Nieruchomości

W miastach wojewódzkich każdego tygodnia na rynku najmu pojawia się średnio 500 ofert mikrokawalerek, czyli mieszkań poniżej 25 mkw. Polacy mieszkają w nich nie dlatego, że lubią ciasnotę, ale często nie mają innego wyboru. Czy nowe przepisy skutecznie wypowiedzą wojnę klitkom?

Jeśli w drugiej połowie października popyt na Bezpieczny kredyt 2 proc. był taki jak w pierwszej połowie miesiąca, to okaże się, że zachwyt nad rządowym programem dopłat prysnął, a liczba wniosków w porównaniu do września runęła o ponad 60 proc. Nikt nie chce niemal darmowych pieniędzy? Raczej rzecz w tym, że sam program tak wywindował ceny mieszkań, że stały się one niedostępne dla zwykłego człowieka.

Rząd łata kryzys mieszkaniowy rozdawaniem darmowych projektów domów. Resort udostępnił wybrane w konkursie projekty dla budynków o powierzchni 120 mkw., które będzie można postawić bez pozwolenia na budowę. Ale taka polityka może odbić się czkawką.

Odsetek zakupów mieszkania na własne potrzeby trochę ostatnio wzrósł, zapewne dzięki Bezpiecznemu kredytowi 2 proc., ale to nadal nie jest przytłaczająca większość. W zapasach Kowalski kontra inwestor jest tylko 55 do 45. I tak jest od lat.

Ceny mieszkań w Polsce przyzwyczaiły nas do tego, że z miesiąca na miesiąc tylko rosną. I wciąż nie jest inaczej, bo nawet takie oazy taniości na deweloperskiej mapie kraju, jak Łódź czy Katowice, przebiły w październiku granicę 10 tys. zł za mkw. Na horyzoncie zaczynają pojawiać się natomiast jaskółki mówiące o tym, że w niektórych miastach ceny zaczynają się stabilizować.

W niektórych miastach listonosze pakują torby, bo decyzje o wysokości podatku od nieruchomości na 2024 r. zostały już podjęte. A w tym roku może zaboleć, bo maksymalna podwyżka to 15 proc. - trzykrotnie więcej niż w 2022 r. Winna jest inflacja.

Polacy coraz chętniej kupują nieruchomości położone za granicą, zwłaszcza w atrakcyjnych turystycznie miejscach. Muszą jednak pamiętać o dopełnieniu formalności nie tylko w kraju, na którego terenie położona jest nieruchomość, lecz również w Polsce.

Z jednej strony wszyscy krzyczą, że trzeba budować mieszkania na wynajem z niskim czynszem, a z drugiej gminy ciągle wyprzedają mieszkania komunalne, co w praktyce oznacza, że wąska grupa ludzi za grosze uwłaszcza się na publicznym majątku. Absurd. Jasne, gminy nie mają środków na utrzymanie mieszkań w złym stanie technicznym, dlatego się ich pozbywają, ale wystarczyłoby zacząć weryfikować, czy lokatorzy naprawdę mają prawo do płacenia czynszu 10-krotnie niższego niż rynkowy.

Mamy w Polsce 1,2 mln studentów, z czego ok. 450 tys. wynajmuje mieszkania, bo miejsc w akademikach wystarcza dla mniej niż co dziesiątego. A może zamiata budować tanie mieszkania na wynajem, lepiej budować za państwowe pieniądze akademiki? – pyta ekspert Fundacji Instrat. To mogłoby zwolnić średnio 150 tys. mieszkań i to właśnie w dużych miastach akademickich, czynsze najmu by spadły, inwestowanie w najem stałoby się mniej opłacalne, więc i popyt na mieszkania by zmalał, a wraz z nim ceny mieszkań.

Deweloperzy zaczynają budować więcej. – Jeśli aktywność deweloperów się utrzyma, to w końcu wzrosty cen mieszkań zwolnią – mówią eksperci. A jak się nie utrzyma? To prawdopodobnie z powodu kłopotów z kroplówką, jaką jest Bezpieczny Kredyt 2 proc., wzrosty cen nie tylko zwolnią, ale zobaczymy wręcz spadki. Tak czy inaczej, będzie tylko lepiej.

Remonty i prace budowlane drenowały portfele Polaków. Jeszcze niedawno wzrosty cen osiągały wyniki dwucyfrowe. Rekord padł w maju ubiegłego roku, gdy za materiały trzeba było zapłacić aż o 34 proc. więcej. Wrzesień po raz pierwszy przyniósł spadek rok do roku. Czy w kolejnych miesiącach możemy liczyć na kolejne obniżki?

