magazyny gazu

Bruksela od paru lat walczy z uzależnieniem od rosyjskiego gazu i w tym celu dba o odpowiednie zapełnienie swoich magazynów błękitnym paliwem. Unia Europejska wydaje się pod tym względem być obecnie dobrze przygotowana na kolejny sezon grzewczy. Ale nie brakuje ekspertów, którzy twierdzą dokładnie odwrotnie. I przewidują, że nawet Niemcy - z największymi magazynami gazu w UE - mogą mieć spore kłopoty. To też oznacza, że cena gazu w Europie może jeszcze sporo wzrosnąć.

Cena gazu ziemnego w Europie kontynuuje marsz w górę. I bardzo możliwe, że taka sytuacja będzie miała miejsce w kolejnych tygodniach. Na rynku jest bowiem coraz bardziej nerwowo, w niczym nie pomagają solidne zapasy błękitnego paliwa. Wszystko przez rosnące ryzyko wstrzymania tranzytu gazu przez Ukrainę.

Na rynku hurtowym gazu jesteśmy świadkami dalszej zwyżki. W efekcie w Europie błękitne paliwo nie było tak drogie w tym roku, jak teraz. Rosnąca cena gazu to fatalna sytuacja zwłaszcza dla tych w Polsce, którzy właśnie gazem ziemnym ogrzewają swoje domy. W perspektywie kolejnych miesięcy ich rachunki mogą pójść w górę o wiele bardziej, niż to do tej pory przypuszczali.

Nie jest tajemnicą, że cena gazu od 1 lipca ma podskoczyć wyraźnie i rachunki będą wyższe nawet o 50-60 proc. Ale teraz wychodzi na to, że presja cenowa na błękitne paliwa może być jeszcze większa. Unijne sankcje trochę jednak namieszają na rynku.

Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami Urząd Regulacji Energetyki (URE) ustalił z PGNiG Obrót Detaliczny, jakie w drugim półroczu będziemy płacić rachunki za gaz. Chodzi o ceny dla gospodarstw domowych i innych odbiorców uprawnionych. Mówi się o średnim wzroście na poziomie 20 proc. w porównaniu z obecnie obowiązującymi taryfami.

Przed nami podwyżka cen gazu dla odbiorców indywidualnych. Od nowego miesiąca możecie się spodziewać nowych o wiele wyższych stawek i rachunków. Dotyczy to również 2-3 mln Polaków, którzy korzystają z pieców gazowych – w ostatnich miesiącach najpopularniejszego źródła ogrzewania, finansowanego z programu Mój Prąd. Oni podwyżki rachunków odczują najbardziej.

W Polsce zwłaszcza ci, którzy swoje domy w dużej mierze ogrzewają gazem ziemnym, z niecierpliwością wypatrują nowych wyliczeń i rachunków od PGNiG. Tymczasem w skali globalnej cena gazu wystrzeliła i jest na najwyższym poziomie od połowy grudnia zeszłego roku. Analitycy rynkowi z coraz większym niepokojem przypatrują się negocjacjom między Chinami a Rosją w sprawie dostaw gazu, które niespodziewanie ostro wyhamowały ze względu na żądania Pekinu.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska pracuje nad nowelizacją regulacji dotyczących strategicznych zapasów ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego. Tak nam każe Komisja Europejska, która uważa, że wcześniejsze przepisy mają charakter dyskryminacyjny. Po zmianie prawa całkowity nadzór nad naszymi zapasami gazu przejmie Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych.

Analitycy Morgan Stanley przewidują nadmiar gazu, z jakim nie mieliśmy do czynienia od dekad. Podaż surowca cały czas jest obfita, ale popyt - zwłaszcza na półkuli północnej - wyraźnie wyhamował. W efekcie wróciliśmy do poziomów cenowych z maja 2021 r. Na tych zawirowaniach najbardziej powinna skorzystać Europa, która przez manipulację z odstawami gazu po stronie Moskwy, zwiększyła import LNG.

Na holenderskiej giełdzie Dutch TTF Natural Gas Futures, europejskim benchmarku dla ceny gazu, surowiec znalazł się na najniższych poziomach cenowych od maja 2021 r. Jaki jest tego powód? Przede wszystkim rośnie w siłę energetyka słoneczna, wiatrowa i jądrowa też. Ale analitycy wskazują również na japońską nadwyżkę. Nie bez znaczenie jest także obecny stan europejskich magazynów gazu.

Chociaż Bruksela się dwoi i troi, żeby jej polityka klimatyczna była jak najbardziej przejrzysta, to trasa prowadząca do neutralności klimatycznej w 2050 r. prowadzi ostrymi zakosami. Dobrym tego przykładem są paliwa kopalne, które Komisja Europejska chce jak najszybciej wyrzucić na boczny tor. Ale w tym samym czasie, w świetle jupiterów, siedem państw kombinuje, jak najlepiej zorganizować między nimi korytarz przesyłu gazu.

