rząd

Sytuacja w górnictwie staje się coraz trudniejsza. Czytam już któryś raz z rzędu wywiad z Iwoną Szczygioł, wiceprezesem Polskiej Grupy Górniczej (PGG) ds. sprzedaży, a drugą ręką przeglądam projekt przyszłorocznego budżetu. I dochodzę do wniosku, że są tylko dwa możliwe wytłumaczenia. Albo o czymś nie wiemy i Polska jest bogata co najmniej jak Kuwejt, albo jesteśmy świadkami szaleństwa w czystej postaci, za co przyjdzie nam wkrótce słono zapłacić.

Chociaż cały czas nie wiadomo, w jakich kierunkach i w jakim tempie będzie przeprowadzana nasza transformacja energetyczna i czy rzeczywiście będziemy respektować zapisy umowy społecznej z górnikami sprzed ponad trzech lat, to na całe szczęście w rządzie nie trzeba nikogo przekonywać do magazynów energii, bez których rozwodu z paliwami kopalnymi po prostu nie przeprowadzimy. Na razie trudno nam się w tej sprawie czymkolwiek chwalić, ale mają to zmienić regulacje, nad którymi już w rządzie pracują.

Liczba składanych tygodniowo wniosków w ramach programu Czyste Powietrze znowu przebiła poziom 5000 i bardzo możliwe, że 2024 r. okaże się pod tym względem rekordowy. Ale to może nieco zniekształcać rzeczywistość i sugerować, że rządowi walka ze smogiem idzie coraz sprawniej. Z taką opinią jednak bardzo trudno się zgodzić. Owszem, można chwalić ostatnio ustanowione nowe normy jakości paliw stałych, w tym węgla. Cały czas jednak zaniechań w tym względzie jest jeszcze więcej.

Górników stać na przeciąganie liny z rządem, bo w kieszeni mają podpisaną umowę społeczną. A co z naszymi hutnikami? Przecież polityka klimatyczna UE i transformacja energetyczna w żadnym razie przemysłu stalowego nie omijają. Opisuje to najnowszy raport Fundacji Instrat, w którym analitycy stawiają sprawę bardzo jasno i twierdzą, że bez wsparcia ze strony rządu huty w Polsce mogą nie podołać nowym wyzwaniom.

Cały czas trwa wymiana ciosów między Polską Grupą Energetyczną (PGE) a ekologami i działaczami klimatycznymi ze Stowarzyszenia Ekologicznego EKO-UNIA. Po tym, jak NSA nie zgodził się z zarzutami względem postępowania koncesyjnego dotyczącego przedłużenia koncesji na wydobycie węgla w Kopalni Turów do 2026 r., przyszedł czas na rewanż. Teraz ekolodzy twierdzą, że wydobycie zagraża również pobliskiemu kurortowi.

Zasiłek pogrzebowy po dekadzie wyczekiwania, miał być wreszcie podwyższony, ale koniec końców nie wiadomo, jak z tym będzie. Bo rząd zaciskający wszędzie pasa (oprócz rentownego górnictwa), już się z zapowiedzianych zmian wycofuje rakiem. Resort finansów dla wyobraźni podaje obciążające w ten sposób budżet miliardy złotych. Cieszą się za to ci, którzy z organizacji pogrzebów utrzymują siebie i swoje rodziny. Bo dalej będziemy płacić jak za zboże, umierać wszak nie przestaniemy.

Gaz ziemny ma w naszym kraju coraz bardziej pod górkę. Produkcja ciepła z paliw kopalnych staje się coraz mniej korzystna finansowo. Gospodarstwa domowe chroni jeszcze zamrożenie ceny energii, ale na horyzoncie widać już zarówno unijną dyrektywę budynkową EPBD i system handlu emisjami ETS2. Nowe regulacje spowodują, że rachunki Polaków będą jeszcze wyższe. Ale jakby i tego wszystkiego było za mało, to pojawiła się realna groźba wprowadzenia nowej opłaty gazowej. 

W ostatnich latach zwiększyło się grono osób, które uważają, że naszą energetyczną przyszłość powinniśmy powierzyć w pierwszej kolejności wodorowi. Warto pamiętać, że właśnie ten nośnik energii jest jednym z priorytetów Europejskiego Zielonego Ładu. Tym bardziej cieszy ostatnia aktywność legislacyjna rządu. Być może wodór spodoba się też górnikom na Śląsku.

Tylko w tym roku polskie górnictwo ma dostać z budżetu kraju około 7 mld zł, a w 2025 roku - kolejne 9 mld zł, ale znacznie mniej Ministerstwo Klimatu i Środowiska musi znaleźć do końca tego roku, żeby znowu można było Polakom zamrozić cenę energii. Kasa dla górników znalazła się od razu, ale z pieniędzmi, które mają chronić nasze rachunki, jest już znacznie gorzej.

Po pokazaniu ambitnego scenariusza Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu do 2030 roku (KPEiK), czas przyszedł na spotkanie przedstawicieli rządu z górniczymi związkowcami. Tym razem miło już nie było. Górnicy nie ukrywają, że czują się dokładnie tak samo, jak rok temu, kiedy ówczesny wicepremier Jacek Sasin wmawiał im, że umowa społeczna jest jak najbardziej realizowana. I teraz inny rząd robi to samo.

