wódka

O tym, że Polska to kraj absurdu, nie trzeba pewnie was specjalnie przekonywać. Przykładów jest zdecydowanie więcej, ale w ostatnich dniach jeden z nich spowodował, że wypadły mi oczy i zostawił znokautowanego. Okazuje się, że państwo wypłaca specjalną rentę tym, którzy nie są zdolni do pracy przez nadużywanie alkoholu. Świadczenie zostało oczywiście zwaloryzowane.

W 2025 roku wzrośnie podatek akcyzowy, co przełoży się na wyższe ceny alkoholu i papierosów. Zmiany może nie są znaczące, ale dla kupujących będą odczuwalne. Na co powinni przygotować się konsumenci, producenci i sprzedawcy?

Rząd Donalda Tuska w pierwszych miesiącach 2024 r. zapracował sobie na miano najbardziej antyalkoholowego gabinetu w historii Polski. Wysunął propozycję ceny minimalnej dla piwa, wódki i wina. Potem w Ministerstwie Zdrowia doszli do wniosku, że sprzedaż butelek z procentami na stacjach paliw nie ma sensu. Ale ostatnio ta antyalkoholowa narracja mocno wyhamowała. Dlaczego?

Chyba nic mnie tak nie bawi, jak wasze zakłamanie. I myślałem, że nic mnie już nie zaskoczy, ale od kilku dni – przyznaję szczerze – przecieram oczy ze zdumienia. Jak Polska długa i szeroka słychać wycie i zawodzenie niezadowolonych Polaków, bo jeden z producentów alkoholi postanowił przekroczyć niewidzialną granicę i zaczął sprzedawać wódkę w saszetkach, niczym soki owocowe. 

Czas na minimalną cenę alkoholu. I na regulacje sprzedaży napojów z procentami w internecie. I na jeszcze kilka bardzo poważnych zmian w prawie dotyczących alkoholu. I szkoda tylko, że potrzeba było alkotubek, żeby ruszyć lawinę, bo inaczej politycy woleli siedzieć cicho w kącie.

Co poniektórym mogłoby się wydawać, że rząd Donalda Tuska za punkt honoru wziął sobie walkę o trzeźwość Polaków. Wszak tylko w tym roku słyszeliśmy o cenie minimalnej alkoholu, regulacjach co najmniej utrudniających sprzedaż wyskokowych napojów na stacjach paliw i wreszcie o konieczności podwyższenia opłaty za chyba najpopularniejszy alkohol nad Wisłą, czyli „małpki” - wysokoprocentowe małe buteleczki do 200 ml pojemności. Niestety, mam dla was złą wiadomość: bój wcale nie toczy się o promile w waszych organizmach, a o procenty w budżecie.

Producenci wódki mówią, że to piwo pijecie najczęściej rano, a wcale nie wódkę. Prawda to? Cokolwiek pijecie, sięganie po alkohol z samego rana oznacza poważny problem. Nie tylko pijącego, ale i ostatecznie budżetu NFZ. Może więc zakażmy sprzedaży i małpek i piwa przed godz. 12.00, do tego podnieśmy ceny, tak żeby nie nęciły. 100 zł za 0,5 l wódki i 30 zł za tę samą objętość piwa. Tak będzie sprawiedliwie dla lobbystów obu stron. A właściwie to dlaczego smakowe papierosy są niebezpieczne, bo za bardzo zachęcające, a smakowa małpka wódki już nie?

Rząd chce wprowadzić już drugą opłatę małpkową. Pierwsza weszła w życie w 2021 r., druga ma szansę wejść w 2025 r. Nie, nie chodzi o ratowanie budżetu. Dane Ministerstwa Zdrowia pokazują, że Polacy kupują ogromne ilości małpek i to głównie rano. Do sklepu po buteleczkę zachodzą głównie osoby z co najmniej raczkującym problemem alkoholowym. A to też oznacza, że często kupują je w drodze do pracy, czyli stawiają się rano u pracodawcy pod wpływem alkoholu. Małpki to czyste zło i powinny kosztować krocie. Może wtedy otrzeźwiejemy.

Pomysł podwyższenia akcyzy, między innymi na alkohol, wzbudził konkretne zamieszanie. Dobitnie też dawaliście do zrozumienia, co o tym myślicie, w komentarzach omawiających propozycje wprowadzenia ceny minimalnej na alkohol czy ograniczenia sprzedaży. W świetle oficjalnej już decyzji, którą podjęła Rada Unii Europejskiej o objęciu Polski procedurą nadmiernego deficytu, ekonomiści uważają, że Ministerstwo Finansów tak naprawdę nie będzie miało wyjścia. Bez podwyżek cen wódki się nie obędzie.

Nie dość, że każdy alkoholik twierdzi, że wszystko ma pod kontrolą, to szybko dodaje, że o jakimkolwiek problemie z piciem nie ma mowy. My też w naszych głowach mamy prosty obraz osoby uzależnionej od wódki i innych procentów: to człowiek kiepsko ubrany, do tego brudny, śmierdzący i ciągle ma wyciągniętą rękę po pieniądze. Pewnie wykształcenie zawodowe i brak rodziny - dopowiada nam podświadomość. Tylko że to bzdury na resorach. Bo alkoholik to ja, ty i ty też. Po co się kryjesz?

