magazyny gazu

Nerwowo na rynku gazu. Synoptycy zapowiadają, że za moment będziemy w Europie zmagać się z atakiem surowej zimy. Tymczasem unijne magazyny są w połowie puste, a do tego roszady w cłach wywierają coraz mocniejszą presję na stawki LNG. Nic więc dziwnego, że cena błękitnego paliwa rośnie jak na drożdżach i jest już prawie dwa razy wyższa od obowiązującej rok temu.

Coraz bardziej nerwowo na rynku gazu, co widać też po cenie błękitnego paliwa w Europie. Kurczą się przy okazji unijne zapasy. Czy w takim razie powinniśmy się szykować na kolejny kryzys gazowy? Raczej nie, rosyjskiego skopionego gazu ziemnego z pewnością nam nie zabraknie.

Powoli organizuje się nowy układ energetyczny w Europie. Być może pierwsze skrzypce zacznie grać Azerbejdżan, który jest gotowy dostarczać gaz ziemny na Stary Kontynent. Ukraina miałaby zadbać o tranzyt błękitnego paliwa. W grze są jeszcze też Węgrzy, którzy szantażują Brukselę w sprawie dalszych sankcji nakładanych na Rosję. Madziarzy żądają bezpieczeństwa energetycznego.

Mogło się wydawać, że z gazem ziemnym najgorsze mamy za sobą. W większości przypadków udało się zastąpić dostawy z Rosji i nie ma obaw ze strony rynku LNG. Tymczasem kwartalny raport Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA) przestrzega przed zbytnim optymizmem i przekonuje, że bilans gazowy w 2025 r. nadal pozostanie kruchy. Doskonale widać to po cenie gazu, która pokonała barierę 50 euro za megawatogodzinę.

Cały czas jest nerwowo na europejskim rynku gazu i nie chodzi wyłącznie o systematyczne uszkadzania energetycznej infrastruktury na dnie Bałtyku. Warto pamiętać, że biegnie tamtędy też Baltic Pipe, który pomógł Polsce wyzwolić się z gazowego uzależnienia od Rosji. Niepokoi też zdecydowanie szybsze, niż miało to miejsce rok czy dwa lata temu, opróżnianie unijnych magazynów błękitnego paliwa. Cena gazu jest też wyraźnie wyższa. Jednym z beneficjentów takiej sytuacji jest Norwegia, która w zeszłym roku sprzedała rekordowe ilości gazu.

Europę skuł pierwszy w tym roku mróz, przez co unijne magazyny gazu wyczerpują się w rekordowym tempie. I od razu widać to też po cenie błękitnego paliwa.

Jesteśmy świadkami końca pewnej epoki, w której Rosja dosłownie rządziła i dzieliła na rynku surowców energetycznych. Wszystko wskazuje na to, że teraz wszystko będzie układane na nowo. Nie powinniśmy przez to dostać po kieszeniach, chociaż obecne wykresy dotyczące ceny gazu ziemnego sugerują coś zgoła innego.

Obecnie cena gazu na holenderskiej giełdzie oscyluje między 46 a 48 euro za jedną megawatogodzinę. I w najbliższym czasie raczej nie należy spodziewać się niższych stawek. Jak już to będzie tylko drożej. Bo ujemna temperatura i zmiany w krajowych miksach energetycznych, jakie nastały w ostatnich latach, powodują rekordowe zużycie błękitnego paliwa. Przez to też widmo, że zacznie go brakować, znowu staje się realne.

Błękitne paliwo znowu drożeje. Ostatni raz cena gazu na takich poziomach na holenderskiej giełdzie była przeszło rok temu. To jednak nie koniec złych wieści. Wszystko bowiem wskazuje na to, że tegoroczna zima skończy passę łagodnej aury w ostatnich latach, przez co zapotrzebowanie na ciepło i ogrzewanie gazem ziemnym może jeszcze bardziej wzrosnąć. A to oznacza, że może być jeszcze drożej.

Obecne stawki ostatni raz widziane były na początku grudnia 2023 r. Ale bardzo możliwe, że dalej będziemy świadkami tendencji wzrostowej. Nad Europą wisi widmo zakończenia tranzytu rosyjskiego błękitnego paliwa przez Ukrainę do krajów europejskich z końcem bieżącego roku, ale pojawiają się sugestie, że może do tego dość zdecydowanie wcześniej.

