węgiel

Prognozy pogody wskazują zgodnie, że pod koniec tygodnia zacznie porządnie sypać śniegiem, a mróz może już trzymać wtedy przez całą dobę. Zerkamy więc na węglowe aukcje i sprawdzamy, czy w takim razie opał znowu zdrożał. Tymczasem do spółek wydobywczych, które wycofały zwykły węgiel ze sprzedaży klientom indywidualnych, żeby dostarczać go na rzecz samorządów, dołączyła Bogdanka. W ten sposób gospodarstwom domowych zostały tylko Tauron i JSW.

Rząd po raz po raz setny zmienia ustawę o dodatku węglowym. Co znowu się zmieni? Po pierwsze wydłużą się terminy na obsługę dodatku węglowego, inaczej wszystko by się wysypało, bo gminy nie dają rady rozliczać dopłat do węgla. A po drugie, wiadomo już, że zabraknie pieniędzy na dopłaty dla obywateli, więc trzeba dorzucić jeszcze 2 mld zł. Liczycie, która to już nowelizacja tej napisanej na kolanie ustawy? Ja nie, ale strzelam, że setna i może wcale nie ostatnia.

Październik był drugim miesiącem po wrześniu, w którym wydobycie węgla przewyższyło jego sprzedaż. To wygląda na zaplanowaną akcję. Bo skoro, wbrew zapowiedziom premiera, nie można na pstryknięcie palcami zwiększyć krajowej produkcji, to w takim razie trzeba zadbać o węglowe zapasy. Zwłaszcza że tam też zaczęło dziać się coś bardzo złego. W sierpniu 2022 r. przy kopalniach było raptem 1,02 mln t węgla, najmniej w historii.

Pamiętacie awanturę o ekogroszek? Rząd chciał wprowadzić nowe normy jakości paliw i zmienić jego nazwę na groszek II, która już nie wprowadzałaby dłużej klientów w błąd. Ale po zmianie warty w resorcie trzeba było najpierw jak najszybciej dogadać się z Czechami w sprawie Turowa i te regulacje zepchnięto na boczny tor. Potem był kryzys energetyczny i zaczęło brakować w Polsce węgla. Rząd nie mógł więc zaostrzyć tych kryteriów zgodnie z zasadą, żeby Polacy palili prawie czym się da. Ale teraz los ekogroszku wydaje się jednak przesądzony. Przez Krajowy Plan Odbudowy.

Znowu nieźle szarpnęło ceną węgla w portach ARA. Ale na polskich aukcjach tego nie zobaczymy. Wręcz przeciwnie. Po tym, jak zaczęły znikać oferty opiewające na 5000 zł, teraz wymiata te na 4000 zł. Wśród spółek państwowych już tylko Tauron w sprzedaży wszystkie rodzaje węgla. Inni asortyment ograniczyli do jednej, góra dwóch pozycji.

Wnioski o przyznanie dodatku węglowego można składać tylko do 30 listopada. Pieniądze mogą otrzymać tylko te gospodarstwa domowe, które ogrzewają swoje lokale węglem kamiennym, brykietem albo pelletem i zgłosiły to wcześniej do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków.

Na rynku wciąż jest nerwowo. Samorządy już sprzedają węgiel, ale narzekają, że nie dostają go tyle, ile zamówili. Rząd uspokaja i twierdzi, że to wcale nie znaczy, że opału brakuje. Ponoć nie ma znaczenia, że górnicy z Tauronu zablokowali transport, bo spółka nie chce im wypłacić po 10 tys. zł brutto na głowę za przejście do Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Narodowego. Jak w takim razie mają się aukcyjne ogłoszenia, gdzie jeszcze nie tak dawno było oferty nawet za 5000 zł za tonę? Sprawdzamy.

Zamrożenie cen gazu dla gospodarstw domowych na tegorocznym poziomie, a do tego dopłaty dla uboższych rodzin. Rząd jeszcze nie podjął ostatecznej decyzji w sprawie cen gazu w przyszłym roku, ale premier Mateusz Morawiecki przyznał w środę, że najlepszym wyjściem będzie przyjęcie kryterium dochodowego. Może to efekt lekcji z wprowadzenia dodatku węglowego.

Kiedy w czerwcu premier Mateusz Morawiecki zapowiadał zwiększenie wydobycia węgla, było jasne, że to uderzenie w propagandowe tony. Bo żeby taki plan zrealizować potrzeba co najmniej dwóch lat i wypełnionej po brzegi fury pieniędzy. Ale wtedy nikt chyba nie spodziewał się, że po kilku raptem miesiącach węglowe statystyki będą jednymi z najgorszych w historii. Tak jeżeli chodzi o wydobycie węgla, jak i jego sprzedaż. Cofnęliśmy się pod tym względem w czasie aż o 75 lat.

Sklep PGG to wciąż najpopularniejsze miejsce w Polsce na zakup opału na zimę, co potwierdzają statystyki: ponad 465 tys. obsłużonych klientów, którym sprzedano blisko 1,4 mln ton węgla. Ale okazuje się, że nie wszystko idzie tutaj jak po maśle. W sieci przybiera negatywnych komentarzy. Klienci są wściekli, bo nie dość, że musieli się mocno postarać, żeby z sukcesem zakończyć zakupy w sklepie PGG, to teraz czekają na dostawę towaru ponad miesiąc. Zapytaliśmy spółkę o powód takiej sytuacji.

