l4 zwolnienie lekarskie

Nowy rząd zapowiedział zmiany dotyczące wypłacania zasiłku chorobowego. Założenia są takie, że to ZUS od pierwszego dnia zwolnienia lekarskiego miałby wypłacać świadczenie chorobowe, a nie tak jak było do tej pory pracodawca. W dodatku wypłacany zasiłek byłby w wysokości 100 proc. wynagrodzenia. Ekspert Conperio tłumaczy, z czym może wiązać się pozornie ulepszenie i co należy uwagę przy dokonywaniu zmian przepisów.

Kontrole zwolnień lekarskich odbywają się losowo lub w sytuacji, gdy istnieje podejrzenie, że pracownik korzysta z tzw. L4 w sposób nieprawidłowy. Co to właściwie oznacza? Czego nie można robić, będąc na zwolnieniu lekarskim i jakie konsekwencje grożą pracownikowi?

Ostatnie doniesienia dotyczące firm produkcyjnych w Polsce nie napawają optymizmem. W związku z wysokimi kosztami prowadzenia działalności koncerny rezygnują działalności w naszym kraju, co bezpośrednio uderza w strefę zatrudnienia pracowników. Z informacji dowiadujemy się o zamknięciu fabryki Levi Strauss w Polsce, amerykański koncern TE Connectivity Industrial przenosi się do Maroka, a Nokia planuje zwolnić kilkaset osób. Eksperci alarmują, że tak złych perspektyw nie było od dawna.

Osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę lub zlecenie może otrzymać od lekarza zwolnienie usprawiedliwiające nieobecność w pracy. Przepisy określają maksymalny okres w roku, w którym można przebywać na tak zwanym L4. Od ogólnej zasady są jednak pewne wyjątki.

W Polsce rosną nadużycia związane z tzw. L4. Polacy zamiast faktycznie chorować, wyjeżdżają na urlop lub dorabiają na boku. Wykorzystywanie zwolnień lekarskich do innych celów niż chorobowych jeszcze kilka lat temu wynosiło w Polsce 30 proc., teraz jest to 35 proc.

Rząd planuje rewolucyjne zmiany w zwolnieniach chorobowych. Jedną z nich miałoby być 100-proc. płatne tzw. L4. Dla Polaków to byłaby rewelacja, jednak eksperci ostrzegają przed lawinowym wzrostem zwolnień chorobowych. Tymczasem wskazują, że potrzebujemy pilnie zmiany przepisów, ale dla pracowników przewlekle chorych.

To zupełnie nie nowość, że Polacy kombinują, aby dostać zwolnienie chorobowe, pobierać w tym czasie nawet 80 proc. pensji, a faktycznie cieszyć się np. dodatkowym zarobkiem lub urlopem pod palmami. Jednak kolejni naciągacze na własnej skórze przekonali się, że lepiej nie zadzierać z ZUS-em.

Coraz więcej Polaków idzie na zwolnienie lekarskie z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania. Z danych ZUS wynika, że w 2023 r. do zakładu wpłynęło o 8,7 procent więcej takich zwolnień niż w 2022 r.

Niesprzyjający system podatkowy i skomplikowana biurokracja to tylko niektóre czynniki wpływające na spadek atrakcyjności naszego kraju dla zagranicznych inwestorów. Gdy dodamy do tego wojnę tuż za wschodnią granicą oraz inflację i ostre hamowanie polskiego PKB, to sytuacja staje się jeszcze trudniejsza. Dodatkowo ekspert Conperio uważa, że wysokie wskaźniki zwolnień lekarskich to gwóźdź do trumny dla Polskich przedsiębiorców. Jest jednak aplikacja, która pozwala monitorować pracownicze absencje.

Od 2022 roku wypalenie zawodowe decyzją Światowej Organizacji Zdrowia uznawane jest nie za syndrom, a za chorobę. Lekarz, który zdiagnozuje ją u pacjenta, ma prawo wystawić zwolnienie, potocznie nazywane L4. Czym właściwie jest wypalenie zawodowe i w jakich przypadkach można uzyskać na nie zwolnienie lekarskie?

Rząd zaproponował nowy projekt ustawy dotyczący zmian związanych z pobieraniem przez Polaków zwolnień chorobowych. Choć reforma przepisów miałaby odciążyć pracodawców, w praktyce mogą okazać się dla nich niedźwiedzią przysługą. Mikołaj Zając, prezes Conperio zajmującej się kompleksowo problematyką absencji chorobowych tłumaczy, co w praktyce może oznaczać zmiana przepisów oraz wskazuje kierunki, w których jego zdaniem – powinny te zmiany podążać.

