Energetyka

Polskie kopalnie podniosły nawet dwa-trzy razy cenę węgla dla energetyki zawodowej oraz ciepłowni i zaczęły na obecnym kryzysie energetycznym po prostu nieźle zarabiać. Na tyle, że w Polskiej Grupie Górniczej zdecydowano, że posiłki regeneracyjne (tzw. flapsy) nie będą już wyłącznie przeznaczone tylko dla pracowników dołowych i wybranych z powierzchni, tylko dla wszystkich zatrudnionych w spółce. Tymczasem w Tauronie górnicy z przejętych przez Skarb Państwo kopalni chcą od rządu gwarancji zatrudnienia. I można już raczej z góry zakładać, że swoje wywalczą.

Dzisiaj tani, krajowy węgiel jest na wagę złota. Nic dziwnego, że w sklepie PGG wystawiony do sprzedaży opał znika w kilka minut. Chociaż klienci klną, na czym świat stoi i oskarżają PGG o nieuczciwe praktyki. Podobne zarzuty padają też od klientów węglowego sklepu Tauronu. Tutaj podstawowym grzechem ma być błąd, dzięki któremu za jednym razem można dokonać kilku zamówień. Podobno spółka o wszystkim wie, ale od tygodni nie potrafi sobie z tym poradzić. Tauron zapewnia, że cały czas pracuje nad uszczelnianiem systemu.

Polskim kierowcom może spaść kamień z serca. W newralgicznym dla wielu z nich okresie Święta Zmarłych nie muszą nerwowo wpatrywać się w pylony stacji benzynowych. Analitycy rynku paliw przepowiadają nawet nieznaczne obniżki, choć olej napędowy poniżej 8 zł za litr dalej nie będzie normą dla całego kraju. Nie zmienia to jednak faktu, że w porównaniu z zeszłym rokiem ceny paliw będą rekordowo drogie.

Służba Ochrony Kolei w ostatnich latach odnotowuje średnio rocznie ok. 180-200 prób kradzieży węgla. W dobie astronomicznych cen i niedoboru opału takich zdarzeń może być coraz więcej. SOK zdaje sobie z tego sprawę i szykuje się na najgorsze. Przez obecny kryzys energetyczny grozi nam powrót do lat 90. ubiegłego stulecia, kiedy zatrzymywanie składów z węglem i kradzież opału bezpośrednio z wagonu były na porządku dziennym.

Samorządy będą mogły kupować zagraniczny węgiel najwcześniej w listopadzie. Przepisy są obecnie pod lupą Senatu. Ale Ministerstwo Aktywów Państwowych nie chce tracić czasu i już wytypowało spółki, które będą ten importowany opał sprzedawać prezydentem, burmistrzom i wójtom. Z kolei Polska Grupa Energetyczna (PGE) postanowiła rozszerzyć swój handel węglem brunatnym także o odbiorców instytucjonalnych.

Zmiana czasu z letniego na zimowy i odwrotnie miała być już przeżytkiem w Unii Europejskiej, ale przywódcy państw członkowskich w końcu nie doszli w tej sprawie do zgody i pozostaliśmy z tym reliktem epoki żarówek wolframowych. Czy jednak na pewno jest to relikt? Może przy obecnych, absurdalnie wysokich cenach prądu nawet niewielkie oszczędności dzięki zmianie czasu mają sens.

Ceny energii elektrycznej rosną jak szalone, ale także zyski spółek energetycznych. Pomysł podatku od nadmiernych zysków zdążył namieszać na giełdzie, a potem trafił do kosza. Możliwe, że zastąpi go rozwiązanie ukryte pod niepozorną nazwą „kwota wpłaty”. Podobne pomysły kiełkują też za oceanem.

Sklep PGG od początku roku obsłużył ponad 420 tysięcy klientów, którym sprzedał w sumie ponad 1,3 mln ton węgla. Pod tym względem jest absolutnym liderem. Trudno się dziwić – takich cen nie zobaczymy ani w składach opału, ani na portalach aukcyjnych. I chociaż nie brakuje potknięć, to spółka cały czas rozwija węglowy e-commerce. Oto najnowsze funkcje i najpopularniejsze rodzaje opałów, które możemy kupić w sklepie PGG.

Lubicie dobre kino akcji? Takie z solidną ilością krwi i odpowiednią dawką wulgaryzmów? Okazuje się, że w tym celu wcale nie musicie skorzystać z ekranu telewizora, czy komputera. Nie trzeba też iść do kina. Wystarczy odwiedzić któryś z miejskich ośrodków pomocy społecznej, który realizuje wypłatę dodatku węglowego. Rozrywka na najwyższym poziomie zapewniona. Wszystko przez rządzących, którzy już w trakcie rozgrywki postanowili zmienić zasady gry. I wychodzi na to, że zaraz szykuje się druga część tego thrillera.

Polskie ciepłownie dochodzą do ściany. Już w sierpniu kopalnie podniosły dla nich cenę węgla prawie trzykrotnie. Niepokoją też ostatnie wyniki badań Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie, z których wynika, że tylko co piąta ciepłownia ma zakontraktowany opał do końca sezonu grzewczego. Reszta musi kombinować.