Chociaż za kilka dni zaczną obowiązywać nowe ceny energii i gazu, przez co miesięczne rachunki Polaków spuchną o kilkadziesiąt złotych, to i tak wydaje się, że większe emocje wywołały plany związane z ograniczeniem sprzedaży alkoholu, co część z nas odebrała jako śmiertelny cios w wolność i swobodę. Podobnie sprawę ocenia zarówno Polska Izba Handlu (PIH) jak i Związek Pracodawców Polski Przemysł Spirytusowy (ZPPPP). Ten ostatni promuje nawet odpowiedzialne picie. Pół litra dziennie to za za dużo, ale 0,2 powinno być okej. Tak się zastanawiam, ile powinna kosztować wódka, by naród pił ją odpowiedzialnie? 50 zł za pół litra byłoby okej?

Nie gustuję w zamiennikach alkoholu. Jako trzeźwiący alkoholik nie chcę oszukiwać mózgu. Butelka prawie taka sama, dźwięk jej otwierania też wzmacnia wspomnienia i jeszcze ten gest przechylania i wlewania napoju do gardła. Dla mnie to bardzo ryzykowna zabawa, dlatego omijam udawane procenty szerokim łukiem. Tymczasem rynek zamienników alkoholu w ostatnim czasie rośnie jak szalony. Efekt? Na bezalkoholowe zakupy trzeba wziąć znacznie grubszy portfel.

Nie ma ostatnio szczęścia przemysł spirytusowy w naszym kraju. Producenci wódki, wina i piwa drżą, kiedy słyszą kolejne pomysły polityków o zakazie dla procentów na stacjach paliw i o cenie minimalnej alkoholu też. Teraz do tej listy nieszczęść dochodzą również zwolnienia grupowe, na które właśnie zdecydował się jeden z największych dystrybutorów mocnych trunków w centralnej i południowej Polsce.

Rząd ma w planach nie tylko wprowadzenie ceny minimalnej i podwyższenie akcyzy na alkohol. Walka z pijaństwem wkracza na nowy poziom, bo pojawił się pomysł, by zakazać sprzedaży alkoholu na stacjach paliw. Propozycja od razu spotkała się z ciekawą reakcją. Okazuje się, że najgorszym biznesem ever w Polsce jest prowadzenie stacji benzynowej. Bo gdyby nie sprzedaż procentów w postaci piwa, wina i wódki, to większość nie dałaby rady związać końca z końcem. Wychodzi na to, że Polacy więcej piją, niż jeżdżą. Widocznie taki mamy klimat. Ale nie zrażajcie się przy okazji ograniczenia handlu alkoholem i wprowadzenia dla niego ceny minimalnej, pewnie usłyszycie jeszcze niejedną bzdurę.

Pamiętacie, jak wojna cenowa między Lidlem a Biedronką wspięła się wyżyny absurdu? Moim zdaniem apogeum osiągnęła, gdy pół litra kosztowało 8,99 zł. Postępowanie w tej sprawie prowadzi Prokuratura Okręgowa w Warszawie, którą o sprawie poinformował UOKiK. Śledczy badają kwestię sprzedaży wódki poniżej kosztów produkcji, a nawet poniżej kosztów akcyzy. Ale to tylko przygrywka. Nie o to tu chodzi.

Pierwszemu koledze pękła wątroba, akurat jak graliśmy w karty na klatce, dugi - niczym w filmie Zostawić Las Vegas - udanie wszedł w rolę graną przez Nicolasa Cage’a i po prostu zapił się na śmierć. Na pogrzebie byłem dwa lata temu. Sam trzeźwieje od prawie 14 lat, przez co tylko cudem nie straciłem rodziny. Za chwilę za to zrobi to mój przyjaciel, który po okłamaniu żony i złapaniu na gorącym uczynku wytrzymał raptem niecałe 3 miesiące i znowu płynie. Ale czekajcie, przerwę ten wywód, bo słyszę wycie Polaków na pomysł, żeby małpki w ogóle wycofać ze sprzedaży. Serio?

U Polaków, którzy chcieliby jak najtańszej wódki i którzy nie widzą, żadnego problemu w tym, ze wysokoprocentowy alkohol sprzedawany jest kierowcom na stacjach benzynowych - musiały ostatnio zapanować wyjątkowo kiepskie nastroje. Rząd nie dość, że nie wycofuje się ze swoich wcześniejszych pomysłów, to:dokłada kolejne, przez co flaszka wódki może być jeszcze droższa.

Część Polaków bardzo zdenerwowała się na plany rządu, przez które mają mniej pić wódki. No bo jak to tak? Przez okno zamierzamy wyrzucić budowaną przez pokolenia tradycję? Nie może być. Sam, jako trzeźwiący od kilkunastu lat alkoholik, ceny minimalnej alkoholu – zwłaszcza po ostatnich ekscesach cenowych Biedronki i Lidla – wypatrywałem z utęsknieniem. A irytacja niektórych Polaków z tym związana bawi mnie do łez.

Coca-Cola HBC poinformowała, że jeszcze w tym roku ma zamiar sfinalizować zakup producenta wódki Finlandia. Uzgodniona przez obie strony kwota transakcji to 220 mln dol. (Mike Mozart/Flickr.com/CC BY 2.0)

Wrócił stary podatek VAT, a zeszłoroczne zapasy wyprzedano. Do tego wszystkiego doszła wyższa akcyza. W efekcie ceny na sklepowych półkach znowu wyraźnie poszły w górę. Na chipsach czy orzeszkach ziemnych różnica sięga nawet 2 zł. Butelka wódki zdrożała jeszcze bardziej. Od wprowadzenia podatku cukrowego różnica na jednej butelce może sięgać 10 zł.