Wzrost cen dobija Polaków. Coraz częściej szukają tańszych zamienników
Wzrost cen produktów i usług wymuszają na konsumentach zmianę ich wyborów. Decyzje Polaków są zrozumiałe - całkowicie przestali kupować niektóre produkty, inne omijają szerokim łukiem podczas zakupów lub mocno ograniczyli. Jest jeszcze trzecia grupa produktów, ale ta często musi trafić do koszyka, wówczas liczy się cena - w tym wypadku wygrywają tańsze zamienniki.
Już w maju 61 proc. badanych twierdziło, że wzrost cen i usług sprawiał, że w mniejszym stopniu było ich na nie stać - wynika z najnowszego badania EY – Future Consumer Index. Wzrost kosztów został przez Polaków w szczególności odnotowany w przypadku: gazu/paliwa (94 proc.), świeżej (94 proc.) i pakowanej (90 proc.) żywności, a także artykułów gospodarstwa domowego (82 proc.). To właśnie w tej ostatniej kategorii konsumenci najczęściej poszukują tańszych zamienników (31 proc.).
Szok cenowy a nastroje Polaków
Z badania, które EY przeprowadził w maju, wynika, że jeszcze niemal w połowie roku nastroje konsumentów uległy poprawie, jednak aktualna sytuacja daleka jest od optymizmu. Zdaniem ekspertów, może to wynikać z pewnego przywyknięcia konsumentów do zmian rynkowych, będących konsekwencją wybuchu wojny w Ukrainie. Zbliżające się miesiące mogą jednak przynieść ponowne pogorszenie nastrojów.
Zdaniem Łukasza Wojciechowskiego, partnera, dział audytu, lidera sektora handlu i produktów konsumenckich EY, na przestrzeni ostatnich miesięcy odczucia polskich konsumentów można porównać do sinusoidy.
I wskazuje, że ma to bezpośrednie przełożenie na decyzje konsumenckie.
Obawy o zatrudnienie, brak nadziei na poprawę finansów
Niewątpliwy wpływ na delikatne, ale rosnące poczucie stabilizacji miał spadek obaw o zatrudnienie. W maju 2022 roku zaniepokojonych o swoją pracę było 43 proc. Polaków. Chociaż wynik pozostaje wysoki, to jednocześnie oznacza to zmniejszenie o 19 punktów procentowych w porównaniu do października 2021 roku.
Jednakże w perspektywie kolejnych 12 miesięcy, jedynie 29 proc. osób oczekuje poprawy swojej sytuacji finansowej. W porównaniu do października 2021 r. oznacza to spadek o 6 punktów procentowych. Stanowi to najlepsze potwierdzenie, że najbliższą perspektywę czasową konsumenci widzą w coraz ciemniejszych barwach.
Pesymizm przekłada się negatywnie na szereg branż, dalekich od sektora FMCG. Przykładami mogą być deklaracje 76 proc. ankietowanych, że w najbliższych przyszłości nie będą podejmować nowego sportu lub hobby. Jeszcze więcej – bo 80 proc. badanych – nie planuje zakupu nieruchomości.
Konsumenci zmieniają swoje dotychczasowe wybory
Aż 61 proc. Polaków twierdzi, że wzrost cen produktów i usług sprawia, że stać ich na nie w mniejszym stopniu. Z badania EY Future Consumer Index wynika, że na przestrzeni ostatnich miesięcy Polacy najczęściej dostrzegali wzrost cen gazu/paliw (94 proc.), a także świeżej (94 proc.) i pakowanej (90 proc.) żywności.
Naturalnym efektem wzrostu cen jest ograniczenie konsumpcji. Badanie EY pokazuje, że Polacy przede wszystkim ograniczają spożycie alkoholu (41 proc.), zakupy odzieży i obuwia (39 proc.) oraz kosmetyków (38 proc.) i pakowanej żywności (37 proc.).
Natomiast z niektórych produktów nie są wstanie zrezygnować. Tak jest w przypadku artykułów higieny osobistej oraz gospodarstwa domowego. Najmniejszy odsetek konsumentów (odpowiednio 28 proc. i 30 proc.) decyduje się rezygnować z tych kategorii. Jednocześnie w obu przypadkach respondenci najczęściej poszukują tańszych zamienników – 30 proc. (artykuły higieny osobistej) oraz 31 proc. (artykuły gospodarstwa domowego i środki czystości).
Kategorią, z której najczęściej rezygnują Polacy to elektronika użytkowa (17 proc.), w której równocześnie zaobserwowano najniższy wzrost cen (66 proc. wskazań). Kolejne miejsce na liście – 12 proc. – zajęły zaś napoje alkoholowe. Co warte podkreślenia konsumenci chętniej rezygnują z zakupu napojów bezalkoholowych (7 proc.) niż z odzieży i obuwia (6 proc.).
Jego zdaniem, od tego zależy, czy większy udział tańszych zamienników w koszykach Polaków zostanie utrzymany w dłuższej perspektywie czasu.
Badania EY Future Consumer Index, przygotowane przez EY Polska, zostało przeprowadzone w dniach 17-27 maja 2022 roku na grupie 1000 osób w wieku 18-65 lat.