Uzależnienie gazowe od Rosji odbija się cały czas Europie mocną czkawką. Nic dziwnego, że Komisja Europejska zaleciła wcześniejsze wypełnienie magazynów gazu, żeby żadne z 27 państw członkowskich nie musiało się zamartwiać zimą. Pod tym względem nasza infrastruktura, jak samo to przyznaje PGNiG, jest średniej wielkości. Ale trwa inwestycja, która ma nieco zwiększyć nasze możliwości zapasowe. Jej zakończenie planowane jest na przełom 2025 i 2026 r.

Czy wkrótce czeka nas znacząca podwyżka cen gazu? A może nasze zapasy tego paliwa kopalnego zaczną niknąć w oczach? Okazuje się bowiem, że walka ze związanymi z Iranem Huti nie tylko zaczyna coraz poważniej wpływać rynek ropy. Dotyczy też bowiem dostaw skroplonego gazu LNG. Ten sprowadzany do Polski już przez to musi do nas płynąć okrężną drogą. Dla aktywistów klimatycznych to okazja do nawoływania, żeby z gazu ziemnego zrezygnować w ogóle.

Nasi zachodni sąsiedzi od lat nie potrafią wyznaczyć jednej, niepowodowanej emocjami strategii energetycznej. Najpierw po katastrofie w japońskiej Fukushimie skutecznie obudzili swój strach przed atomem, w efekcie czego własną energetykę jądrową odstawili na boczny tor. To okazało się – w dobie kryzysu energetycznego – niezbyt szczęśliwą decyzją. Teraz Berlin obecnie musi reaktywować elektrownie węglowe, na których wcześniej powiesił kłódkę. Teraz okazuje się, że w rozplątaniu tego energetycznego węzła pomocna może okazać się Nigeria.

Gaz tylko w ciągu trzech-czterech tygodni zdrożał o ok. 47 proc. Jeszcze 5 października 1 MWh tego paliwa kopalnego na giełdzie Dutch TTF Natural Gas Futures kosztowała ok. 36 euro. Teraz zaś jesteśmy na poziomie cenowym 53–54 euro. I bardzo możliwe, że w najbliższym czasie trzeba będzie przyzwyczaić się do jeszcze wyższych stawek. Bo na rynku gazu robi się coraz bardziej nerwowo.

W ostatnich dniach jesteśmy świadkami solidnych zwyżek cenowych gazu ziemnego. Powodów takiej sytuacji jest co najmniej kilka. Jesteśmy na starcie sezonu grzewczego i kolejny raz w grę wchodzi deficyt gazu. I takie energetyczne przepychanie się może potrwać jeszcze parę lat. Międzynarodowa Agencja Energetyczna (IEA) szacuje, że szczyt wydobycia gazu nastąpi w 2030 r.

Tym razem Rosji nie uda się w trakcie tej zimy przycisnąć energetycznie Europy do ściany. A groźby ze strony Gazpromu nie mają żadnego pokrycia. W efekcie spada cena gazu, która znowu jest najtańsza od grudnia 2021 r. Jakby tego było za mało, to na rynku gazu swoje piętno bardziej niż dotąd chce odcisnąć Nigeria, która zapowiada zwiększenie produkcji.

Widać czarno na białym, że wywołany przez Rosję w ubiegłym roku kryzys energetyczny był też przy okazji dobrym ćwiczeniem dla Brukseli. Dzięki temu teraz udało się unijne magazyny gazu wypełnić rekordowo szybko, co może sugerować, że tegoroczna zima nie będzie aż tak bardzo doskwierać. Ale cena gazu przez to jakoś specjalnie przynajmniej na razie nie nurkuje i dalej jest na poziomach wyższych niż miało to miejsce przed rosyjską napaścią na Ukrainę. I to się w kolejnych miesiącach wale nie musi zmienić.

Wszystko wskazuje na to, że nie będzie powtórki z zeszłorocznej paniki i tym razem rosyjski szantaż gazowy na nikim w UE nie zrobi wrażenia (tak nam przykro – uwaga, sarkazm). W każdym razie powinno być zdecydowanie spokojniej, co wyrażnie też odczuwa rynek. W efekcie gaz wyceniony jest za prawie dwa razy mniej niż jeszcze rok temu.

Daniel Obajtek, prezes Orlenu, stwierdził, że wolumen gazu na przyszłą zimę jest w pełni zabezpieczony. Pomógł nam w tym Baltic Pipe, większe własne wydobycie oraz dodatkowe kontrakty na LNG. I dzięki mamy mieć szansę na tańszy gaz,, który od stycznia 2023 r. zdążył już potanieć o 70 proc.