Przed 28 kwietnia 2023 roku obowiązek posiadania świadectwa energetycznego dotyczył wyłącznie budynków wybudowanych po 2009 roku, jednak obecnie rozciągnięto go również na pozostałe nieruchomości. W jakich przypadkach należy uzyskać świadectwo energetyczne? Jakie kary grożą za brak dokumentu?

Największe szaleństwo zakupowe na rynku mieszkań przypadło na trzeci kwartał. I wiecie, czym to się skończyło? W Krakowie ceny nowych mieszkań od deweloperów na koniec września były niemal o 30 proc. wyższe niż rok wcześniej, w Warszawie prawie o 20 proc. Nic dziwnego, bo nie ma już czego kupować na rynku. Ale niewykluczone, że jesteśmy w schyłkowej fazie tej paniki, bo coraz więcej przedstawicieli branży zaczyna głośno mówić, że dalej się tak nie da, że to mu runąć.

Właściwie na upartego ktoś mógłby powiedzieć, że są nawet za tanie, bo od 2013 do 2022 r. ich ceny wzrosły o 69 proc., ale zarobki Polaków jeszcze mocniej — o 80 proc. To jeden z dowodów na to, że żadnej bańki mieszkaniowej u nas nie ma.

Bezpieczny Kredyt 2 proc. nie dość że tani, to jeszcze można go wziąć, nie mając ani grosza na wkład własny. Ale jak to zrobić, skoro kupując mieszkanie, musisz zapłacić sprzedającemu najpierw zadatek? Bank ci go potem odda, czy lepiej w umówię przedwstępnej sprytnie umówić się ze sprzedającym?

Nie tak, jak chcą politycy, bo plotą bzdury i tylko zrobią nam wszystkim krzywdę. Więc jak? Sorry, ale musi wjechać podatek od pustostanów, kataster, ale też likwidacja Bezpiecznego kredytu 2 proc. albo choć ograniczenie tylko zakupu od dewelopera i to tylko tego, który część zbudowanych mieszkań odda gminie na wynajem. Dopłaty do najmu? Tak, ale tylko pierwszego w życiu. Promować najem w serialach, stworzyć program „Poddasze+”, skoro o nowe grunty trudno i powołać w końcu REIT-y, a może nawet oddać im część pieniędzy z PPK. 

Dla wielu osób, które chcą kupić mieszkanie od dewelopera, znalezienie wymarzonej nieruchomości może dziś graniczyć z cudem. Wysoki popyt napędzany programem Bezpieczny Kredyt 2 proc. i nieodpowiadająca na te potrzeby podaż sprawiają, że oferta dostępnych mieszkań drastycznie się skurczyła. Najmocniej ucierpieli klienci w Krakowie, Warszawie i Wrocławiu.

Po tym, jak w Monitorze Polskim pojawiło się obwieszczenie ministra finansów w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych na rok 2024, jest już jasne, że właściciele garaży i miejsc postojowych zapłacą większą daninę. Ale czy przy okazji uda się uporządkować bałagan ze stawkami za podatek od nieruchomości, który dla dwóch różnych miejsc potrafi być blisko 10 razy wyższy? W środę na to pytanie odpowie Trybunał Konstytucyjny.

W latach 2019-2021 ceny mieszkań w Polsce były o jakieś 10-20 proc. za drogie, czyli mówiąc bardziej branżowo - przewartościowane. Czy mieliśmy bańkę cenową, o której mówiło się już głośno? Tak - teoretycznie. Czy pękła? Hmm, trochę, ale zupełnie tego nie widzieliśmy, bo oczy zamydliła nam inflacja, a później interwencja rządu w postaci Bezpiecznego kredytu 2 proc. Najciekawsze jest jednak to, że dr Adam Czerniak ze Szkoły Głównej Handlowej twierdzi, że te za drogie mieszkania nie wróciły do odpowiedniej wyceny, przewartościowanie nie zostało zniwelowane - jeszcze nie, co brzmi bardzo znacząco.

Miniony kwartał był już drugim z kolei trzymiesięcznym okresem wyraźnej poprawy koniunktury sprzedażowej mieszkaniowego rynku pierwotnego. W normalnych warunkach można by więc było uznać, że po nieco ponad półtorarocznym okresie ostrego hamowania sprzedażowego boomu, stan sprzedaży w minionym kwartale potwierdził wyraźne symptomy powrotu do normalności sprzed cyklu windowania stóp procentowych - wskazują eksperci serwisu RynekPierwotny.pl.