wibor

Kredytobiorcy mogą nieco wypuścić parę z uszu i w końcu choć trochę odetchnąć, gdyż raty za hipotekę pójdą w dół. Niestety, ale dobre informacje nie są dla wszystkich klientów banków.

ING Bank Śląski da kredyt tylko oparty o okresowo stałą stopę procentową. Ale nie jarajcie się tak, że to jakaś wielka przełomowa zmiana, bo od połowy 2023 r. wrócą kredyty ze zmienną stopą. Ale WIBOR już nie wróci, wejdzie już wtedy jego następca - WIRON. A tymczasem kredytobiorcy dostaną hipotekę oprocentowaną na 8 proc. i nie ma zmiłuj się, jak stanie się cud i stopy nagle spadną o połowę - oprocentowanie dalej będzie na poziomie 8 proc., choć wszystkim innym będzie spadać. To właściwie dobrze czy źle, że Polacy przestają grać w ruletkę na hipotekach?

Ktoś doniósł na WIBOR. Ponoć mowa o kimś z wierchuszki – albo z KNF, albo z GPW Benchmark, czyli spółki, która odpowiada za ustalanie tego wskaźnika. Donosiciel (albo jak ktoś woli – sygnalista) doniósł na WIBOR już nawet do Brukseli. Ujawnił to, co jest wiedzą powszechnie znaną, i to nie tylko dla niszowych specjalistów, ale już dla wszystkich. Pisałam dokładnie o tym niemal rok temu. I o tym, że jak Polacy dowiedzą się, jak wyliczany jest WIBOR, a prawnicy wywęszą w tym szansę na niezły interes, może zrobić się niezła chryja. Właśnie się robi. Ale ostrożnie z marzeniami o wyrzuceniu WIBOR-u w umowy i płaceniu bankowi samej marży. Nikt nie udowodnił, że WIBOR-em manipulowano, a jedynie, że to teoretycznie możliwe. Spójrzcie na podobną aferę z LIBOR-em, a może zaoszczędzicie na prawnikach.

Niektóre media pieją z zachwytu, że wkrótce dzięki zamianie WIBOR-u na nowy wskaźnik WIRON, którą załatwił nam premier, raty kredytów spadną o 10 proc. Zapomniały dodać, że tylko teoretycznie, bo kiedy nowy wskaźnik naprawdę wejdzie w życie, trend się odwróci, stopy będą spadać, a wtedy WIBOR będzie korzystniejszy niż WIRON.

RPP odpuściła kredytobiorcom już na październikowym posiedzeniu, ale WIBOR mimo to wcale nie odpuścił i dalej rósł. Rynek najwidoczniej wcale nie uwierzył, że ta przerwa w podwyżkach może naprawdę okazać się zakończeniem cyklu. W listopadzie RPP znów stóp nie podniosła i wygląda na to, że rynek przestał grać przeciwko Radzie. Od 9 listopada WIBOR grzeczniutko spada, ba, dostał kolejne argumenty, żeby więcej nie urosnąć.

Jak sprytnie zaoszczędzić 130 tys. zł na odsetkach od kredytu hipotecznego? Musisz nadpłacić 21 tys. zł, nie obniżając wysokości raty. Żeby oszczędzić 40 tys. zł, wystarczy nadpłacić kredyt kwotą 5 tys. zł. Wielu Polaków w ostatnich miesiącach doskonale zrozumiało ten mechanizm i jak tak dalej pójdzie, pozbawią banki miliardów złotych zysków z tytułu odsetek.

Pół Polski zapiało z zachwytu, że oto mamy przełomową dla złotówkowiczów decyzję sądu, który wyrzucił z umowy kredytowej WIBOR. Ale mało kto zastanowił się, na jakiej podstawie. Otóż okazuje się, że wcale nie chodzi o to, że według sądu z samym WIBOR-em coś może być nie tak. A to oznacza, że nie każdy złotówkowicz może próbować sił w sądzie, a już na pewno nie ten, który zawarł umowę kredytową w czasie historycznie niskich stóp, czyli ten, który obecnie najbardziej cierpi.

