globalne ocieplenie

W czwartek temperatury powietrza w środkowej i południowej części Grecji, w tym Atenach na Cykladach i Krecie, przekroczyły 40 st. C.  W ciągu najbliższych dni fala upałów dotrze do Polski. Ponieważ mamy globalne ocieplenie epizody ciepła będą się nasilać – zapowiada w rozmowie z Bizblogiem prof. Mirosław Miętus, ceniony polski fizyk, oceanograf i geograf z Uniwersytetu Gdańskiego. Naukowiec tłumaczy, co czeka nas w czasie wakacyjnego urlopu.

Coolcation - czyli urlop w krajach o chłodniejszym klimacie - wskazywany jest jako jeden z kluczowych trendów turystycznych tego roku. Na uciekających przed skwarem turystów zęby ostrzy sobie między innymi Skandynawia i kraje bałtyckie. Są jednak i takie chłodne regiony, które wolą chronić się przed najazdem urlopowiczów.

W Sudanie, gdzie śmiercią głodową zagrożonych jest 5 mln ludzi, mamy do czynienia z bodaj największym kryzysem humanitarnym w historii. I kto w takich okolicznościach martwiłby się jeszcze dodatkowo zmianami klimatu? Zwłaszcza że globalną umowę w tej sprawie z 2015 r. możemy już spokojnie wyrzucić do kosza.

Ostatnio naukowcy wyliczyli, że w najgorszym razie całoroczny lód Arktyki stopi się już za ok. 10 lat - w 2035 r. Teraz zaś włosy stają dęba po lekturze dwóch ostatnich analiz dotyczących z kolei Antarktydy. Wnioski są tyle oczywiste, co też przerażające: topnienie lodu także przyspiesza, co będzie miało fatalne konsekwencje dla reszty planety.

Na świecie trwa wyścig na wynalezienie najbardziej efektywnej metody wychwytywania CO2. Ostatnio coraz głośniej mówi się o polsko-norweskim projekcie badawczym, który wykorzystuje dwutlenek węgla jako nośnik energii. Tymczasem jedna z brytyjskich firm właśnie opatentowała produkcję cementu z ujemną emisją.

O tym, jak bardzo w ostatnim czasie zmiany klimatu przyspieszyły, najlepiej świadczą apele ekspertów, którzy stawiają sprawę jasno: albo na serio weźmiemy się do roboty, albo za chwilę porozumienie paryskie możemy wyrzucić do kosza. Teraz najnowsze badania opisane w Nature dowodzą, że źle dzieje się nie tylko na lądzie, ale również w morzach i oceanach. Wymuszona ciepłem migracja niektórych gatunków może mieć nieprzewidywalne konsekwencje.

Dolna granica globalnego ocieplenia znana jest już od dawna. Kraje podpisując porozumienie paryskie zgodziły się, że zrobią wszystko, żeby wyhamowało na poziomie 1,5 st. C. A co z górną granicą tego nienaturalnego ocieplenia? Okazuje się, że najgorsze prognozy mówią nawet o 4-5 st. C.

Naukowcy i meteorolodzy są zgodni: za ostatnie anomalia pogodowe (m.in. kolejne miesiące z globalnymi rekordami ciepła) odpowiada zjawisko El Nino, które od miesięcy dzieli i rządzi na Pacyfiku. Właśnie ustalono, że może do niego dochodzić coraz częściej. A wszystko przez topniejący na potęgę lód morski w Arktyce. Najbardziej pesymistyczne analizy sugerują, że za prawie 10 lat może być po sprawie.

Pokrywa lodowa na Arktyce topnieje w zastraszającym tempie i coraz częściej na zdjęciach satelitarnych możemy zaobserwować, jak na przestrzeni lat znikał lód, a odsłaniał się ląd. Najnowsze symulacje wskazują, że jeśli nie uda nam się powstrzymać zmian klimatycznych, to już w 2035 r. arktyczny lód prawdopodobnie całkowicie stopnieje. Aby opóźnić ten proces, naukowcy wpadli na dość szalony pomysł.

W nieznośnym upale, czy podczas pożarów trawiących wakacyjne kierunki w Europie Południowej, trudno jest docenić uroki urlopu. Okazuje się, że tego lata Polacy będą chętniej latać w chłodniejsze rejony. Zresztą za letnim chłodem rozglądają się już wczasowicze w innych krajach, a Brytyjczycy na celowniku mają polskie wybrzeże.

Bywa, że walka ze zmianami klimatu zahacza o absurd. Tak, jak ma to miejsce w przypadku ostatniego apelu Światowego Forum Ekonomicznego (WEF). Wynika z niego, że globalnym kłopotem nie są wcale wydobywane cały czas na potęgę paliwa kopalne, tylko żywność hodowana w domu, na balkonie, albo na przykuchennym parapecie. Podobno tak tworzy się ślad węglowy, który niszczy naszą planetę. I czego nie rozumiecie?

