rząd

Już mogło się wydawać, że zbliżamy się do końca zamieszania wokół Listy Zielonych Urządzeń i Materiałów ZUM, a także certyfikacji HP Keymark. Przedstawiciele Europejskiego Stowarzyszenia Pomp Ciepła (EHPA) i znaku HP Keymark podjęli rozmowy z administracją rządową. Ale chyba nic z nich nie wyszło, bo EHPA oskarża polski rząd o łamanie prawa i wzywa Komisję Europejską do pilnej interwencji.

Rząd wprowadził zmiany w projekcie ustawy budżetowej na 2025 rok, które wymusiła potężna powódź, która spustoszyła południowo-zachodnią Polskę w połowie września. Pomoc poszkodowanym w wyniku powodzi jest jednym z nowych punktów projektu ustawy budżetowej, a środki na przeciwdziałanie i usuwanie skutków klęsk żywiołowych zwiększono do kwoty 3,2 mld zł. Jednocześnie rząd przyjął Strategię zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 2025-2028.

Na legalizację lub depenalizację marihuany decydują się kolejne kraje. Bo liczą tak na dodatkowy zastrzyk gotówki do budżetu i na oszczędności z powodu braku rozpraw karnych. W Polsce rząd Donalda Tuska postanowił podążać dokładnie odwrotną drogą. Dla naszego Ministerstwa Zdrowia zioło jest tak szkodliwe jak substancje, które uzależniły miliony Amerykanów.

Do tej pory sam wielokrotnie wieszałem psy na obecnym rządzie za brak jednoznacznej strategii energetycznej. Koronnym dowodem była mnie była między innymi przedłużająca się ciągle nowelizacja ustawy wiatrakowej i uparte obiecywanie górnikom przez Ministerstwo Przemysłu dochowanie umowy społecznej w pierwotnej wersji i wydobywanie węgla jeszcze przez 25 lat. Ale teraz biję się w piersi, bo wychodzi na to, że władza ma plan i nie będzie bała się go pokazać. Jestem przekonany, że ten bardzo nie spodoba się górnikom. O sprawie napisał Bloomberg.

Ustawa wiatrakowa to doskonały przykład na to, jak Polska - czy to pod rządami konserwatystów, czy liberałów - traktuje transformację energetyczną. Tutaj absurd goni absurd. Dlatego, kiedy usłyszałem z ust przedstawiciela Ministerstw Aktywów Państwowych, że rząd w ciągu kilku tygodni przedstawi strategię odejścia od węgla, to szybko zakreśliłem w kalendarzu ten deadline czerwonym kółkiem. Chcę wziąć wtedy wolne i obserwować ten cyrk na żywo.

Czy rząd Donalda Tuska po długo wyczekiwanej aktualizacji „Programu polskiej energetyki jądrowej” spisze elektrownię jądrową w konińskim Pątnowie na straty? Coraz więcej wskazuje na taki właśnie scenariusz. Tymczasem w tym tygodniu do Korei Południowej udaje się delegacja poselsko-samorządowa z Wielkopolski.

Rząd szuka pieniędzy gdzie może, bo po lipcu br. budżetowy deficyt przekroczył już 82 mld zł. Stąd propozycja znacznie wyższych niż planowano w mapie akcyzowej 10 proc. podwyższenia akcyzy na wyroby tytoniowe. Zamiast o 10 proc., już w przyszłym roku akcyza na papierosy wzrośnie o 25 proc., na tytoń do palenia o 38 proc. i o 50 proc. na wkłady do podgrzewania tytoniu. Ministerstwo Finansów objęło też podwyżkami akcyzy płyny do e-papierosów – w ich przypadku akcyza w przyszłym roku poszybuje w górę o 75 proc. Rzeczniczka Małych i Średnich Przedsiębiorców zwraca przy tej okazji uwagę resortowi, że w ten sposób wymusza się na przedsiębiorcach rewizje ich wcześniejszych planów budżetowych i mocno się podkopuje ich zaufanie do władzy.

Mam dla was zagadkę. Trzeba zrobić tak, żeby wszyscy widzieli i o tym dyskutowali, trochę odjąć z tego tortu, który jest wart spokojnie 40 mld zł rocznie. Ale drugą łapą, już bardziej po cichu, w milczeniu, swoje dołożyć. No bo jak to tak, lekką ręką, rezygnować nawet z części takiej fury kasy? Jak to zrobić? Jest podpowiedź: obserwujcie, co robi rząd z alkoholem.

Dopłaty do roweru elektrycznego miałyby wystartować już w przyszłym roku. Rząd chce dorzucić rodakom nawet 5 tys. zł do zakupu nowego elektryka oraz do 9 tys. zł do roweru cargo i wózka rowerowego. Wszystko po to, żeby ograniczyć emisję spalin oraz promować zdrowy styl życia i zrównoważony transport.

Do tej pory nasza strategia energetyczna sprowadzała się jedynie tak po prawdzie do harmonogramu zawartego w podpisanej w maju 2021 r. umowy społecznej między rządem a górnikami. Wedle tego dokumentu jeszcze przez 25 lat mieliśmy wydobywać z ziemi czarne złoto. Ale najnowsza wersja Krajowego Planu dla Energii i Klimatu wywraca te ustalenia do góry nogami. Na koniec tej dekady zużycia węgla w Polsce ma spaść bowiem o połowę. Słyszycie już może wycie syren w Warszawie i czujesz swąd palonych opon? Szykujcie się.