Zaczęło się! Złotówkowicze idą w ślady frankowiczów. Sąd w Katowicach właśnie uznał, że bank nie ma prawa doliczać do oprocentowania stawki WIBOR i usunął ją z umowy. Klient płaci tylko marżę dla banku, a jego rata spada do poziomu nawet niższego niż kiedy kredyt zaciągał. Piekło zamarzło, ale być może tylko na chwilę, bo to jeszcze nie wyrok, ale postanowienie zabezpieczające na czas procesu. Banki na pewno nie odpuszczą, bo to może się dla nich naprawdę źle skończyć.

Rośnie presja na RPP przed środowym posiedzeniem w sprawie podwyżek stóp procentowych. Inflacja CPI najwyższa od 1996 r., inflacja bazowa we wrześniu po raz pierwszy w historii przekroczyła 1o proc., a WIBOR tak mocno poszybował w górę, że nawet bez podwyżki stóp we październiku zafundował kredytobiorcom wyższe raty. Można by odnieść wrażenie, że nie ma wyjścia, stopy muszą wzrosnąć. A jednak! Oprócz coraz marniejszego wzrostu gospodarczego NBP ma jeszcze jeden ważny powód, który może zdecydować, że i tym razem podwyżek stóp nie będzie.

Utarło się w Polsce wiązać decyzje Rady Polityki Pieniężnej na temat stóp procentowych z tym, jakie odsetki od kredytów złotowych płacą ich posiadacze. Jest to pewne uproszczenie, ponieważ te kredyty nie są oprocentowane stopą z NBP. Najczęściej na umowach kredytowych widnieje zapis o tym, że odsetki będą obliczane wg wzoru: stopa WIBOR 3M (czyli oprocentowanie pożyczek trzymiesięcznych na rynku międzybankowym) plus jakaś tam marża banku, która jest stała przez cały czas trwania kredytu. Czyli tak naprawdę oprocentowanie kredytu zależy nie od stopy z NBP, tylko od tego co się dzieje ze stopą WIBOR.

Ekonomiści spierają się, co zrobi RPP na kolejnym posiedzeniu. Ostatnie decyzje, jeśli oznaczały podwyżki, to tylko symboliczne, o 0,25 pkt. proc. Ale tym razem może być inaczej, a zdaniem części ekonomistów Rada w listopadzie uderzy znacznie mocniej i podniesie stopy o 0,75 pkt. proc. Tylko że w gruncie rzeczy nie to ma kluczowe znaczenie dla waszych rat. Znaczenie ma WIBOR, a ten bez podwyżki stóp procentowych pobił właśnie rekord.

Wcześniej prawie dekadę trwało, by ceny wzrosły o 17,2 proc., teraz zajęło nam to zaledwie rok. I wygląda na to, że będzie gorzej, bo Polacy spodziewają się jeszcze wyższej inflacji - a jak sami w to wierzą, to znaczy, że właśnie tak będzie. Jedyną deską ratunku, żeby się nie załamać, to uczepić się myśli, że Polacy są po prostu strasznie głupi, więc nie można wierzyć w badania dot. oczekiwań inflacyjnych wśród konsumentów. Uwaga, rzucam koło ratunkowe: tylko 43 proc. wie, że inflacja i stopy procentowe to nie to samo!

Nowy wskaźnik, który zastąpi WIBOR to WIRON, wcześniej oznaczany jako WIRD. W 2023 r. będą mogli korzystać z niego tylko przedsiębiorcy, klienci indywidualni dopiero w 2024 r., ale też tylko nowi. W startych umowach kredytów hipotecznych zamiana WIBOR na WIRON nastąpi dopiero w 2025 r. Różnica? WIRON 6M wynosi teraz 5,34 proc., a WIBOR 6M 7,32 proc. Ale nie zacierające rąk – wasz zysk zostanie zjedzony przez spready korygujące, który w przyszłym roku określi Ministerstwo Finansów. Nie ma więc w sumie co płakać, że WIBOR z waszych umów zniknie dwa lata później niż obiecywał premier.

