw do świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma dostać do ręki narzędzia umożliwiające skuteczniejszą kontrolę prawidłowości wystawiania orzeczeń lekarskich.

Ponad 40 proc. zwolnień lekarskich jest wykorzystywanych przez pracowników niezgodnie z przeznaczeniem, co powoduje, że koszty działalności przedsiębiorstwa potrafią urosnąć do nawet 30 proc. Firmy nie zamierzają siedzieć bezczynnie i będą bacznie przyglądać się absencji pracowników.

Ministra pracy Agnieszka Dziemianowicz-Bąk potwierdziła, że rozważa wprowadzenie 100-proc. płatnego zasiłku chorobowego. Eksperci zajmujący się absencją pracowniczą alarmują, że pełnopłatne L4 doprowadzi do sytuacji, w której bardziej się będzie opłacało chorować niż pracować, a to odbije się na kondycji polskich przedsiębiorstw i całej gospodarce.

Ministerstwo Pracy prowadzone przez Agnieszkę Dziemianowicz-Bąk to jeden z najaktywniejszych resortów rządu Donalda Tuska. Przynajmniej jeśli chodzi o forsowanie zmian, które będą dotyczyły ogółu Polaków. Oprócz gorąco dyskutowanego pomysłu skrócenia czasu pracy do czterech dni wysunięto też pomysł istotnych zmian w zwolnieniach lekarskich – tego, ile będzie wynosił zasiłek chorobowy oraz tego, kto i na jakich zasadach będzie go wypłacał.

Podczas pandemii zamiast tradycyjnej wizyty lekarskiej koniecznością stały się teleporady. Jednak wraz z jej zakończeniem forma ta nadal jest praktykowana. Conperio, polska firma zajmująca się kompleksowo problematyką absencji chorobowych, podaje, że liczba zwolnień lekarskich ze wskazaniem, że chory powinien leżeć w 2023 w stosunku do 2022, wzrosła o 28,7 proc. Polacy zaś coraz częściej zwolnienie lekarskie traktują jako dodatkowe wolne od pracy.

Czy pracownik przebywający na zwolnieniu chorobowym może malować ściany w swoim domu? Odpowiedź wydaje się prosta, ale nie jest jednoznaczna. Również problematyczna jest kwestia narzucania pracodawcom obowiązku wchodzenia w kompetencje lekarzy i rozstrzygania na własną rękę czy czynności, które podejmował chory pracownik na L4, miały wpływ na jego stan zdrowia, czy też nie.

Zwolnienia lekarskie L4 płatne przez ZUS od pierwszego dnia zwolnienia, do tego cały czas przewija się propozycja Lewicy, by zasiłek wynosił 100 proc. wynagrodzenia. Takie propozycje stawiają obowiązujący system na głowie, ponieważ znaczenie podnoszą atrakcyjność tego typu świadczeń. I w oczach pracowników, ponieważ dostaną 100 proc. pensji, ale także pracodawców, bo w wypłacaniu wynagrodzenia chorym wyręczy ich ZUS.

Nowy rząd zapowiedział zmiany dotyczące wypłacania zasiłku chorobowego. Założenia są takie, że to ZUS od pierwszego dnia zwolnienia lekarskiego miałby wypłacać świadczenie chorobowe, a nie tak jak było do tej pory pracodawca. W dodatku wypłacany zasiłek byłby w wysokości 100 proc. wynagrodzenia. Ekspert Conperio tłumaczy, z czym może wiązać się pozornie ulepszenie i co należy uwagę przy dokonywaniu zmian przepisów.

Kontrole zwolnień lekarskich odbywają się losowo lub w sytuacji, gdy istnieje podejrzenie, że pracownik korzysta z tzw. L4 w sposób nieprawidłowy. Co to właściwie oznacza? Czego nie można robić, będąc na zwolnieniu lekarskim i jakie konsekwencje grożą pracownikowi?

Ostatnie doniesienia dotyczące firm produkcyjnych w Polsce nie napawają optymizmem. W związku z wysokimi kosztami prowadzenia działalności koncerny rezygnują działalności w naszym kraju, co bezpośrednio uderza w strefę zatrudnienia pracowników. Z informacji dowiadujemy się o zamknięciu fabryki Levi Strauss w Polsce, amerykański koncern TE Connectivity Industrial przenosi się do Maroka, a Nokia planuje zwolnić kilkaset osób. Eksperci alarmują, że tak złych perspektyw nie było od dawna.

Osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę lub zlecenie może otrzymać od lekarza zwolnienie usprawiedliwiające nieobecność w pracy. Przepisy określają maksymalny okres w roku, w którym można przebywać na tak zwanym L4. Od ogólnej zasady są jednak pewne wyjątki.

W Polsce rosną nadużycia związane z tzw. L4. Polacy zamiast faktycznie chorować, wyjeżdżają na urlop lub dorabiają na boku. Wykorzystywanie zwolnień lekarskich do innych celów niż chorobowych jeszcze kilka lat temu wynosiło w Polsce 30 proc., teraz jest to 35 proc.

Rząd planuje rewolucyjne zmiany w zwolnieniach chorobowych. Jedną z nich miałoby być 100-proc. płatne tzw. L4. Dla Polaków to byłaby rewelacja, jednak eksperci ostrzegają przed lawinowym wzrostem zwolnień chorobowych. Tymczasem wskazują, że potrzebujemy pilnie zmiany przepisów, ale dla pracowników przewlekle chorych.

To zupełnie nie nowość, że Polacy kombinują, aby dostać zwolnienie chorobowe, pobierać w tym czasie nawet 80 proc. pensji, a faktycznie cieszyć się np. dodatkowym zarobkiem lub urlopem pod palmami. Jednak kolejni naciągacze na własnej skórze przekonali się, że lepiej nie zadzierać z ZUS-em.

Coraz więcej Polaków idzie na zwolnienie lekarskie z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania. Z danych ZUS wynika, że w 2023 r. do zakładu wpłynęło o 8,7 procent więcej takich zwolnień niż w 2022 r.

Niesprzyjający system podatkowy i skomplikowana biurokracja to tylko niektóre czynniki wpływające na spadek atrakcyjności naszego kraju dla zagranicznych inwestorów. Gdy dodamy do tego wojnę tuż za wschodnią granicą oraz inflację i ostre hamowanie polskiego PKB, to sytuacja staje się jeszcze trudniejsza. Dodatkowo ekspert Conperio uważa, że wysokie wskaźniki zwolnień lekarskich to gwóźdź do trumny dla Polskich przedsiębiorców. Jest jednak aplikacja, która pozwala monitorować pracownicze absencje.

Od 2022 roku wypalenie zawodowe decyzją Światowej Organizacji Zdrowia uznawane jest nie za syndrom, a za chorobę. Lekarz, który zdiagnozuje ją u pacjenta, ma prawo wystawić zwolnienie, potocznie nazywane L4. Czym właściwie jest wypalenie zawodowe i w jakich przypadkach można uzyskać na nie zwolnienie lekarskie?

Rząd zaproponował nowy projekt ustawy dotyczący zmian związanych z pobieraniem przez Polaków zwolnień chorobowych. Choć reforma przepisów miałaby odciążyć pracodawców, w praktyce mogą okazać się dla nich niedźwiedzią przysługą. Mikołaj Zając, prezes Conperio zajmującej się kompleksowo problematyką absencji chorobowych tłumaczy, co w praktyce może oznaczać zmiana przepisów oraz wskazuje kierunki, w których jego zdaniem – powinny te zmiany podążać.