Już od kilku miesięcy znamy kryteria, jakie miałby rządzić nowymi normami jakości węgla. Ale dalej nie wiadomo, czy te przepisy w ogóle uda się przepchnąć i w jakim ostatecznie kształcie. Wszystko dlatego, że Ministerstwo Klimatu i Środowiska drży przed gniewem górników. Na szczęście kierowców już nikt tak w resorcie się nie obawia, dlatego można było zaplanować konkretne w nich uderzenie. A dokładnie w auta osobowe i dostawcze zarejestrowane na firmy.

Ucieczka od gazu ziemnego zaczęła się w naszym kraju niedługo po agresji Rosji na Ukrainę. Do dzisiaj utarło się, że błękitne paliwo niesie ze sobą spore ryzyko. Chodzi o przyszłą cenę za gaz, która ma w następnych latach tylko rosnąć, zmuszając Polaków znowu do zmiany systemu ogrzewania. Zdaniem niektórych ekspertów rząd robi nas w ten sposób w konia.

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), operator programu Czyste Powietrze, chwali się, że na liście ZUM znajduje się już 573 urządzeń. Ale producenci pomp ciepła na tym mechanizmie - który miał naprawić nasze rynek - nie zostawiają suchej nitki. Twierdzą, że mamy do czynienia ze zmianą reguł w trakcie gry.

Sprzedaż aktywów węglowych, powołanie do życia Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego, która je odkupi i czterech pełnomocników premiera ds. górnictwa. Do tego wstrzymanie nowych norm jakości paliw stałych, dopuszczenie do sprzedaży węgla brunatnego i traktowanie kasy programu Czyste Powietrze, jak partyjnego funduszu. Tak w dużym skrócie wyglądała polityka energetyczno-klimatyczna rządu Mateusza Morawieckiego. Nadzieje na to, że następcy z drużyny Tuska pójdą inną, racjonalną w końcu drogą zaczęły umierać przy okazji nowelizacji ustawy wiatrakowej, która do tej pory nie miała miejsca. Już wtedy było jasne, że rząd Tuska też nie ma żadnej strategii energetycznej. Właśnie jest na to kolejny dowód. 

Po ostatniej aktywności Stowarzyszenia Wolne Konopie, które zaczęło rozmawiać z rządem o dekryminalizacji posiadania i uprawy małych ilości marihuany, a także złożeniu przez Lewicę projektu ustawy w tej sprawie można było odnieść wrażenie, że faktycznie mamy szansę na zmianę regulacji. Zwłaszcza że oznaczałoby to też potężny zastrzyk gotówki do budżetu. Niestety, mamy dla was złe informacje. Rząd ma na to wywalone.

Przyznam szczerze, że czekałem na to z utęsknieniem. Bo że górnicy zaczną znowu atakować nowe normy jakości paliw stałych, w tym węgla i straszyć przy tej okazji kolejny raz zamykaniem kopalń i górniczym bezrobociem - byłem pewny. Co tam zdrowie Polaków i ich demolowane przez smog płuca, ważne, żeby przemalowany na zielono ekogroszek dalej był w sprzedaży, bo od niego zależy los całej branży. I wreszcie na związkowców wylano kubeł zimnej wody. Eksperci i organizacje pozarządowe napisały w tej sprawie do premiera Donalda Tuska i przypominają, że na jednej szali jest węglowy zysk, a na drugiej ludzkie życie. Tak po prostu.

Gabinet Donalda Tuska nie odpuszcza rewolucji na naszych drogach i stawia na elektryfikację transportu. Jak usłyszeliśmy z ust szefowej Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) po wakacjach letnich mamy poznać szczegóły nowego programu dopłat. Ale przy tej okazji przydałaby się Polakom też spora dawka wiedzy. Bo stereotypy na temat aut na prąd cały czas wydają się wpływać na naszą opinie na ten temat.

Rząd w końcu przyznał, że nasze elektrownia jądrowa powstanie z opóźnieniem. Nie jest też tajemnicą, że inwestycja pochłonie dziesiątki miliardów złotych. Patrząc jednak na doświadczenia innych krajów, które porwały się ostatnio na inwestycje w atom, ze sporą dozą prawdopodobieństwa można założyć, że ten czasowy i kosztorysowy harmonogram jeszcze ulegnie modyfikacjom. Będzie niebezpieczne dla całej transformacji energetycznej w Polsce.

Miało być całkiem nowe otwarcie, a emocje miały ustąpić miejsca logice. Bo przecież transformacja energetyczna miała być jednym z priorytetów rządu Donalda Tuska. Ale już teraz wiadomo, że takie były jedynie plany, z których nic na razie nie wyszło. Kolejne organizacje piszą w tej sprawie do szefa rządu i apelują o przyspieszenie. Greenpeace Polska z kolei ocenił pierwsze półrocze rządu pod względem realizacji umowy koalicyjnej w zakresie ochrony klimatu i środowiska. Jest bardzo źle.

Gorąco na linii rząd - prosumenci. Właściciele paneli słonecznych mają już powyżej uszu zbyt dużych rachunków za prąd i obietnic bez pokrycia. Kreślono przed nimi wizję oszczędnego i ekologicznego źródła ciepła, a tymczasem wielu z nich nie potrafi zawiązać teraz koniec z końcem. Być może za chwilę dojdzie do spotkania na szczycie, żeby nie doszło do eskalacji konfliktu, przez który ucierpieć może nasz cały system elektroenergetyczny.