Rzeczywistość w ostatnich latach nie pomaga transformacji energetycznej. Najpierw trzeba było przyspieszyć rozwój po stagnacji w trakcie pandemii, a potem światowej gospodarce bardzo głęboko w oczy spojrzał kryzys energetyczny i ceny surowców zaczęły szaleć. I właśnie w ten sposób na międzynarodowe salony wrócił węgiel. Teraz Międzynarodowa Agencja Energii przestrzega, że jak szybko się z tego węglowego snu nie obudzimy, to o walce ze zmianami klimatu możemy raz a dobrze zapomnieć.

Do tej pory jesienna aura raczej nas rozpieszczała i przy okazji rewanżowała się za bardzo zimny wrzesień, to i tak normy jakości powietrza były przekroczone w tysiącach i więcej procent. I to nie tylko tradycyjnie na południu kraju, tylko jak Polska długa i szeroka. Ale to tylko przygrywka. Będzie znacznie gorzej, co już pokazują wyniki badań, jak tylko temperatura znalazła się w okolicach 0 st. C.

To już pewne. W Polsce brakuje węgla, niezależnie od czarowania rzeczywistości przez rządzących. Inaczej nie można wytłumaczyć tego, że już druga państwowa spółka wycofała zwykły węgiel ze sprzedaży i proponuje wyłącznie ekogroszek. I to akurat wtedy, kiedy rusza sprzedaż opału na zimę samorządom. Ale to, że jest skromniejszy asortyment, nie znaczy wcale, że jest w takiej samej cenie, co jeszcze miesiąc temu. Na przykład Tauron i Węglokoks zdecydowali się na wyraźne podwyżki.

Wbrew rządowym zapewnieniom w Polsce węgla jest tyle, co kot napłakał. Gdyby było go pod dostatkiem, to najpopularniejszy w Polsce sklep PGG nie musiałby wycofywać ze sprzedaży indywidualnej węgla luzem. Ten od teraz ma trafiać już tylko do samorządów. Rząd nie może pozwolić sobie na wpadkę. I dlatego PGG zaczęła handlować opałem na nowych zasadach.

Kłopoty z zakupem węgla coraz częściej wykorzystywane są przez oszustów. Zaczęło się od dodatku węglowego, ale teraz kanciarze wzięli na celownik internetowy sklep PGG i zrobili jego klon. Spółka powiadomiła odpowiednie służby i robi co może, żeby ta fałszywa witryna w końcu zniknęła. Na razie jednak nic z tego nie wychodzi. Strona lewego sklepu PGG jak wisiała, tak dalej wisi.

Dokładnie przetrzepany zostanie każdy skład węgla w Polsce. Szef Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów podejrzewa, że handlarze węglem stosują zmowy cenowe, dlatego wszczyna kontrolę, jakiej jeszcze nie było. Jeśli zarzuty się potwierdzą, przedsiębiorcom będą grozić olbrzymie kary finansowe, a zwolennicy tezy, że wysokie ceny węgla to efekt spisku, dostaną potężny argument do ręki.

Forum Energii wzięło na celownik jedne z najstarszych źródeł wytwórczych w polskim systemie energetycznym, czyli bloki węglowej klasy 200 MW. Pierwsze powstały nawet więcej niż pół wieku temu. Analiza nie pozostawia nawet cienia wątpliwości: te bloki są mało sprawne, generują ciągle wysokie koszty, a do tego wszystkiego stoją za sporymi emisjami gazów cieplarnianych. I jeżeli rząd szybko z nimi czegoś nie zrobi, będą coraz cięższą kulą u nogi planowanej w niedalekiej przyszłości Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego.

O zimnym wrześniu już nikt nie pamięta, a ciepły październik dodatkowo nas rozochocił. Mijają też powoli słoneczne dni listopada, który w drugiej połowie ma udowodnić, że nieprzypadkowo jest przedostatnim miesiącem w roku. Na razie zmianę aury na chłodniejszą bardzo wyraźnie widać w badanych dotyczących zanieczyszczenia powietrza. Nic w tym dziwnego, wszak nie od dzisiaj w Polsce zimniejsze dni oznaczają większy smog, który jednak w tym roku może być rekordowy.

Ustawa węglowa wchodzi w życie i samorządowcy mogą już zacząć handlować opałem. No chyba że urzędnicy zagapią się i do wtorku 8 listopada nie wprowadzą stosownego zapisu w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP). To wymóg, bez którego żaden samorządowiec nie będzie mógł zająć się dystrybucją węgla. Ale w to miejsce zawsze będzie mogła wskoczyć sąsiednia gmina lub prywatny skład.

Jakby zamieszania z fatalnie napisaną ustawą o dodatku węglowym było mało, właśnie weszła w życie kolejna nowelizacja. Okazuje się, że zniknął jeden z dotychczasowych kluczowych warunków. Żeby dostać dopłatę do węgla, nie trzeba już mieć złożonej deklaracji CEEB. A co lepsze, znów możliwa jest wypłata kilku dodatków węglowych na jeden adres. To zaczyna wyglądać gorzej niż smutny żart.