Narodowa Agencja Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE), która miała odkupić od spółek energetycznych aktywa węglowe, nie powstanie. Z kolei w budżecie państwa na 2025 r. na próżno szukać środków potrzebnych do takiej transakcji. Chociaż Ministerstwo Przemysłu jeszcze kilka miesięcy wcześniej twierdziło, że jest całkiem inaczej. Co w takim razie stanie się z tym węglowym balastem? Spółki zamierzają się go pozbyć jak najszybciej.

Już mogło się wydawać, że zbliżamy się do końca zamieszania wokół Listy Zielonych Urządzeń i Materiałów ZUM, a także certyfikacji HP Keymark. Przedstawiciele Europejskiego Stowarzyszenia Pomp Ciepła (EHPA) i znaku HP Keymark podjęli rozmowy z administracją rządową. Ale chyba nic z nich nie wyszło, bo EHPA oskarża polski rząd o łamanie prawa i wzywa Komisję Europejską do pilnej interwencji.

Rząd wprowadził zmiany w projekcie ustawy budżetowej na 2025 rok, które wymusiła potężna powódź, która spustoszyła południowo-zachodnią Polskę w połowie września. Pomoc poszkodowanym w wyniku powodzi jest jednym z nowych punktów projektu ustawy budżetowej, a środki na przeciwdziałanie i usuwanie skutków klęsk żywiołowych zwiększono do kwoty 3,2 mld zł. Jednocześnie rząd przyjął Strategię zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 2025-2028.

Na legalizację lub depenalizację marihuany decydują się kolejne kraje. Bo liczą tak na dodatkowy zastrzyk gotówki do budżetu i na oszczędności z powodu braku rozpraw karnych. W Polsce rząd Donalda Tuska postanowił podążać dokładnie odwrotną drogą. Dla naszego Ministerstwa Zdrowia zioło jest tak szkodliwe jak substancje, które uzależniły miliony Amerykanów.

Do tej pory sam wielokrotnie wieszałem psy na obecnym rządzie za brak jednoznacznej strategii energetycznej. Koronnym dowodem była mnie była między innymi przedłużająca się ciągle nowelizacja ustawy wiatrakowej i uparte obiecywanie górnikom przez Ministerstwo Przemysłu dochowanie umowy społecznej w pierwotnej wersji i wydobywanie węgla jeszcze przez 25 lat. Ale teraz biję się w piersi, bo wychodzi na to, że władza ma plan i nie będzie bała się go pokazać. Jestem przekonany, że ten bardzo nie spodoba się górnikom. O sprawie napisał Bloomberg.

Ustawa wiatrakowa to doskonały przykład na to, jak Polska - czy to pod rządami konserwatystów, czy liberałów - traktuje transformację energetyczną. Tutaj absurd goni absurd. Dlatego, kiedy usłyszałem z ust przedstawiciela Ministerstw Aktywów Państwowych, że rząd w ciągu kilku tygodni przedstawi strategię odejścia od węgla, to szybko zakreśliłem w kalendarzu ten deadline czerwonym kółkiem. Chcę wziąć wtedy wolne i obserwować ten cyrk na żywo.

Czy rząd Donalda Tuska po długo wyczekiwanej aktualizacji „Programu polskiej energetyki jądrowej” spisze elektrownię jądrową w konińskim Pątnowie na straty? Coraz więcej wskazuje na taki właśnie scenariusz. Tymczasem w tym tygodniu do Korei Południowej udaje się delegacja poselsko-samorządowa z Wielkopolski.

Rząd szuka pieniędzy gdzie może, bo po lipcu br. budżetowy deficyt przekroczył już 82 mld zł. Stąd propozycja znacznie wyższych niż planowano w mapie akcyzowej 10 proc. podwyższenia akcyzy na wyroby tytoniowe. Zamiast o 10 proc., już w przyszłym roku akcyza na papierosy wzrośnie o 25 proc., na tytoń do palenia o 38 proc. i o 50 proc. na wkłady do podgrzewania tytoniu. Ministerstwo Finansów objęło też podwyżkami akcyzy płyny do e-papierosów – w ich przypadku akcyza w przyszłym roku poszybuje w górę o 75 proc. Rzeczniczka Małych i Średnich Przedsiębiorców zwraca przy tej okazji uwagę resortowi, że w ten sposób wymusza się na przedsiębiorcach rewizje ich wcześniejszych planów budżetowych i mocno się podkopuje ich zaufanie do władzy.

Mam dla was zagadkę. Trzeba zrobić tak, żeby wszyscy widzieli i o tym dyskutowali, trochę odjąć z tego tortu, który jest wart spokojnie 40 mld zł rocznie. Ale drugą łapą, już bardziej po cichu, w milczeniu, swoje dołożyć. No bo jak to tak, lekką ręką, rezygnować nawet z części takiej fury kasy? Jak to zrobić? Jest podpowiedź: obserwujcie, co robi rząd z alkoholem.

Dopłaty do roweru elektrycznego miałyby wystartować już w przyszłym roku. Rząd chce dorzucić rodakom nawet 5 tys. zł do zakupu nowego elektryka oraz do 9 tys. zł do roweru cargo i wózka rowerowego. Wszystko po to, żeby ograniczyć emisję spalin oraz promować zdrowy styl życia i zrównoważony transport.