kopalnie

Chociaż po prezentacji głównych założeń unijnej strategii RePowerEU jest jasne, że obecny kryzys energetyczny ma tylko przyspieszyć odejście od paliw kopalnych, to Polska najwyraźniej chce dalej wiązać się z węglem. Tak wynika i z zapowiedzi przełożenia w czasie terminów wygaszania kopalni i z apelu związkowców, którzy uważają, że już jest najwyższy czas, żeby zwiększyć zatrudnienie w polskim górnictwie i przy okazji reaktywować dawne klasy górnicze.

Węgiel w Polsce, problemy z jego dostępnością, rosnące w zawrotnym tempie ceny, spędzają sen z powiem milionom Polaków. Rząd na razie zdaje się nie dostrzegać problemu, tymczasem za chwilę może z tego wyniknąć ogólnonarodowa awantura. Sprawę już na celownik wzięły związki górnicze.

Najpierw Niemcy żalili się, że bez rosyjskiego gazu ucierpi ich PKB, a ludzie stracą pracę. Teraz przedłużają żywot kopalni Janschwalde, którą wcześniej zamknięto wyłącznie na podstawie przepisów ochrony środowiska. Argumentem jest między innymi troska o dostawy energii, zagrożone od czasu ataku Rosji na Ukrainę.

Obecny sezon grzewczy już się kończy, ale warto już myśleć o kolejnym, bo będzie nie tylko drogo, ale także mogą być duże problemy z zaopatrzeniem w opał. Węgiel miał być naszym narodowym dobrem, ale już wiemy, że nie ma co liczyć na szybkie zwiększenie wydobycia przez polskie kopalnie.

Rząd wykorzystuje trudną sytuację na rynku energetycznym i dalej nawet nie ogląda się na notyfikację przez Komisję Europejską umowy społecznej z górnikami. Po przelaniu, w ramach pomocy publicznej, pierwszych środków na konta Polskiej Grupy Górniczej (PGG), teraz przyszedł czas na podobne wsparcie dla Tauronu.

Kiedy w Danii tamtejsza minister środowiska Lea Wermelin mówi, że po ataku Rosji na Ukrainę zieloną transformację trzeba dodatkowo przyspieszyć, w Polsce wicepremier i szef aktywów państwowych Jacek Sasin sugeruje, że energetyka węglowa zostanie z nami dłużej, niż wskazuje to umowa społeczna z górnikami. Zmian w dotychczasowych ustaleniach oczekują też sami związkowcy.

Eksperci są zgodni: jeżeli neutralność klimatyczna w 2050 r. jeszcze w ogóle wchodzi w grę, to trzeba brać pod uwagę nowe i bezprecedensowe regulacje dotyczące emisji metanu z węglowych kopalni. Podobne wnioski przynosi najnowszy raport Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC), który wskazuje, że efekty rosnących średnich temperatur odczuwa już ponad 3,5 mld ludzi. Dlatego węgiel trzeba odsunąć na boczny tor.

Spełnia się najczarniejszy sen ekspertów klimatycznych. Bardzo możliwe, że rząd, z górnikami pod rękę, spisze od nowa zmienioną umowę społeczną, w której już nie będzie zakładanej żadnej redukcji wydobycia węgla. Niewykluczone, że w ten sam sposób wydłużony będzie żywot kopalń, które zgodnie z wcześniejszym harmonogramem miałyby działać do 2049 r. A wszystko dlatego, że Rosja napadła na Ukrainę i bezpieczeństwo energetyczne podobno trzeba definiować od początku.

Developerzy na terenach śląskich gmin muszą niekiedy grać w rosyjską ruletkę. Trzeba się nieźle napocić, żeby zgrabnie ominąć szkody górnicze albo dawne biedaszyby i nie narażać przyszłej inwestycji na katastrofę a samych mieszkańców na spore ryzyko. Można tym też aż tak bardzo się nie przejmować. Różnie bywa.

Rosyjska agresja na Ukrainę spowodowała, że wiele krajów chce porzucić swoją dotychczasową politykę klimatyczną i planuje wrócić do węgla. Jak się można tego spodziewać: nie inaczej jest w Polsce. Przedstawiciele Związku Zawodowego Pracowników Zakładów Przeróbki Mechanicznej Węgla napisali już w tej sprawie do rządu. Chcą, żeby kopalnie dostały jeszcze jedną szansę.