Z danych NFZ wynika, że na depresję choruje 1,2 mln Polaków. I co roku tych osób przybywa. Tak samo, jak co roku rośnie liczba wystawianych zwolnień lekarskich z powodu Blue Monday. Niestety wiele z tych tzw. L4 od psychiatrów nie zostało wykorzystanych w uczciwy sposób.

W czasie pandemii Lewica naciskała, żeby podczas zwolnienia lekarskiego wynagrodzenie pracownika nie było obniżane do 80 proc., bo przez to ludzie boją się chorować, chodzą do pracy i zarażają innych. Nic z tego jednak nie wyszło, ale teraz przy przymiarkach innych zmian dotyczących tzw. L4 możemy pójść w zupełnie odwrotnym kierunku i jeszcze bardziej obniżyć pensje na chorobowym nawet do 50 proc. Bo to przecież ostatecznie jest zasiłek, a kto to widział tak wysokie zasiłki?

Polacy wybierający się na zwolnienie lekarskie nie zawsze są uczciwi wobec pracodawców. Wyjazdy na wakacje za granicę, prace remontowe czy dodatkowa praca zawodowa to tylko niektóre przewinienia „obłożnie chorych” pracowników. Zbliżające się Boże Narodzenie i Nowy Rok to dla wielu aktywnych zawodowo okazja na odpoczynek. Jednak trzeba liczyć się z tym, że planując wyjazd na L4 oprócz kontroli może czekać nas zwolnienie z pracy.  

Pokolenie Z, czyli osoby urodzone w latach 1995-2012, ma już za sobą pierwsze kroki na rynku pracy i też wiele łatek, które do niego przylgnęły. Jedna z nich jest dość krzywdząca, bo mówi o tym, że zetki są obibokami, nie chcą sobie wypruwać żył, jak ich rodzice i dziadkowie. Tymczasem najnowsze dane wskazują, że to właśnie ta najmłodsza generacja na rynku pracy ma mniejszą skłonność do pobierania L4 niż osoby ze starszych generacji.

Oczywiście dodatkowe dni wolne powinny też przysługiwać tym, którzy nie palą papierosów, ale to już się dzieje. W pewnej japońskiej firmie niepalący dostali sześć dni urlopu wypoczynkowego ekstra. Skąd ten pomysł z tytułu? Otóż zaparzenie herbaty trwa tyle samo, co zapalenie papierosa, a wędliny według Światowej Organizacji Zdrowia są tak samo szkodliwe jak papierosy i azbest.

Wiele firm boryka się z problemami nadmiernego nadużywania przez pracowników zwolnień lekarskich. Najnowsze dane Conperio, polskiej firmy doradczej zajmującej się kompleksowo problematyką L4, zdają się potwierdzać tę tezę, bo średnio 36 proc. kontrolowanych zwolnień chorobowych rocznie wykorzystywanych jest niezgodnie z przeznaczeniem. A co ważne odsetek ten w rzeczywistości może być znacznie wyższy, ponieważ spora część przedsiębiorców nie reaguje na nadużycia wśród swoich pracowników.

Jedna z partii opozycyjnych podczas kampanii wyborczej zaproponowała, by pracownicy przebywający na zwolnieniu chorobowym pobierali 100 proc. wynagrodzenia, a nie jak do tej pory 80 proc. Co na to eksperci? To postawienie znaku równości między chorobowym a urlopem – alarmują eksperci.

Wynagrodzenia w naszym kraju, przynajmniej te nominalne, cały czas idą w górę. I chociaż według danych Głównego Urzędu Statystycznego we wrześniu 2023 r. średnia zarobków w sektorze przedsiębiorstw osiągnęła kwotę 7379,88 zł brutto, to liczba nieprawidłowo pobranych zwolnień lekarskich też wzrosła. Wiecie, co ma wspólnego wzrost wynagrodzeń i wysyp zwolnień lekarskich?

Menedżer ds. absencji chorobowej to zupełnie nowe stanowisko, jakie pojawiło się na rynku pracy. Co należy do jego zadań? Raczej nie poda wam gorącej herbaty z cytryną i ciepłego kocyka, ale sprawdzi, czy przebywając na zwolnieniu potocznie zwanym L4 faktycznie chorujecie, czy tylko udajecie. To niejedyny obowiązek nowego menedżera.