W Unii Europejskiej walczą o limit cenowy dla gazu. Tymczasem Stany Zjednoczone rzucają rękawicę krajom OPEC+, które wprowadzając kolejne cięcia w produkcji ropy wydają się grać na Rosję. Amerykański prezydent Joe Biden ma już powyżej uszu zabawy w ciuciubabkę z Arabią Saudyjską i wprowadza trójstopniowy plan, którego celem jest obniżenie cen ropy.

UOKiK skontrolował składy węgla w Polsce, aby sprawdzić, co jest przyczyną wysokich cen i niedoborów czarnego złota. Wstępne wnioski wskazują, że winne są utrata źródeł dostaw oraz wysokie koszty zakupu.

Coraz głośnie robi się znowu o kopalni Turów. Najpierw Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska wydał decyzję środowiskową, która pozwala fedrować w tej odkrywce nawet do 2044 r. Teraz z kolei głos podnoszą czeskie i niemieckie organizacje pozarządowe, które skarżą się do Komisji Europejskiej na rząd w Pradze, który wziął od Polski wynegocjowane odszkodowanie i już - zdaniem skarżących - nie przejmuje się ani tamtejszym środowiskiem, ani skarżącymi się na ciągły brak wody mieszkańcami.

Mówi się, że jeśli mimo zapowiedzi będzie jednak cyrk tej zimy z dostępem do węgla dla gospodarstw domowych, może to oznaczać finisz krótkiej, ale błyskotliwej kariery politycznej premiera Mateusza Morawieckiego. Trudno więc się dziwić, że obecnie państwowa machina ma na celowniku w pierwszej kolejności opał i jego dystrybucje. Sklep PGG oferuje odbiór osobisty albo za pośrednictwem Kwalifikowanych Dostawców Węgla, za chwilę też czarne złoto zaczną sprzedawać samorządowcy. To ciągle może nie wystarczyć. Dlatego miejsce dla węgla robią już nawet pociągi pasażerskie.

Na początku października w Polsce na tyle dobrze wiało, że przez krótki moment mieliśmy nawet najtańszą energię w Europie. Ale te czasy już minęły i ceny energii wracają do normy. 22 października mieliśmy drugą najdroższą energię w UE. Na rychłe odwrócenie tego trendu nie ma co liczyć. Nadzieję odbiera cena węgla w sprzedaży dla energetyki i ciepłownictwa. Stawiania na węgiel jako paliwo przejściowe nam nie pomoże.

Chociaż premier Mateusz Morawiecki przed wakacjami zapowiadał jeszcze w tym roku zwiększenie krajowego wydobycia węgla, to wiadomo już, że nic z tego nie będzie. Kopalnie szykują się natomiast na nowe inwestycje i chcą fedrować ze zdwojoną parą już w przyszłym roku. Polska Grupa Górnicza mówi o większej produkcji w 2023 r. o co najmniej pół miliona ton węgla. Ma to kosztować nawet 7 mld zł, jak nie więcej. Ale związkowcy tonują te hurra optymistyczne nastroje.

Najpierw rząd miał tylko zadbać o tych, którzy swoje domy ogrzewają węglem. Jednak reszta podniosła raban i trzeba było pochylić się nad regulacjami ścinającymi ceny energii dla wszystkich. I tak powstała specjalna ustawa. Eksperci z jednej strony ją chwalą, ale z drugiej zwracają uwagę m.in. na brak konsultacji społecznych. W efekcie te przepisy prawa mają być poważnym zagrożeniem dla OZE w Polsce.

Od paru tygodni mówi się, że Amerykanie mają wybudować pierwszą elektrownię jądrową w Polsce. Ostatecznie potwierdzić miała to wizyta wicepremiera i szefa aktywów państwowych Jacka Sasina oraz minister klimatu i środowiska Anny Moskwy w Stanach Zjednoczonych. Ale zamiast podpisania umowy z polskim rządem mamy wniosek Amerykanów do sądu, którego celem jest zablokowanie ewentualnego porozumienia Polski z Koreańczykami.

Ministerstwo Aktywów Państwowych postawiło kolejny krok w kierunku powołania do życia Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE). Na pierwszy ogień idą kopalnie Tauronu. Ale i tak poślizgu nie uda się uniknąć. Skarb Państwa miał aktywa węglowe po spółkach energetycznych posprzątać do końca roku. Ale szanse, że dotrzyma tego terminu, są minimalne. Właściwie ich już nie ma.

Polska już udowodniła, że jest mistrzem świata w fotowoltaice, a popyt na pompy ciepła jest taki, że urządzenia po prostu trudno kupić. Nawet z wiatrem sobie nieźle radzimy, chociaż na pełne rozwinięcie energetycznych skrzydeł nie pozwala zasada 10H. Jedno jest więc pewne: Polaków do OZE nie trzeba specjalnie namawiać. A jednak dyskusja toczy się głównie wokół węgla. Dlaczego? Na to pytanie staramy się odpowiedzieć razem z Marcinem Roszkowskim, ekonomistą, prezesem Instytutu Jagiellońskiego.