Jeszcze w pierwszej połowie 2024 r. cena gazu dla gospodarstw domowych wzrosła w siedmiu krajach UE, ale za to w 15 zmalała. Teraz jednak jesteśmy już w zupełnie innej rzeczywistości. Z jednej strony coraz chłodniejsza aura wymusza coraz większe zapotrzebowanie energetyczne, a z drugiej - co istotniejsze - umowa między Ukrainą a Rosją na tranzyt gazu zimnego do Europy obowiązuje tylko do końca roku. Dlatego na rynku gazu robi się coraz ciekawiej.

Gaz ziemny ma w naszym kraju coraz bardziej pod górkę. Produkcja ciepła z paliw kopalnych staje się coraz mniej korzystna finansowo. Gospodarstwa domowe chroni jeszcze zamrożenie ceny energii, ale na horyzoncie widać już zarówno unijną dyrektywę budynkową EPBD i system handlu emisjami ETS2. Nowe regulacje spowodują, że rachunki Polaków będą jeszcze wyższe. Ale jakby i tego wszystkiego było za mało, to pojawiła się realna groźba wprowadzenia nowej opłaty gazowej. 

Mogło się wydawać, że po napaści Rosji na Ukrainę w Brukseli w końcu zrozumieli niebezpieczeństwo energetycznego uzależnienia od Moskwy. W ten sposób miał też rozpocząć się proces odzwyczajania Europy od gazu ziemnego, co zresztą wpisuje się w politykę klimatyczną komisji Europejskiej. I rzeczywiście, w ostatnich latach popyt wyraźnie spadł. Niestety, zdaniem analityków, do 2027 r. ma znowu być z roku na rok większy.

Za chwilę energetyczna rzeczywistość Europy może zmienić się nie do poznania i możliwe też, że będziemy mieli do czynienia z drugą odsłoną kryzysu energetycznego. A wszystko za sprawą kończącej się w 2024 r. umowy między Ukrainą a Rosją na tranzyt gazu ziemnego w kierunku Europy. Think Tank Buergel przeanalizował możliwe scenariusze na przyszłość. Jeden z nich powinien bardzo zainteresować polski rząd.

Umowa między Ukrainą a Rosją na tranzyt gazu zimnego do Europy obowiązuje tylko do końca roku. Jej przedłużenie raczej jest mało prawdopodobne i trzeba szukać innego rozwiązania. Jednym z pomysłów jest wykorzystanie do tego rurociągu TurkStream. Ale na razie nie wiadomo, jak to się wszystko skończy, dlatego cena gazu z wyprzedzeniem zaczęła rosnąć.

Na holenderskiej giełdzie Dutch TTF Natural Gas Futures - europejskim benchmarku dla ceny gazu - błękitne paliwo ostatnio tylko zyskuje na wartości. Przyczyn należy szukać w sytuacji geopolitycznej, ale nie tylko. Istotne są także prognozy meteorologiczne na nadchodzące tygodnie.

Bruksela od paru lat walczy z uzależnieniem od rosyjskiego gazu i w tym celu dba o odpowiednie zapełnienie swoich magazynów błękitnym paliwem. Unia Europejska wydaje się pod tym względem być obecnie dobrze przygotowana na kolejny sezon grzewczy. Ale nie brakuje ekspertów, którzy twierdzą dokładnie odwrotnie. I przewidują, że nawet Niemcy - z największymi magazynami gazu w UE - mogą mieć spore kłopoty. To też oznacza, że cena gazu w Europie może jeszcze sporo wzrosnąć.

Cena gazu ziemnego w Europie kontynuuje marsz w górę. I bardzo możliwe, że taka sytuacja będzie miała miejsce w kolejnych tygodniach. Na rynku jest bowiem coraz bardziej nerwowo, w niczym nie pomagają solidne zapasy błękitnego paliwa. Wszystko przez rosnące ryzyko wstrzymania tranzytu gazu przez Ukrainę.

Na rynku hurtowym gazu jesteśmy świadkami dalszej zwyżki. W efekcie w Europie błękitne paliwo nie było tak drogie w tym roku, jak teraz. Rosnąca cena gazu to fatalna sytuacja zwłaszcza dla tych w Polsce, którzy właśnie gazem ziemnym ogrzewają swoje domy. W perspektywie kolejnych miesięcy ich rachunki mogą pójść w górę o wiele bardziej, niż to do tej pory przypuszczali.

Nie jest tajemnicą, że cena gazu od 1 lipca ma podskoczyć wyraźnie i rachunki będą wyższe nawet o 50-60 proc. Ale teraz wychodzi na to, że presja cenowa na błękitne paliwa może być jeszcze większa. Unijne sankcje trochę jednak namieszają na rynku.