Wszystko, co w ostatnich tygodniach pisałam o stopach procentowych, wrzućcie do kosza. Mówię poważnie. Że niby złotówkowicze mogą odetchnąć, że już może nie być we wrześniu podwyżki stóp choćby o 0,25 pkt. proc. Ostatni odczyt inflacji za sierpień na poziomie 16,1 proc. zmienił wszystko. Ceny miały już spadać do 15,4 proc., a skoczyły jak zwariowane. A to znaczy, że 7 września RPP też zafunduje wam kolejny skok o 0,25 pkt. proc. A może o 0,5 pkt. proc.? Bardzo możliwe. O początku obniżek stóp na koniec 2023 r. też prawdopodobnie możemy zapomnieć. Porobiło się.

Od tego jest bank centralny, żeby w razie potrzeby podnosił stopy procentowe. A wysokie stopy są właśnie po to, żeby raty rosły i żeby konsumenci mniej wydawali na bzdury. Żądanie od banku centralnego, żeby teraz pokrywał konsumentowi koszty wyższej raty to takie wariactwo, że już nic mnie nie zdziwi. Szczególnie, że to nie NBP na wysokich stopach zarabia.

Prezes Glapiński wysyła kolejny sygnał, że to już koniec podwyżek stóp procentowych. WIBOR przestał rosnąć, a za chwilę, jak wszyscy przekonają się, że stopy naprawdę już nie urosną, a za kilka miesięcy mogą zacząć lekko spadać, to spadać będzie też WIBOR i to wyprzedzając realne obniżki RPP. Tymczasem około połowa kredytobiorców właśnie pakuje się na minę i zamraża sobie na pięć lat oprocentowanie kredytów na stałym, najwyższym od lat poziomie. Czy KNF mógłby zacząć jakąś kampanię, żeby uratować Polaków przed popełnieniem kolejnego błędu?

W sierpniu RPP na pewno nie zaserwuje wam kolejnej podwyżki - to dlatego, że Rada po prostu ma wakacyjną przerwę. Ale i potem dalszych podwyżek stóp może już wcale nie być. Ekonomiści wyliczają osiem powodów, dlaczego stopy nie będą już wyższe. I mogą mieć rację, WIBOR ostatnio już lekko spada, podobnie jak kontrakty terminowe na stopę procentową, które wyprzedzają przyszłość.

O ile wzrośnie rata kredytu po zmianach stawki WIBOR? Jaki wpływ na jej wysokość będzie miało skorzystanie z wakacji kredytowych? Teraz po odpowiedzi na te pytania nie trzeba nerwowo wertować wyszukiwarki Google. Ekonomista Rafał Mundry stworzył proste narzędzie, które pozwala kredytobiorcom przeliczyć to wszystko w mgnieniu oka.

Spadek WIBOR-u jest minimalny, wynosi zaledwie 15 punktów bazowych, a jednak to największa obniżka od kwietnia 2020 roku, gdy NBP ratował gospodarkę przed zapaścią w czasie pierwszej fali pandemii. Bank centralny obniżył wtedy stopy niemal do zera. Odkąd rozpoczął się w październiku 2021 r. cykl podwyżek stóp, z takim zjazdem niżej stawki WIBOR nie mieliśmy do czynienia ani razu – pisze Rafał Hirsch w swoim najnowszym tekście.

Okrutniej nie dało się już przestrzelić. Rząd ogłaszając zamiar likwidacji pozwoleń na budowę domu chciał, by Polacy mogli uniezależnić się od złych i chciwych deweloperów i zbudować sobie gniazdko na swoich zasadach. Ha, zero kupowania dziur w ziemi i doradców przekonujących, żeby brać, bo taniej nie będzie. Ale czy na pewno? Bo ja mam wrażenie, że premier Morawiecki wsadza nas właśnie na jeszcze większą minę.