Tak ciepłego lutego na świecie i w Polsce jeszcze nie mieliśmy. Nad Wisłą słupki rtęci pokazywały średnio 5,7 st. C., mimo że o tej porze roku zwykle spadały minimalnie poniżej zera. I choć chciałoby się powiedzieć: piękną mamy wiosnę tej zimy, to nie ma się z czego cieszyć. Taka anomalia jest wyjątkowa wysoka, a jej skutki uderzą w wielu.

Zamiast w trakcie kolejnych Szczytów Klimatycznych ONZ dopilnować poważnej debaty o zmianach klimatu i wywołujących je paliwach kopalnych, wolimy szukać dziury w całym i stawiać na kontrowersyjne technologie, których zastosowanie może przynieść więcej złego niż dobrego. Tak jak w przypadku pomysłu, żeby dać szansę wreszcie geoinżynierii słonecznej i zacząć naszą gwiazdę nieco przyciemniać, co dałoby oddech ziemskiemu środowisku.

Niestety, ale jesteśmy świadkami gwałtownego przyspieszenia zmian klimatu. Po tym, jak świat obiegła informacja, że 2023 r. był najcieplejszym w historii pomiarów, wyszło też na jaw, że już od czerwca ub.r. każdy kolejny miesiąc był także najgorętszy w historii, w porównaniu z analogicznym miesiącem w poprzednich latach. I cały czas tego tempa nie zwalniamy, bo styczeń 2024 r. też jest z najwyższa średnią temperaturą odkąd takie dane są zbierane w 1850 r.

Zmiany klimatu i globalne ocieplenie przyspieszają i to solidnie. Nie zmieni tego radosne wycie na śnieg w Polsce tych, którzy uparcie, a może celowo, mylą klimat z pogodą. Tymczasem na kolejnym Szczycie Klimatycznym ONZ COP28 ludzkość zachowuje się tak, jakby tuż przed zderzeniem się ze ścianą zastanawiała się, czy faktycznie warto zapiąć pasy bezpieczeństwa. I swoje wywody kończy konkluzją, że jednak chyba warto i ogłasza wszem wobec, że to zrobi. Ale na razie nawet ręki nie podnosi, wierząc głupio, że ściana sama przed nią zacznie uciekać.

Największe śnieżyce w Polsce od co najmniej 2006 r. obudziły najwaleczniejszych przeciwników zmian klimatu. którzy znowu zaczęli przekonywać, że skoro w listopadzie w Polsce pada śnieg, to nic takiego złego się nie dzieje, do znudzenia myląc klimat z pogodą. Tymczasem Berkeley Earth, amerykańska organizacja non-profit zajmująca się nauką i analizą danych środowiskowych, przygotowała scenariusz globalnego ocieplenia dla każdego kraju do 2100 r. I wychodzi na to, że w najlepszym razie na koniec tego stulecia w Polsce temperatura będzie już o 3 st. C wyższa od tej z czasów rewolucji przemysłowej.

O organizowanym przez Zjednoczone Emiraty Arabskie Szczycie Klimatycznym ONZ COP28 zaczęło być głośno jeszcze zanim się rozpoczął. Teraz oliwy do ognia dodają informacje o tym, jak gospodarze chcą wykorzystać COP28 do podpisywania kolejnych umów na dostawy ropy. Znamienne jest też to, że ten startujący już 30 listopada szczyt ma niezwykłego towarzysza, który udowadnia przy okazji, że zmiany klimatu wcale nie stoją w miejscu. To jedna z największych gór lodowych, która zaczęła się poruszać pierwszy raz od 30 lat.

News o tym, że należący do Virgin Atlantic pasażerski samolot Boeing 787 napędzany zrównoważonym paliwem poleciał w dziewiczy rejs z lotniska Heathrow do Nowego Jorku, zelektryzował media. Choć ekolodzy studzą emocje, a branża lotnicza - przeciwnie - zaciera ręce i mówi o kamieniu milowym, główny problem jest jeden: dziś takiego paliwa mamy jak na lekarstwo.

Był protokół z Kioto, a blisko dwie dekady później świat podpisał Porozumienia Paryskie. Od tego czasu zorganizowano wielu Szczytów Klimatycznych ONZ, na których padały mocne słowa. I na tych słowach najczęściej niestety się kończyło. Pewnie w trakcie COP28, który za chwilę wystartuje w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, będzie tak samo. Chociaż granicę 2 st. C dla globalnego ocieplenia już przekroczyliśmy. A jeszcze gorsze perspektywy kreśli przed nami ONZ.

Chociaż co roku organizuje się dziesiątki konferencji, na których międzynarodowe towarzystwo dyskutuje o przyspieszających tylko zmianach klimatu, to tak naprawdę nie za wiele się w tym temacie zmienia. Krajowe rządy jedną ręką podpisują klimatyczne deklaracje, a drugą stawiają na zwiększenie produkcji paliw kopalnych. Jednocześnie nie jest żadną tajemnicą, że podnoszące się poziomu mórz i oceanów stanowi śmiercionośne zagrożenie szczególnie dla wysp. Które przez to mają najmniej czasu?