Rosyjska agresja na Ukrainę wywróciła politykę klimatyczną do góry nogami. Teraz priorytetem nie jest już odchodzenie od paliw kopalnych na rzecz odnawialnych źródeł energii. Zdecydowanie bardziej obecnie liczy się uniezależnienie pod tym względem od Rosji. Dlatego coraz więcej krajów wstrzymuje swoje projekty gazowe i wraca do bezpieczniejszego węgla.

Na razie przez rosyjską agresję na Ukrainie nie musimy martwić się o dostawy energii elektrycznej i ciepła. Gorzej będzie, jak wprowadzane na Moskwę restrykcje dotyczyć będą też węgla. Być może wtedy trzeba będzie plan likwidacji polskich kopalni pisać od nowa. Ale są jeszcze Niemcy, którzy już nie zgodzili się na wyłączenie Rosji z systemu SWIFT i z importem energii, od którego są też uzależnieni, może być tak samo.

Legendarne złoża tytanu i wanadu na Suwalszczyźnie rozpalają wyobraźnię Polaków już od dobrych kilku lat. I choć geolodzy studzą entuzjazm, to wciąż pojawiają się głosy, że Polska to najbogatszy kraj na świecie.

Coraz większa emisja CO2 tworzy z Ziemi niebezpieczny dla środowiska i ludzi piekarnik? Być może tak jest, ale z pewnością nie w Chinach. Tam Narodowa Komisja Rozwoju i Reform właśnie dała zielone światło dla budowy trzech nowych kopalni. Projekt mają sfinansować tamtejsze banki.

Czesi wykorzystali w sprawie kopalni Turów lukę prawną, która dotyczy też kopalni Polskiej Grupy Górniczej? „Rzeczpospolita” informuje, że Ministerstwie Klimatu i Środowiska wszystkiemu zaprzecza. Ale ekolodzy z polskiego Greenpeace zapowiadają, że nie odpuszczą. Już złożyli wniosek o unieważnienie w sumie kilkunastu koncesji na wydobycie węgla w dziewięciu kopalniach.

Bursztyn pod Lubelszczyzną znowu jest w centrum zainteresowania. Firmy ustawiają się w kolejce, która robi się coraz dłuższa. To właśnie nad morzem możemy napotkać bursztyn. Jednak wychodzi na to, że wydobycie bursztynu w Polsce, nie kończy się na samym Bałtyku.

Negocjacje w sprawie kopalni Turów zakończyły się oczywistym sukcesem polskiego rządu i dalszego funkcjonowanie tego ważnego dla naszego bezpieczeństwa energetycznego elementu nie jest w żaden sposób zagrożone. Tak finał czesko-polskich rozmów chce widzieć Warszawa. Szkoda, że nasi południowi sąsiedzi mają zupełnie inny obraz.

Prezydent Andrzej Duda podpisał już przyjętą przez Sejm ustawę górniczą, która zakłada ratowanie przez najbliższe 10 lat branży publicznymi pieniędzmi, ale to wcale sprawy nie załatwia. Bo przy założonej aż tak dużej interwencji państwa w rynek niezbędna jest zgoda Komisji Europejskiej. A z tą może być różnie. Polskie górnictwo musi czekać na decyzję.

Choć Ministerstwo Aktywów Państwowych utrzymuje, że nie ma takiej potrzeby, to eksperci coraz częściej i głośniej mówią o konieczności podpisania z górnikami nowej umowy społecznej. Ich zdaniem z węglem pożegnamy się zdecydowanie szybciej, niż wskazują wcześniejsze ustalenia.

Jeśli odstawimy węgiel znacznie wcześniej, niż to pierwotnie ustalono, możemy zyskać gigantyczną górę pieniędzy. A jeśli będziemy bronić węgla jak niepodległości, to cała suma przejdzie nam koło nosa. Takie wnioski płyną z najnowszego raportu Instytutu Ekonomii Energii i Analiz Finansowych (IEEFA). Całe opracowanie poświęcone jest Polsce i zaplanowanej u nas dekarbonizacji.